Page images
PDF
EPUB

Neu populum antiqua sub religione tueri.
Nam, si vestra manus violasset dona Minervæ,
Tum magnum exitium (quod di prius omen in ipsum
Convertant!) Priami imperio Phrygibusque futurum.
Sin manibus vestris vestram adscendisset in urbem
Ultro Asiam magno Pelopea ad moenia bello
Venturam, et nostros ea fata manere nepotes.

Talibus insidiis perjurique arte Sinonis
Credita res, captique dolis lacrimisque coactis,
Quos neque Tydides, nec Larissæus Achilles,
Non anni domuere decem, non mille carinæ.

[ocr errors]

--

:

190

195

quot. in portis sec. Moret. nec duci primus Moret. posset Priscian. ibid. c. Gudiano et al. 188. Nec alii. Sed in his varietas MSS. ad fastidium. teneri Priscian. 1. c., vitiose. ·190. excidium Priscian. ibid. alter Hamb. et Voss. magnum ornans epitheton est. 191. convertent Puget. Phrygis Hamb.pr. cum aliquot codd. Pierii et fragm. Vatic. antiquissimo. Burmannus laudat Drakenb. ad Sil. VIII, 243. Frigibus, Frugibus male scribitur. 192. vestris manibus Parrhas. et Ven. cum Goth. tert. 193. magnam Hamb. pr. Pelopea Heins., recte, cum Mediceo et Schol. Statii adde Goth. sec. Vulgo Pelopeia, quod et ipsum bene scribitur, sed non h. 1. ad Pelopeia sec. Hamb., interpolate. 194. in nostros Witt. et vestros Bigot. 196. coactis Heinsio acceptum ferendum, qui Medicei optimorumque codd. et Grammaticorum, Servii inprimis, forte et Donati auctoritatem recte sequutus est. Probat quoque Tyrwhitt. apud Dawes Misc. crit. cum Burgess. V. C. p. 386. Sic. et a Pomponio lectum et in fragm. Vatic. Illustrat lacrimas coactas Heins. et h. 1. eas defendit ipsa rerum ratio ac veritas. Vulgo coacti, sicque omnes Pierii.

[ocr errors]

tam ingentem molem, trabibus contextam, extollere et tantam, ut ad coelum pertingere videatur) jussit Calchas. Etiam in membrorum ordine et collocatione poetam agnoscis. antiqua religione, h. e. ea, qua surreptum Palladium antea coluerant; ne nunc pro Palladio Equus haberetur; quo sacrorum cultu demerita et propitia reddita Pallas eandem, ut ante, tutelam colenti populo præstaret.

189 sqq. Melius hæc quam apud Tryphiod. 288 sqq., si conferre lubet. 192-194. Sin a vobis in urbem inductus esset equus,

Trojanos, conversis fatis, Argos esse bello petituros et excisuros.

195-198. Egregium epiphonema, inclusum sententia aliqua inprimisque ad miserationem aptum. Achilles Larissæus, simpl. Thessalus; alias non satis accurate; nam Larissa tum Achilli non parebat, sed Letho; et a Pelasgis habitabatur. v. Iliad. §, 840 sqq. mille carinæ numero paullo liberius expresso, ut solent poetæ. v. Popium ad Iliad. 6. Barnes. ad Eurip. Androm. 106. Muncker. ad Hygin. 97 fab. etiam Cerdam ad h. 1. et Ursin. nuper.quoque Wernsdorf,

