Tum contra Iuno:,,Terrorum et fraudis abunde est. ,,Stant belli causae; pugnatur comminus armis; ,,Quae fors prima dedit, sanguis novus imbuit arma. ,,Talia coniugia et tales celebrent hymenaeos ,,Egregium Veneris genus et rex ipse Latinus. Te super aetherias errare licentius auras,
„Haud pater ille velit, summi regnator Olympi:
Cede locis. Ego, si qua super fortuna laborum est, ,,Ipsa regam." Tales dederat Saturnia voces; İlla autem attollit stridentes anguibus alas, Cocytique petit sedem, supera ardua linquens. Est locus Italiae medio sub montibus altis, Nobilis et fama multis memoratus in oris, Amsancti valles; densis hunc frondibus atrum Urget utrimque latus nemoris, medioque fragosus Dat sonitum saxis et torto vertice torrens. Hic specus horrendum et saevi spiracula Ditis Monstrantur, ruptoque ingens Acheronte vorago Pestiferas aperit fauces: quis condita Erinys, Invisum numen, terras coelumque levabat.
Nec minus interea extremam Saturnia bello Imponit regina manum. Ruit omnis in urbem Pastorum ex acie numerus, caesosque reportant Almonem puerum foedatique ora Galaesi, Implorantque deos, obtestanturque Latinum. Turnus adest, medioque in crimine caedis et igni Terrorem ingeminat: Teucros in regna vocari, Stirpem admisceri Phrygiam, se limine pelli.
Tum, quorum attonitae Baccho nemora avia matres 580 Insultant thiasis - neque enim leve nomen Amatȧe -, Undique collecti coëunt, Martemque fatigant. Ilicet infandum cuncti contra omina bellum, Contra fata deûm, perverso numine poscunt; Certatim regis circumstant tecta Latini. Ille, velut pelagi rupes immota, resistit, Ut pelagi rupes magno veniente fragore, Quae sese, multis circum latrantibus undis,
Mole tenet: scopuli nequidquam et spumea circum
Saxa fremunt, laterique illisa refunditur alga. Verum ubi nulla datur caecum exsuperare potestas Consilium, et saevae nutu Iunonis eunt res; Multa deos aurasque pater testatus inanes, ,,Frangimur heu fatis“ inquit,,ferimurque procella! ,,Ipsi has sacrilego pendetis sanguine poenas, „O miseri. Te, Turne, nefas, te triste manebit ,,Supplicium, votisque deos venerabere seris. ,,Nam mihi parta quies, omnisque in limine portus; ‚Funere felici spolior." Nec plura locutus Sepsit se tectis, rerumque reliquit habenas.
Mos erat Hesperio in Latio, quem protenus urbes Albanae coluere sacrum, nunc maxima rerum Roma colit, quum prima movent in proelia Martem, Sive Getis inferre manu lacrimabile bellum
Hyrcanisve Arabisve parant, seu tendere ad Indos 605 Auroramque sequi Parthosque reposcere signa. Sunt geminae Belli portae - sic nomine dicunt - Religione sacrae et saevi formidine Martis; Centum aerei claudunt vectes aeternaque ferri Robora, nec custos absistit limine Ianus: Has, ubi certa sedet patribus sententia pugnae, Ipse, Quirinali trabea cinctuque Gabino Insignis, reserat stridentia limina consul; Ipse vocat pugnas, sequitur tum cetera pubes, Aereaque adsensu conspirant cornua rauco. Hoc et tum Aeneadis indicere bella Latinus More iubebatur, tristes que recludere portas. Abstinuit tactu pater, aversusque refugit Foeda ministeria, et caecis se condidit umbris. Tum regina deûm, coelo delapsa, morantes Impulit ipsa manu portas, et cardine verso Belli ferratos rumpit Saturnia postes.
Ardet inexcita Ausonia atque immobilis ante: Pars pedes ire parat campis, pars arduus altis Pulverulentus equis furit; omnes arma requirunt Pars leves clipeos et spicula lucida tergent Arvina pingui, subiguntque in cote secures;
Signaque ferre iuvat, sonitusque audire tubarum. Quinque adeo magnae positis incudibus urbes Tela novant, Atina potens, Tiburque superbum, Ardea, Crustumerique, et turrigerae Antemnae. Tegmina tuta cavant capitum, flectuntque salignas Umbonum crates; alii thoracas ahenos Aut leves ocreas lento ducunt argento: Vomeris huc et falcis honos, huc omnis aratri Cessit amor; recoquunt patrios fornacibus enses. Classica iamque sonant, it bello tessera signum. Hic galeam tectis trepidus rapit, ille frementes Ad iuga cogit equos, clipeumque auro que trilicem Loricam induitur, fidoque accingitur ense.
Pandite nunc Helicona, deae, cantusque movete, Qui bello exciti reges, quae quemque secutae Complerint campos acies, quibus Itala iam tum Floruerit terra alma viris, quibus arserit armis: Et meministis enim, divae, et memorare potestis; Ad nos vix tenuis famae perlabitur aura.
