Tum, pietate gravem ac meritis si forte virum quem 155 151. gravem populi Hamb. alter. — 152. areptisque quatuor Burm, erectis Zulich. et Leid. pro var. lect. abstant Montalb. v. Heins. astant al.· 154. Sic omnis Moret. sec. pelagi cunctus Bigot. cecidit furor Puget. æquore conj. Heumannus, sed v. Burm. -155. Aspiciens Sprot. que abest a pr. Moret. Miror neminem maluisse: pontoquc invectus aperto. 156. flectat Leid. a pr. m. flexit tert. Mentel. a m. sec. fluctuque volans Romanus et alii aliquot ap. Pier. minus poetice. 157. Ænida Leid. unus Æneida Goth. alt. Sed. Eneadas jam ex Lucretio novimus: Æneadum geretrix, hominum divumque voluptas, Alma Venus; præter nostrum, apud Ovidium et alios; etiam in serioribus: v. disputata ad Avien. descr. orb. 117. Nam cum proprie sit Æneæ progenies, inde Trojani omnino, tandem Romani sunt Eneada. Itaque Regilla in Marcelli carmine (v. c. Brunck. Anal. T. II. p. 302 ) fuisse dicitur ἐξ Αἰνεαδάων, Αγχίσεω κλυτὸν αἷμα καὶ Ἰδαίης Αφροδίτης, h. e. simpliciter, matrona Romana, Herodi Atheniensi nupta; Taro Seis Mapáθωνα. Oppian. Cyneg. v. 2. φέγγος ἐνυαλίων πολυήρατον Αἰνεαδάων. Pronuntiatum autem Aivadar et Aivéada. Ut in Pindaro Olymp. VI, 149 "Oпpuvav vũv ἑταίρους, Αἰνέα. Et de nostro Enea in Rheso Αἰγέα et Αἰνέαν duabus syllabis go et 585. Est quoque in Argonaut. Orphic. 138. Bourns Aiveládns, quod corruptum esse patet. Fuit ille Atheniensis et potuit dici a tribu Aiyeídns. quæ litora proxima alter Hamburg. devehitur. Ceterum hunc locum 157. Nunc Trojani ad Libyæ litus, haud longe a Carthagine deferuntur. Defessi, fessi, jactati tempestate, ut sæpe poetæ ; et mox 168. fessæ naves. Est in secessu longo locus: Insula portum 160 160. objectum Menag. alter. amnis Hamb. pr. a m. sec. — 161. scinditur, inque 162. rus. Hamb. sec. sese scidit unda Sprot. cf. Ge. IV, 420 ubi idem versus. — pes vasta Puget. Male post rupes interpungebatur, ut suppleretur sunt. Immo vero minantur rupes et scopuli. — 163. lato Rottend. alt. 164. scæna Medic. aliique præstantiores. vel sic tamen male. stat silvis umbra c. Humb. pr. non male ; 159.— 169. De toto loco vide Excursum. Primæ ejus lineæ petitæ sunt partim ex Odyss., 404 et 411 sqq. ubi Ulysses enatat naufragio in Phæaciam, partim Odyss. v, 95 sqq. ubi in Ithacam escendit. in secessu longo sc. litoris. Sinum secretum interpretatur Servius. Saltem tractum litoris remotum et infrequentem designat poeta, cujus aditum et conspectum intercipit navigantibus insula ex adverso objecta et continenti prætexta. Hæc insula efficit portum objectu laterum suorum; tam late illa prætenditur; portum appellat tutam navium stationem, quoniam insula objecta ventorum et fluctuum vim excipit: lateribus enim, ad insulæ latera, omnis unda, fluctus, ab alto frangitur: hoc ornavit: in sinus scindit sese. u. r. sinuoso flexu fluctus recedunt: cf. ad Ge. IV, 420. solent enim fluctus allisi longo tractu retrorsum acti dissolvi. 159. Insula non est ap. Homer. in loco, quem hic expressit Odyss. sed est alius locus,, quem v, 97, et hic ante oculos habuit, in descriptione terræ Cyclopum Odyss. 1, 116 Νῆσος ἔπειτα λάχεια παρέκ λιμένος τετάνυσται Γαίης Κυκλώπων, οὔτε σχεδόν, οὔτ ̓ ἀποτηλοῦ. Ὑληεσσ'. Ex eodem loco cerni inf. 184 poetæ in mentem venere. 160. 162. In portu Phorcynis 1. 1. Odyss. v, 97 sqq. Aúo dè πpoßañτες ἐν αὐτῷ ̓Ακταὶ ἀποῤῥῶγες, λιμένος TOTITETTAVïai (mutuo ad se vergendo, in cornua coeundo, κατὰ τοῦ λιμένος. Εtymolog. εἰς λιμένα νενευκυῖαι). Αἳ τ ̓ ἀνέμων σκεπίωσι. δυσαίων μέγα κῦμα Εκτοθεν (ab alto). 162 sqq. Nunc ad secessum, s. interius litus, continentis nimirum, proeedit. Est hoc rupibus consitum prominentibns ad dextram et sinistram duobus scopulis; omnia silvis obsita. In gressis recessum hunc ex adverso 166. occurrit antrum subter litore scopuloso. 