Tranquillo silet, inmotaque adtollitur unda
Campus, et apricis statio gratissima mergis.
Hic viridem Aeneas frondenti ex ilice metam
Constituit, signum nautis, pater: unde reverti
Scirent, et longos ubi circumflectere cursus.
Tum loca sorte legunt, ipsique in puppibus auro
Ductores longe effulgent ostroque decori.
Cetera populea velatur fronde juventus,
Nudatosque humeros oleo perfusa nitescit.
Considunt transtris, intentaque brachia remis:
Intenti exspectant signum, exsultantiaque haurit
Corda pavor pulsans, laudumque adrecta cupido.
Inde, ubi clara dedit sonitum tuba, finibus omnes,
Haud mora, prosiluere suis ferit aethera clamor
Nauticus adductis spumant freta versa lacertis.
Infindunt pariter sulcos, totumque dehiscit
Conyolsum remis rostrisque tridentibus aequor.
Non tam praecipites bijugo certamine campum,
Conripuere, ruuntque effusi carcere currus:
Nec sic inmissis aurigae undantia lora

Concussere jugis, pronique in verbera pendent.
Tum plausu fremituque virûm, studiisque faventum
Consonat omne nemus: vocemque inclusa volutant
Litora pulsati colles clamore resultant.

Effugit ante alios, primisque elabitur undis

Turbam inter fremitumque Gyas: quem deinde Cloanthus
Consequitur, melior remis: sed pondere pinus
Tarda tenet. post hos aequo discrimine Pristis,
Centaurusque locum tendunt superare priorem.
Et nunc Pristis habet, nunc victam praeterit ingens
Centaurus nunc una ambae junctisque feruntur.
Frontibus, et longa sulcant vada salsa carina.

Jamque propinquabant scopulo, metamque tenebant,

Quom princeps medioque Gyas in gurgite victor
Rectorem navis conpellat voce Menoeten :
Quo tantum mihi dexter abis? huc dirige gressum.
Litus ama, et laevas stringat sine palmula cautes;
Altum alii teneant. dixit: sed caeca Menoetes
Saxa timens, proram pelagi detorquet ad undas.
Quo diversus abis ? iterum, Pete
Pete saxa, Menoete,
Cum clamore Gyas revocabat: et ecce Cloanthum
Respicit instantem tergo, et propiora tenentem.
Ille inter navemqué Gyae scopulosque sonantis
Radit iter laevom interior, subitoque priorem
Praeterit, et metis tenet aequora tuta relictis,
Tum vero exarsit juveni dolor ossibus ingens;
Nec lacrimis caruere genae: segnemque Menoeten
Oblitus decorisque sui sociûmque salutis,
In mare praecipitem puppi deturbat ab alta.
Ipse gubernaclo rector subit, ipse magister:
Hortaturque viros, clavomque ad litora torquet.
At gravis, ut fundo vix tandem redditus imo est
Jam senior, madidaque fluens in veste, Menoetes,
Summa petit scopuli, siccaque in rupe resedit.
Illum et labentem Teucri, et risere natantem:
Et salsos rident revomentem pectore fluctus.
Hîc laeta extremis spes est adcensa duobus,
Sergesto Mnestheique, Gyan superare morantem.
Sergestus capit ante locum, scopuloque propinquat ;
Nec tota tamen ille prior praeeunte carina:
Parte prior partem rostro premit aemula Pristis.
At media socios incedens nave per ipsos

Hortatur Mnestheus: Nunc, nunc insurgite remis,
Hectorei socii; Troiae quos sorte suprema
Delegi comites: nunc illas promite vires,
Nunc animos, quibus in Gaetulis Syrtibus usi,

Ionioque mari, Maleaeque sequacibus undis.

Non jam prima peto Mnestheus, neque vincere certo.
Quamquam o! sed superent, quibus hoc, Neptune, dedisti.
Extremos pudeat rediisse. hoc vincite, cives,

Et prohibete nefas. olli certamine summo
Procumbunt: vastis tremit ictibus aerea puppis,

Subtrahiturque solum. tum creber anhelitus artus
Aridaque ora quatit: sudor fluit undique rivis.
Adtulit ipse viris optatum casus honorem.

