Page images
PDF
EPUB

Desine meque tuis incendere teque querelis:
Italiam non sponte sequor.

Talia dicentem jamdudum aversa tuetur,
Huc illuc volvens oculos, totumque pererrat
Luminibus tacitis, et sic adcensa profatur :
Nec tibi diva parens, generis nec Dardanus auctor,
Perfide; sed duris genuit te cautibus horrens
Caucasus, Hyrcanaeque admorunt ubera tigres.

Nam quid dissimulo, aut quae me ad majora reservo?
Num fletu ingemuit nostro ? num lumina flexit?
Num lacrimas victus dedit, aut miseratus amantem est ?
Quae quibus anteferam ? jam jam nec maxuma Juno,
Nec Saturnius haec oculis pater adspicit aequis.
Nusquam tuta fides. ejectum litore, egentem
Excepi, et regni demens in
parte locavi:

Amissam classem, socios a morte reduxi.
Heu furiis incensa feror! nunc augur Apollo,
Nunc Lyciae sortes, nunc et Jove missus ab ipso
Interpres divôm fert horrida jussa per auras.
Scilicet is superis labor est

Sollicitat. neque te teneo,

ea cura quietos neque dicta refello.

I, sequere Italiam ventis pete regna per undas.
Spero equidem mediis, si quid pia numina possunt,
Supplicia hausurum scopulis, et nomine Dido
Saepe vocaturum. sequar atris ignibus absens :
Et, quom frigida mors anima seduxerit artus,
Omnibus umbra locis adero. dabis, inprobe, poenas.
Audiam et haec Manis veniet mihi fama sub imos.
His medium dictis sermonem abrumpit, et auras
Aegra fugit, seque ex oculis avertit et aufert;
Linquens multa metu cunctantem, et multa parantem
Dicere. suscipiunt famulae, conlabsaque membra
Marmoreo referunt thalamo, stratisque reponunt.

At pius Aeneas, quamquam lenire dolentem Solando cupit, et dictis avertere curas;

Multa gemens, magnoque animum labefactus amore;
Jussa tamen divôm exsequitur, classemque revisit.
Tum vero Teucri incumbunt, et litore celsas
Deducunt toto navis. natat uncta carina:
Frondentisque ferunt remos, et robora silvis
Infabricata, fugae studia.

Migrantis cernas, totaque ex urbe ruentis :
Ac veluti ingentem formicae farris acervom

Quom populant, hiemis memores, tectoque reponunt:
It nigrum campis agmen, praedamque per herbas
Convectant calle angusto: pars grandia, trudunt
Obnixae frumenta humeris: pars agmina cogunt,
Castigantque moras: opere omnis semita fervet.
Quis tibi tunc, Dido, cernenti talia sensus?
Quosve dabas gemitus, quom litora fervere late
Prospiceres arce ex summa, totumque videres
Misceri ante oculos tantis clamoribus aequor?
Inprobe amor, quid non mortalia pectora cogis?
Ire iterum in lacrimas, iterum tentare precando
Cogitur et supplex animos submittere amori:
Ne quid inexpertum frustra moritura relinquat.

Hunc ego

Anna, vides toto properari litore circum ;
Undique convenere: vocat jam carbasus auras:
Puppibus et laeti nautae inposuere coronas,
si potui tantum sperare dolorem,
Et perferre, soror, potero. miserae hoc tamen unum
Exsequere, Anna, mihi. solam nam perfidus ille
Te colere, arcanos etiam tibi credere sensus;
Sola viri mollis aditus, et tempora noras.

I, soror, atque hostem supplex adfare superbum:
Non ego cum Danais Troianam exscindere gentem

Aulide juravi, classemve ad Pergama misi ;
Nec patris Anchisae cinerem manisve revelli.
Cur mea dicta negat duras demittere in auris?
Quo ruit? extremum hoc miserae det munus amanti ;
Exspectet facilemque fugam, ventosque ferentis,
Non jam conjugium antiquom, quod prodidit, oro;
Nec pulchro ut Latio careat, regnumque relinquat.
Tempus inane peto, requiem spatiumque furori ;
Dum mea me victam doceat fortuna dolere,
Extremam hanc oro veniam (miserere sororis)
Quam mihi quom dederis, cumulatam morte remittam.
Talibus orabat, talisque miserrima fletus

Fertque refertque soror: sed nullis ille movetur
Fletibus, aut voces ullas tractabilis audit.