164. Superior litoris ruposi ora silvis obsita est. Pro interpretatione sunt vss. 310. 311. Classem in convexo nemorum sub rupe cavata, Arboribus clausam circum atque horrentibus umbris Occulit. Litora hujus generis sæpe memorantur; v. c. Apollon. II, 734. 5. 6. Scenam nove dixit poeta de prospectu longo inter silvas, h. e. arbores. Hanc scenam, Desuper, horrentique atrum nemus inminet umbra. Ex numero subit; ac, magno nisi sequeretur umbra. aversa Goth. pr. telluris amore 165 170 165. eminet Puget. minus bene. - 166. Fronde Græv. 168. Hinc f. Menag. pr. navis Heins. e Prisciano et scriptis.· 169. æquora alter Rottend. ullo non emendabat Scaliger. — 171. subiit Parr. et m. at m. nonnulli. tremula inter intervalla luce micantium, dum vento moventur (inf. XII, 701. 2, aut ipse coruscis Quum fremit ilicibus quanApenninus), et hoc nemus Virgilius ex una olea ap. Homer. 102 propagavit, tanquam ex surculo. horrenti umbra cf. sup. ad Procem. 4. Post silvas memoratur nemus: tanquam post latius, id quod partem, vel genus constituit: fere ut in Horat. I, Od. 21, morum coma quæcunque prominet nigris silvis. 5. ne 166-168. Hoc antrum itidem ex Homero v. 103 112. Sed apud hunc tam augusta loci facies, tam veneranda antiquitatis sanctitas, ut Virgilius ab antro ornando plane abstineret. Atqui et hoc judicium magni poetæ est. Fronte sub adversa: de interiore continentis litore (non de insula) hoc est accipiendum: quod est adversum intrantibus sinum. Nympharum domus, etiam Odys. μ, 318 de antro in insula Solis: a ♪ "sav Νυμφέων καλοὶ χοροὶ ἠδὲ θόωκοι· (h. planities, , quam ad choreas aptam diceres, et sedilia ). 168. 169. Hic, non in antro; sed, in loco inter litus et insulam, qui pro portu, seu tuta navium statione erat, in sinu pone insulam, in secessu 159 memorato. "Evroodev di ἄνευ δεσμοῖο μένουσι Νῆες εύσσελμοι, ὅταν ὅρμε μέτρον ἵκωνται ibid. v. 100. 101. Vides ubique Virgilium, si sententia certare non poterat, verborum ornatu cum Homero contendisse. At indicabimus et hujus ornatus lineas: Od. 1. 136. 'Ev ♪ λιμὴν εὔορμος, ἵν ̓ οὐ χρεω πείσματος ἐστιν, οὔτ ̓ εὐνὰς βαλέειν, οὔτε προvoi áváfar etc. vides vincula et ancoram sed ornate: unco nonalligata morsu; translato epitheto, ancoræ ad morsum. Inf. XII, 274 mordet fibula. Simile Nymphæum ad Heraclea Ponticæ agros transtulerant veteres poetæ, quod repetiit ex iis Quintus Cal. VI, 470 sqq. versibus non malis. 170-173. Septem navibus; Una, qua Æneas vehebatur; tres e scopulis a Tritone, tresque aliæ e syrtibus, seu vadis arenosis, a Neptuno expeditæ. Ceteras præter unam servatas mox videbimus; fuit enim (vid. v. 381) tota classis XX. navium cf. Exc. F. ad lib. II Egressi, optata potiuntur Troes arena, 175 172. Troes potiuntur tres apud Burm. cum uno Goth. at tert. spatiantur T. 173. Et fame tabentes Schol. Horat. Epod. V, 40. —. 174. At primum aliquot Burm. et ed. Junt. Hinc unus Heins. silici. præclare Heins. e melioribus libris, et e Grammaticis: vulgares libri silicis. Etiam in codd. parte et ed. Ven. male excussit. ➖➖➖ 175. succepit olim Servius in libris habebat; quem v. 144. et sic alter Mentel. it. Goth. pr. et ed. Mediol. cf. Scalig. IV poet. 16. 176. ex fomite Oudart. Leid. et Hamb. pr. pro var. lect. nec hoc male; sed in f. doctius a fomite pr. Moret. flammas aliquot Burm. et Goth. tert. — 177. correptam Exc. Burm. — 172. Præclarus versus! Odys. €, 462, ὁ δ ̓ ἐκ ποταμοῖο λιασθεὶς Σχοίνῳ ἐπεκλίνθη, κύσε δὲ ζείδωρον ἀρουραν. arena, litus : et telluris amor, ródos, desiderium, soli attingendi cupiditas. tabentes artus sale ; unda marina respersos, madidos, simpliciter, Poetæ enim tabem proprie de humore corrupto, mox de quocunque, inprimis sordido. Danaca σα δὲ κήκιε πολλὴ ἂν στόμα τε ῥινάς T. Odyss. £, 455. 174. Reprehendit hic et in sqq. inprimis 210 sqq. poetam Homius (Elements of Criticism. T. III, p. 232. 