Namque furens animi, dum proram ad saxa suburget
Interior, spatioque subit Sergestus iniquo;

Infelix saxis in procurrentibus haesit,
Concussae cautes, et acuto in murice remi
Obnixi crepuere, inlisaque prora pependit.
Consurgunt nautae, et magno clamore morantur:
Ferratasque sudes, et acuta cuspide contos
Expediunt; fractosque legunt in gurgite remos.
At laetus Mnestheus, successuque acrior ipso,
Agmine remorum celeri, ventisque vocatis,
Prona petit maria, et pelago decurrit aperto.
Qualis spelunca subito conmota columba,
Cui domus et dulces latebroso in pumice nidi,
Fertur in arva volans, plausumque exterrita pennis
Dat tecto ingentem; mox aëre labsa quieto
Radit iter liquidum, celeris neque conmovet alas :
Sic Mnestheus, sic ipsa fuga secat ultima Pristis
Aequora; sic illam fert inpetus ipse volantem.
Et primum in scopulo luctantem deserit alto
Sergestum, brevibusque vadis, frustraque vocantem
Auxilia, et fractis discentem currere remis.
Inde Gyan, ipsamque ingenti mole Chimaeram
Consequitur, cedit: quoniam spoliata magistro est.
Solus jamque ipso superest in fine Cloanthus:

Quem petit, et summis adnixus viribus urget.
Tum vero ingeminat clamor, cunctique sequentem
Instigant studiis, resonatque fragoribus aether.
Hi proprium decus et partum indignantur honorem
Ni teneant, vitamque volunt pro laude pacisci :
Hos successus alit; possunt, quia posse videntur.
Et fors aequatis cepissent praemia rostris :
Ni, palmas ponto tendens utrasque, Cloanthus
Fudissetque preces, divosque in vota vocaffet:

Dii, quibus imperium est pelagi, quorum aequora curro,
Vobis laetus ego hoc candentem in litore taurum
Constituam ante aras voti reus, extaque salsos
Porriciam in fluctus, et vina liquentia fundam.
Dixit, eumque imis sub fluctibus audiit omnis
Nereïdum Phorcique chorus: Panopeaque virgo,
Et pater ipse manu magna Portunus euntem
Inpulit. illa Noto citius volucrique sagitta
Ad terram fugit, et portu se condidit alto.
Tum satus Anchisa, cunctis ex more vocatis,
Victorem magna praeconis voce Cloanthum
Declarat, viridique advelat tempora lauro :
Muneraque in navis ternos optare juvencos,
Vinaque, et argenti magnum dat ferre talentum.
Ipsis praecipuos ductoribus addit honores :

Victori chlamydem auratam, quam plurima circum
Purpura Maeandro duplici Meliboea cucurrit:
Intextusque puer frondosa regius Ida

Veloces jaculo cervos cursuque fatigat

Acer, anhelanti similis : quem praepes ab aethra
Sublimem pedibus rapuit Jovis armiger uncis.
Longaevi palmas nequidquam ad sidera tendunt
Custodes saevitque canum latratus in auras.
At, qui deinde locum tenuit virtute secundum,

Levibus huic hamis consertam auroque trilicem
Loricam, quam Demoleo detraxerat ipse
Victor apud rapidum Simoënta sub Ilio alto,
Donat habere viro, decus et tutamen in armis.
Vix illam famuli Phegeus Sagarisque ferebant.
Multiplicem, connixi humeris: indutus at olim
Demoleos cursu palantis Troas agebat.

Tertia dona facit geminos ex aere lebetas;
Cymbiaque argento perfecta, atque aspera signis.
Jamque adeo donati omnes, opibusque superbi,
Puniceis ibant evincti tempora taeniis:

Quom saevo e scopulo multa vix arte revolsus,
Amissis remis, atque ordine debilis uno,
Inrisam sine honore ratem Sergestus agebat.
Qualis saepe viae deprensus in aggere serpens,
Aerea quem obliquom rota transiit, aut gravis ictu
Seminecem liquit saxo lacerumque viator,
Nequidquam longos fugiens dat corpore tortus;
Parte ferox, ardensque oculis, et sibila colla
Arduus adtollens; pars volnere clauda retentat
Nexantem nodis, seque in sua membra plicantem.
Tali remigio navis se tarda movebat :

Vela facit tamen, et velis subit ostia plenis.
Sergestum Aeneas promisso munere donat,
Servatam ob navem laetus sociosque reductos.
Olli serva datur, operum haud ignara Minervac,
Cressa genus Pholoë, geminique sub ubere nati.

Hoc pius Aeneas misso certamine tendit
Gramineum in campum, quem collibus undique curvis
Cingebant silvae mediaque in valle theatri
Circus erat, quo se multis cum millibus heros
Consessu medium tulit, exstructoque resedit.
Hic, qui forte velint rapido contendere cursu,