Hic aliud majus miseris multoque tremendum Objicitur magis, atque improvida pectora turbat. Laocoon, ductus Neptuno sorte sacerdos, Sollennis taurum ingentem mactabat ad aras. Ecce autem gemini a Tenedo tranquilla per

alta

200

199. Huc aliud Donat. miseris majus pr. Hamb. timendum idem vulgata est apud Nonium in tremere. 200. Objicitur monstrum Bigot. Sed id jam peti poterat ex 171. Nec dubiis ea signa dedit Tritonia monstris. Sed aliud est alia res. ac inpr. Leid. un. — 201. Laucoon, Lachoon in Gothanis; et sic sine dubio etiam in aliorum libris fuit. Ita enim fere librarii. v. sup. 41. cf. ad Petron. 89, v. 19 et 43. Burm. Anthol. lat. lib. I, ep. 110. Neptuni Bigot. et a m. pr. Hugen. a sec. Hamb. pr. Sed alterum doctius. 202. taurum immensum sec. Hamb. ingentes m. ad aras Goth. pr. Porro sollennis sacerdos olim junxere viri docti. v. Pompon. Sabin. ; at cf. not. 203. a Tenedo gemini Hamb. pr., quod mollius. geminæ

V. C. P. M. Tom. IV, pag. 645. 199. Sequitur locus de Laocoonte, in quo animadvertendum, quam accommodate poeta omnia ad terrorem extulerit, quem ostentum hoc injicere Trojanorum animis debebat. Vide v. 228 sqq. Vid. Excurs. V ad h. v.

199. Homericum locum Iliad. f, 305 sqq.; quo Nestor ostentum Achivis Aulide occlusis objectum memorat, Virgilio ante oculos fuisse, conjectura est ingeniosi viri, Herderi (Critische Walder P. I, p. 98 sqq.). Res ipsæ inter se satis dispares esse videntur; formulæ tamen, qua orditur uterque narrationem, est aliqua similitudo. objicitur eleganter, ut de ostentis et rebus miris vel inopinatis, pro, evenit. improvida pectora, h. e. Trojanos, qui tale quid non præviderant. Repentinum et inopinatum prodigium quod adeo tanto magis animos turbat ac percellit. cf. Cerda.

201 202. Ductus sorte. Sive ex historiis hoc habuit, interemto enim Neptuni sacerdote, ex aliis, ut mos erat, sacerdotibus Lao

coon, qui Apollinis Thymbræi erat, sorte obtingente, Neptuni sacra curabat, cf. Serv. ex Euphorione; Sive unum sacerdotii adipiscendi modum e pluribus posuit, ut poeta. Quod autem in his adjunctis paullo copiosior est, in eo artem poetæ agnosce; facit enim expectationem. aras sollennes dixit docte, ad quas solenne sacrificium parabatur; ut sollennis circus, in quo sollennes ludi habentur, Ovid. V Fast. 597: sollennia theatra, I Art. 133: campus sollennis, Claudian. de VI. Cons. Hon. 5. Ceterum, quod in primo statim lætitiæ publicæ tumultu de sacro, Neptuno faciendo, cogitatur, mirum videri potest. Videtur hoc Servio obversatum: mactabat, inquit, scilicet, ut Græcis mala naufragio provenirent. Potest tamen simplicior ratio reddi, ut soluta obsidione inter ceteros deos Neptuno sacra parata sint xapornpia, et quidem in ipso litore, ut et ap. Hygin. 135 ut sacrum faceret Neptuno ad litus; et sic alibi apud Homer. Neptuno sacra fiunt.

203-209. Ornatissimus locus.

(Horresco referens) immensis orbibus angues
Incumbunt pelago, pariterque ad litora tendunt:
Pectora quorum inter fluctus adrecta jubæque
Sanguineæ exsuperant undas; pars cetera pontum
Pone legit, sinuantque immensa volumine terga.
Fit sonitus, spumante salo. Jamque arva tenebant;
Ardentisque oculos suffecti sanguine et igni,
Sibila lambebant linguis vibrantibus ora.