229), quod eadem orationis gravitate res humiles narrat, qua grandes et sublimes. Voluit sane Virgilius hoc ipso verborum ornatu nobilitatem tenuibus rebus addere. Aliter Homerus, qui orationem rebus accommodat; et præceptum sane primum in tali re est, leves res leviter esse attingendas, ut obiter tantum lectoris animum præstringant. Sed habet poeta unusquisque sæculi sui Genium, cui in nonnullis est litandum; et verborum ornamenta alia splen doris et sublimitatis sunt, alia elegantiæ et suavitatis, quæ, ut in hoc et similibus locis factum, recte rebus etiam humilibus accommodari possunt. 176. Rapuitque in fomite flammam, raptim excepit lignis aridis pro fomite subjectis, alias fomes rapit flammam, quam raptim concipit. ef. Serv. Virgilium hic Theoer. Idyll. XXII, 33; et Hymn. in Merc. v. 110 imitatum esse, locis inspectis vix probabile habeas. 177-179. Hic vides priscorum hominum rationem et artem panis conficiendi, non ingratam illam et injucundam cognitu hominibus, qui, a quibus initiis vita humana ad hunc cultum progressa sit quæri sciant a philosophis, qui humanæ vitæ annales, aut condere, aut cognoscere cupiunt. fruges, h. e. grana, receptas, e mari servatas, torrent, ut exuant glumam, et facilius comminui possint, tum frangunt saxo, ut multi populi etiamnum grana saxis contundunt: (cf. Goguet, Origine des Loix, etc. P. I. Liv. II art. 2 Opuscula nos◄ Expediunt fessi rerum; frugesque receptas 180 179. Extorrere Zulich. et Hamb. pr. 181. pelago late tres Burm. Anthea libri potiores; 'Av9sùs ex äv9os. Ductum inde nomen femininum ’Avbría, quod, uti ex Xenoph. Ephes. novimus, etiam 'Avoía fuit, f. ex "Av0ros. alii Antea. si qua a multis olim lectum fuit, quod et Carisius testatur, cf. Pier. et Fabric. retinuit Cuning. in sua edit. Sed voc. aliquis cum nomine proprio eleganter jungi satis docuere viri docti. 183. Capin, et Capim alii, ut Goth. Caici, a nomine fluvii Mysiæ. al. Cayci. — 184. Navim aliquot ap. Heins. et Goth. sec. cf. ad v. 120. tra Tom. I, p. 330 sqq. de Originibus panificii, et supra Georg. I, 267). Cerealia arma, h. utensilia, instrumenta, ad pinsendum, et ad coquendum panem; puta esse hæc ipsa saxa, porro mactram, seu alveum, quo farina subigeretur. De fermento enim nondum cogitabant; sed farinam illam subactam, seu pultem, continuo in quadrarum forma sub cinere coquebant. Recte Servius honestatem sermonis hic commendat. Aliter vrea danos Odyss. », 232. fessi rerum, ex calamitatibus et casibus, quos subierant, (ita res poetis) exhausti viribus, quæ propterea cibo erant reficiendæ. 180-184. Omnem prospectum late petit pelago, in prosa: prospectum capit, prospectat, quantum licet, per omne pelagus. cf. Odyss. x, 146 sqq. et 95 sqq. si videat, pro ut videat, sollenni more, Homeri exemplo : i. lav. εἴπως pro ἵνα, ὥστε. v. ε. εἴποτ' simpl. pro navibus posuit. In v. 183 aut Caicum, debebat dicere vel Caici navem; nunc ponit arma Caici in puppibus celsis. arma in puppibus religata cum Servio intelligere vix possis, quippe haud facile e longinquo conspicua; nec commodum exemplum ex Æn. X, 80. Insignia navis h. e. parasemum male interpretantur alii; erant ea in prora, non in puppi. Saltem aut de aplustribus simpliciter, aut de tutela navis erat accipiendum; illud quidem melius. Verum poetico ornatu omnino dicta puto arma in puppibus, pro armis puppis, scilicet, navis Caici; ita ut arma navis, seu armamenta, dicta sint pro ipsa navi, quam prospicere volebat Æneas. Hoc verius. 184. Cervos ex Homeri capreis fecit, v. sup. ad 159. Nullos tamen cervos in Africa inveniri Herodotus, Aristoteles, et Plinius post illos VIII, 33 s. 51 affirmaverunt. Firmat tamen se ipsum Virgilius dürĥs oxíaro Iliad. &, 97. In bire-En. IV, 154; et Lucan. IX,"921. mibus, non est hærendum; poeta Oppianum et Philostratum memo |