Immortali odio, æternisque exercuit iris
Alituum gentem, non illum impune volucris
Aut ore, aut pedibus peteret confisus aduncis.
Fatalem quoties gruibus distrinxerat ensem,
Truncavitque alas, celerique fugam abstulit hosti!
Quot fecit strages! quæ nudis funera pullis
Intulit, heu! quoties implevit Strymona fletu!
Jamque procul sonus auditur, piceamque volantum
Prospectant nubem bellumque hostesque ferentem.
Crebrescit tandem, atque oculis se plurimus offert
Ordinibus structus variis exercitus ingens
Alituum, motisque eventilat aera pennis.
Turba polum replet, specieque immanis obumbrat
Agmina pygmæorum, et densa in nubibus hæret:
Nunc densa, at patriis mox reddita rarior oris.
Belli ardent studio pygmæi, et lumine sævo
Suspiciunt hostem; nec longum tempus, et ingens
Turba gruum horrifico sese super agmina lapsu
Pæcipitat gravis, et bellum sperantibus infert:
Fit fragor; avulsæ volitant circum aera plumæ,
Mox defessa iterum levibus sese eripit alis,
Et vires reparata iterum petit impete terras.
Armorum pendet fortuna: hic fixa volucris
Cuspide, sanguineo sese furibunda rotatu
Torquet agens circum, rostrumque intendit in hostem
Imbelle, et curvos in morte recolligit ungues.
Pygmæi hic stillat lentus de vulnere sanguis,
Singultusque ciet crebros, pedibusque pusillis
Tundit humum, et moriens unguem execratur acutum.
Estuat omne solum strepitu, tepidoque rubescit
Sanguine, sparguntur gladii, sparguntur et alæ,
Unguesque et digiti, commistaque rostra lacertis.
Pygmeadum sævit, mediisque in millibus ardet Ductor, quem late hinc atque hinc pereuntia cingunt Corpora fusa gruum; mediaque in morte vagatur, Nec plausu alarum nec rostri concidit ictu. Ille gruum terror, illum densissima circum Miscetur pugna, et bellum omne laborat in uno: Cum, subito appulsus (sic dî voluere) tumultu Ex inopino ingens et formidabilis ales
Comprendit pedibus pugnantem; et (triste relatu)
Sustulit in cœlum; bellator ab unguibus hæret
Pendulus, agglomerat strepitu globus undique densus
Alituum; frustra pygmæi lumine mœsto
Regem inter nubes lugent, solitoque minorem
Heroem aspiciunt gruibus plaudentibus escam.
Jamque recrudescit bellum, grus desuper urget
Pygmæum rostro, atque hostem petit ardua morsu;
Tum fugit alta volans; is sursum brachia jactat
Vulneris impatiens, et inanes sævit in auras.
Talis erat belli facies, cum Pelion ingens
Mitteret in cœlum Briareus, solioque Tonantem
Præcipitem excuteret; sparguntur in æthere toto
Fulminaque scopulique: flagrantia tela deorsum
Torquentur Jovis acta manu, dum vasta gigantum
Corpora fusa jacent, semiustaque sulphure fumant.
Viribus absumptis penitus pygmeia tandem
Agmina languescunt; ergo pars vertere terga
Horribili perculsa metu, pars tollere vocem
Exiguam; late populus cubitalis oberrat.
Instant a tergo volucres, lacerantque trahuntque
Immites, certa gentem extirpare nefandam.
Sic pygmæa domus multos dominata per annos,
Tot bellis defuncta, gruum tot læta triumphis,
Funditus interiit: nempe exitus omnia tandem
Certus regna manet, sunt certi denique fines,
Quos ultra transire nefas: sic corruit olim
Assyriæ imperium, sic magnæ Persidis imis
Sedibus eversum est, et majus utroque Latinum.
Elysii valles nunc agmine lustrat inani,
Et veterum heroum miscetur grandibus umbris
Plebs parva: aut, si quid fidei mereatur anili
Fabula, pastores per noctis opaca pusillas
Sæpe vident umbras, pygmæos corpore cassos.
Dum secura gruum, et veteres oblita labores,
Lætitiæ penitus vacat, indulgetque choreis,
Angustosque terit calles, viridesque per orbes
Turba levis salit, et lemurum cognomine gaudet.
AD ALTARE COL. MAGD. OXON.
EGREGIOS fuci tractus, calamique labores, Surgentesque hominum formas, ardentiaque ora Judicis, et simulachra modis pallentia miris, Terribilem visu pompam, tu carmine musa Pande novo, vatique sacros accende furores.
Olim planitiem (quam nunc fœcunda colorum Insignit pictura) inhonesto et simplice cultu Vestiit albedo, sed ne rima ulla priorem Agnoscat faciem, mox fundamenta futuræ Substravit pictor tabulæ, humoremque sequacem Per muros traxit; velamine mœnia crasso Squallent obducta, et rudioribus illita fucis. Utque (polo nondum stellis fulgentibus apto)
Ne spatio moles immensa dehiscat inani,
Per cava cœlorum, et convexa patentia late
Hinc atque hinc interfusus fluitaverat æther;
Mox radiante novum torrebat lumine mundum
Titan, et pallens alienos mitius ignes
Cynthia vibrabat; crebris nunc consitus astris
Scintillare polus, nunc fulgor lacteus omne
Diffluere in cœlum, longoque albescere tractu.
Sic, operis postquam lusit primordia pictor, Dum sordet paries, nullumque fatetur Apellem,
Cautius exercet calamos, atque arte tenacem
Confundit viscum, succosque attemperat, omnes
Inducit tandem formas; apparet ubique
Muta cohors, et picturarum vulgus inane.
Alligeris muri vacat ora suprema ministris,
Sparsaque per totam cœlestis turba tabellam
Raucos inspirat lituos, buccasque tumentes
Inflat, et attonitum replet clangoribus orbem.
Defuncti sonus auditur, tabulamque per imam
Picta gravescit humus, terris emergit apertis
Progenies rediviva, et plurima surgit imago.
Sic, dum fœcundis Cadmus dat semina sulcis, Terra tumet prægnans, animataque gleba laborat, Luxuriatur ager segete spirante, calescit Omne solum, crescitque virorum prodiga messis. Jam pulvis varias terræ dispersa per oras, Sive inter venas teneri concreta metalli, Sensim diriguit, seu sese immiscuit herbis, Explicita est; molem rursus coalescit in unam Divisum funus, sparsos prior alligat artus Junctura, aptanturque iterum coëuntia membra. Hic nondum specie perfecta resurgit imago, Vultum truncata, atque inhonesto vulnere nares Manca, et adhuc deest informi de corpore multum. Paulatim in rigidum hic vita insinuata cadaver Motu ægro vix dum redivivos erigit artus. Inficit his horror vultus, et imagine tota
Fusa per attonitam pallet formido figuram.
Detrahe quin oculos spectator, et, ora nitentem Si poterint perferre diem, medium inspice murum, Qua sedet orta Deo proles, Deus ipse, sereno Lumine perfusus, radiisque inspersus acutis.
|