205

210

angues pr. Moret., ut solet nonnunquam. Sed uni libro tali in re non parendum. 205. incumbent Mentel. 206. erecta pr. Hamb. et Bigot., quod vulgare cf. not. ad 173. arrepta Goth. tert.. ut ibidem codd. — 207. superant omnium librorum lectionem esse apparet, præter recentem Venetum Heinsii. Nam Pierius nec ipse in suis codd. aliud invenisse videtur, et superant etiam in priscis edd., quas evolvi, extare vidi, præterquam in Juntinis et Stephan., in quibus vulgaris lectio exsuperant comparet, ut ex Aldina adeo primum profecta esse videatur. Mireris itaque, cur eam Heinsius retinuerit. Sed varianda forte visa oratio propter v. 219. superant capite et cervicibus altis. superant undis nonnulli Pieriani; alterum tamen, superant undas, doctius arbitror dictum. 208. Pone secat Zulich. a m. sec. sinuantque ab Heinsio revocatum ex Mentel. pr. et aliis pluribus; etiam Pierianis, adde Goth. sec., ut terga sinuant absolute dictum sit, pro sinuant se; cujus formæ multa exempla ad h. 1. congessit. Sic modo superant, inf. 229 insinuat, 235 accingunt, et infinita apud ipsum Virgilium. Vulgo sinuatque, etiam in Serv., ut Georg. III, 192 sinuatque alterna volumina crurum. - 209. solo alter Menag.210. suffecti vel infecti Zulich., male. igne alii multi. v. ad Valer. Fl. I,

[merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small]

guine, rubentes. Omnino erant i oculis fulgore rubenti infectis, tinctis. ora sibila, ut Ge. III, 421 colla sibila, oupílovra. Lingua vibrans et lambens, xuñoa, in præcipuis est ornamentis poeticis, quoties de serpentibus agitur : cf. Hesiod., 826: Sc. 235. De hoc ipso serpente, de quo noster loquitur, sed minus ornate, Quintus XII, 448 ἐπεσμαράγησε δε πόνλος Νισσομέ νων, καί κῦμα διίστατο· τοίδ ̓ ἐφέροντο, Αἰνὶν λιχμώοντες. Ceterum similia de ingentium draconum allapsu plura sunt poetarum loca (cf. Cerda), ut de draconibus ab Hercule puero et a Cadmo interemtis, comparanda illa quidem non sine

Diffugimus visu exsangues. Illi agmine certo
Laocoonta petunt. Et primum parva duorum
Corpora natorum serpens amplexus uterque
Implicat, et miseros morsu depascitur artus ;
Post ipsum, auxilio subeuntem ac tela ferentem,
Conripiunt, spirisque ligant ingentibus; et jam
Bis medium amplexi, bis collo squamea circum
Terga dati, superant capite et cervicibus altis.
Ille simul manibus tendit divellere nodos,

215

220

212. exanimes Oudart. ex agmine Sprot. agmine cepto pr. Moret. a m. pr. agmine facto tres apud Burm., quod scilicet et alibi occurrit. — 214. jam amplexus Rottend. pr. complexus Moret. fragm. complexus Hamb. pr. perpetua variatione. ·215. teneros m. d. artus Vir doctus (I. Jortinus) conj. in Obss. Misc. Crit. T. I, p. 29. IV, p. 29, quia puerorum corpora. Et ferri sane id possit. Sed poetæ aliter placuit. miseros artus exquisite pro artus miserorum puerorum. -216. auxilium Moret. sec. et Hugen. et tela Bigot. et Hugen. tela parantem fragm. Moret. et Sprot. 217. collo bis alter Menag.219. collo unus Guelpherb. in Collect. Sax. et crinibus Voss. alte Goth. sec. capite et cervicibus altis. quod debebat esse capitibus et cervicibus suis. 220. devellere Mentel. pr. et Moret. pr. cum aliis vett. ap. Pierium.

fructu, si otio abundes, ita tamen ut judicium in cognoscendo rerum dilectu, varietate narrationis et suavitate, acuas non, ut inanem lectionis copiam ostentes jejunamque inde verborum rerumque similium copiam memoria comprehendas. Ex Virgilio hausere Ovid. IV Met. 688. sqq. et Manil. V, 540, 579 de bellua Andromedam, et Valer. Fl. II, 479 sqq. de bellua Hesionem invadente; Silius II, 584 sqq. inprimis VI, 149 sqq. de hydro ad Bagradam cæso. Adde Statium VI Theb. 506 sqq. serpente, qui Archemorum puerum devorat, et Petron. c. 89. v. 29 sqq. de eodem monstro, de quo noster agit.