Fata obstant, placidasque viri deus obstruit auris.
Ac veluti annoso validam quom robore quercum
Alpini Boreae nunc hinc nunc flatibus illinc
Eruere inter se certant; it stridor; et alte
Consternunt terram concusso stipite frondes:
Ipsa haeret scopulis: et, quantum vertice ad auras
Aetherias, tantum radice in Tartara tendit.

Haud secus adsiduis hinc atque hinc vocibus heros
Tunditur, et magno persentit pectore curas:
Mens inmota manet; lacrimae volvuntur inanes,
Tum vero infelix fatis exterrita Dido
Mortem orat: taedet çoeli convexa tueri,

Quo magis inceptum peragat, lucemque relinquat,
Vidit, turiçremis quom dana inponeret aris,
(Horrendum dictu) latices nigrescere sacros,
Fusaque in obscenum se vertere vina cruorem.
Hoc visum nulli, non ipsi effata sorori est.
Praeterea fuit in tectis de marmore templum
Conjugis antiqui, miro quod honore colebat,

Velleribus niveis et festa fronde revinctum.
Hinc exaudiri voces et verba vocantis
Visa viri; nox quom terras obscura teneret:
Solaque culminibus ferali carmine bubo
Saepe queri, et longas in fletum ducere voces.
Multaque praeterea vatum praedicta priorum
Terribili monitu horrificant. agit ipse furentem
In somnis ferus Aeneas: semperque relinqui
Sola sibi, semper longam incomitata videtur
Ire viam, et Tyrios deserta quaerere terra.
Eumenidum veluti demens videt agmina Pentheus
Et solem geminum, et duplices se ostendere Thebas:
Aut Agamemnonius scenis agitatus Orestes ;
Armatam facibus matrem et serpentibus atris
Quom fugit, ultricesque sedent in limine Dirae.
Ergo ubi concepit furias evicta dolore,
Decrevitque mori; tempus secum ipsa modumque
Exigit et maestam dictis adgressa sororem,
Consilium voltu tegit, ac spem fronte serenat:
Inveni, germana, viam, (gratare sorori)

Quae mihi reddat eum, vel eo me solvat amantem.
Oceani finem juxta, solemque cadentem,
Ultimus Aethiopum locus est, ubi maxumus Atlas
Axem humero torquet, stellis ardentibus aptum :
Hinc mihi Massylae gentis monstrata sacerdos,
Hesperidum templi custos, epulasque draconi
Quae dabat, et sacros servabat in arbore ramos,
Spargens humida mella soporiferumque papaver.
Haec se carminibus promittit solvere mentes,
Quas velit; ast aliis duras inmittere curas:
Sistere aquam fluviis, et vertere sidera retro:
Nocturnosque ciet Manis. mugire videbis

Sub pedibus terram, et descendere montibus ornos.

[ocr errors]

Testor, cara, deos, et te, germana, tuumque
Dulce caput, magicas invitam adcingier artis.
Tu secreta pyram tecto interiore sub auras
Erige, et arma viri, thalamo quae fixa reliquit
Inpius, exuviasque omnis, lectumque jugalem,
Quo perii, superinponas. abolere nefandi
Cuncta viri monumenta jubet monstratque sacerdos.
Haec effata silet. pallor simul occupat ora.
Non tamen Anna novis praetexere funera sacris
Germanam credit, nec tantos mente furores
Concipit, aut graviora timet, quam morte Sychaei.
Ergo jussa parat.

At regina, pyra penetrali in sede sub auras
Erecta ingenti, taedis atque ilice secta,
Intenditque locum sertis, et fronde coronat
Funerea super exuvias, ensemque relictum,
Effigiemque toro locat, haud ignara futuri,
Stant arae circum, et crinis effusa sacerdos
Ter centum tonat ore deos, Erebumque, Chaosque,
Tergeminamque Hecaten, tria virginis ora Dianae.
Sparserat et latices simulatos fontis Averni :
Falcibus et messae ad lunam quaeruntur aënis
Pubentes herbae, nigri cum lacte veneni :
Quaeritur et nascentis equi de fronte revolsus,

Et matri praereptus amor.

Ipsa mola, manibusque piis, altaria juxta,
Unum exuta pedem vinclis, in veste recincta,
Testatur moritura deos, et conscia fati

Sidera: tum, si quod non aequo foedere amantis
Curae numen habet, justumque memorque precatur.
Nox erat; et placidum carpebant fessa soporem
Corpora per terras, silvaeque et saeva quierant
Aequora quom medio volvuntur sidera labsu,

« PreviousContinue »