Primus init bellum Tyrrhenis asper ab oris Contemtor divům Mezentius, agminaque armat. Filius huic iuxta Lausus, quo pulchrior alter Non fuit excepto Laurentis corpore Turni; Lausus, equûm domitor debellatorque ferarum, Ducit Agyllina nequidquam ex urbe secutos Mille viros, dignus, patriis qui laetior esset Imperiis, et cui pater haud Mezentius esset.
Post hos insignem palma per gramina currum Victoresque ostentat equos satus Hercule pulchro
Pulcher Aventinus, clipeoque insigne paternum
Centum angues cinctamque gerit serpentibus Hydram: Collis Aventini silva quem Rhea sacerdos Furtivum partu sub luminis edidit oras, Mixta deo mulier, postquam Laurentia victor Geryone exstincto Tirynthius attigit arva, Tyrrhenoque boves in flumine lavit Iberas. Pila manu saevosque gerunt in bella dolones, Et tereti pugnant mucrone veruque Sabello.
Ipse pedes, tegumen torquens immane leonis, Terribili impexum seta cum dentibus albis, Indutus capiti, sic regia tecta subibat, Horridus, Herculeoque humeros innexus amiclu. Tum gemini fratres Tiburtia moenia linquunt, Fratris Tiburti dictam cognomine gentem, Catillusque acerque Coras, Argiva iuventus, Et primam ante aciem densa inter tela feruntur, Ceu duo nubigenae quum vertice montis ab alto Descendunt Centauri, Homolen Othrymque nivalem 675 Linquentes cursu rapido; dat euntibus ingens Silva locum, et magno cedunt virgulta fragore. Nec Praenestinae fundator defuit urbis, Vulcano genitum pecora inter agrestia regem Inventumque focis omnis quem credidit aetas, Caeculus. Hunc legio late comitatur agrestis, Quique altum Praeneste viri, quique arva Gabinae Iunonis gelidumque Anienem et roscida rivis Hernica saxa colunt; quos dives Anagnia pascit, Quos, Amasene pater. Non illis omnibus arma Nec clipei currusve sonant: pars maxima glandes Liventis plumbi spargit; pars spicula gestat Bina manu; fulvosque lupi de pelle galeros Tegmen habent capiti; vestigia nuda sinistri Instituere pedis, crudus tegit altera pero.
At Messapus, equûm domitor, Neptunia proles, Quem neque fas igni cuiquam nec sternere ferro, Iam pridem resides populos desuetaque bello Agmina in arma vocat subito, ferrumque retractat. Hi Fescenninas acies Aequosque Faliscos, Hi Soractis habent arces Flaviniaque arva Et Cimini cum monte lacum lucosque Capenos. Ibant aequati numero, regemque canebant: Ceu quondam nivei liquida inter nubila cycni, Quum sese e pastu referunt et longa canoros Dant per colla modos; sonat amnis et Asia longe Pulsa palus.
Nec quisquam aeratas acies ex agmine tanto
Misceri putet, aëriam sed gurgite ab alto Urgeri volucrum raucarum ad litora nubem.
Ecce Sabinorum prisco de sanguine magnum Agmen agens Clausus, magnique ipse agminis instar, Claudia nunc a quo diffunditur et tribus et gens Per Latium, postquam in partem data Roma Sabinis. Una ingens Amiterna cohors priscique Quirites, Ereti manus omnis oliviferaeque Mutuscae, Qui Nomentum urbem, qui Rosea rura Velini,
Qui Tetricae horrentes rupes montemque Severum Casperiamque colunt Forulosque et flumen Himellae, Qui Thybrim Fabarimque bibunt, quos frigida misit 715 Nursia, et Hortinae classes populique Latini, Quosque secans infaustum interluit Allia nomen : Quam multi Libyco volvuntur marmore fluctus, Saevus ubi Orion hibernis conditur undis, Vel quum sole novo densae torrentur aristae Aut Hermi campo aut Lyciae flaventibus arvis. Scuta sonant, pulsuque pedum conterrita tellus. Hinc Agamemnonius, Troiani nominis hostis, Curru iungit Halaesus equos, Turnoque feroces Mille rapit populos, vertunt felicia Baccho Massica qui rastris, et quos de collibus altis Aurunci misere patres Sidicinaque iuxta Aequora, quique Cales linquunt, amnisque vadosi Accola Vulturni, pariterque Saticulus asper Oscorumque manus. Teretes sunt aclydes illis Tela; sed haec lento mos est aptare flagello. Laevas caetra tegit; falcati comminus enses.
Nec tu carminibus nostris indictus abibis, Oebale, quem generasse Telon Sebethide nympha Fertur, Teleboûm Capreas quum regna teneret, Iam senior; patriis sed non et filius arvis Contentus, late iam tum dicione premebat Sarrastes populos, et quae rigat aequora Sarnus,
Quique Rufras Batulumque tenent atque arva Celennae, Et quos maliferae despectant moenia Abellae: Teutonico ritu soliti torquere cateias;
« PreviousContinue » |