212. Agmine certo, exquisita latinitate, pro uterque simul destinato in eum lapsu. 215. Im

[ocr errors]

plicat, circumdat spiris seu nodis ac voluminibus. morsu depascitur, ἐπινέμεται, ornate pro, admordet, devorat (sic poetæ, morsu lacerare, consumere); nec aliter intelligendus Lycophronis παιδοβρὼς Пópuns. tela ferentem, cum telo in manu approperantem. bis circumdati collo squamea terga, cum uterque serpens corpus et collum ejus h. e. omnino superiorem corporis partem, tractibus inferioris corporis sui bis circumdedissent, super ejus caput eminent, emicant suis capitibus. bis ita proprie dictum accipio. At si collo proprie dictum habeas, quod bis ab utroque serpente circumdari vix potuit, bis esset, binis spiris, seu binorum serpentum spira.

220-224. Pro serpentibus docte nodos ponit; et egregie ad hor

Perfusus sanie vittas atroque veneno;
Clamores simul horrendos ad sidera tollit:
Qualis mugitus, fugit quum saucius aram
Taurus, et incertam excussit cervice securim.
At gemini lapsu delubra ad summa dracones
Effugiunt, sævæque petunt Tritonidis arcem;
Sub pedibusque dex clipeique sub orbe teguntur.
Tum vero tremefacta novus per pectora cunctis
Insinuat pavor; et scelus expendisse merentem

225

221. perfusas aliquot apud Burm. saniæ Gud. et Voss. 223. Qualis Grammaticorum et Codicum auctoritate recepit Heins. Vulgo quales. Est tamen et qualis de plurali accipiendum. mugitus veluti apud Macrob. II Sat. 5, at idem lib. VI, 13. Qualis m. Apud Lactant. de M. Perfec. 33 vitiose laudatur : quales mugitus fingit saucius taurus. aram Heins. ex libris, post Pierium probavit. Vulgo aras. - 224. securim per i Virgilium scripsisse, Probi ¡Valerii testimonio constat apud Gell. XIII, 20. 225. lapsi alter Hamb., sed vid. not. — 226. Diffugiunt alter Hamb. in Collect. Sax. Tritonidos ap. Macrob. IV Sat. 4, et edd. Fabric. et Cuning. 227. clypei sub Franc. 228. trema facta Reg. ·229. expandisse Menag. pr. v. Burm. insinuat v. ad 208.

rorem facit v. 221, quod vittas, infulas sacerdotis, narrat. Clamores: super his v. Excurs. ad h. v.; sunt autem præclare comparati ad terrorem animis injiciendum. incertam securim non satis certo et valido ictu depressam. Imitationem Seneca Agam. 777 cervice taurus vulnus incertum ferens laudat Burm. Adde aliam apud Silium V, 64. 65. Sapienter autem bove non quacunque, sed, dignitatem res haberet, bove victima comparatione usus est; quod jam in sacro Neptuni Heliconii fecerat Homerus loco, quem noster ante oculos habuit Iliad. v, 403-405. Male comparant Iliad. 520 sqq.

دم

ut

225-227. Lapsu effugiunt ornate pro labuntur, serpunt; ne lapsu nude stare putes. delubra ad summa, Minervæ templum in arce summa. Minerva h. 1. sæva, irata

Trojanis. At Palladium ex arce abreptum supra vidimus, v. 164: unde ergo h. 1. Palladis signum? dicendum scilicet, fuisse aliud ac diversum ab illo arcanæ religionis Palladio. cf. Excurs. IX extr. ad II, 293. sub pedibus, h. e. inter pedes, et post clipeum. Egregie hoc a poeta adumbratum ex eo, quod Palladis signa (šćava) interdum draconem pedibus adporrectum habent: ut in ipso illo præstantissimo Phidiæ signo in arce Athenarum. v. Paus. I, 24. Illud tamen satis portentosum, quod a mari per campum Trojanum ad urbem et arcem hydri se volvendo pervenerunt. Modestius, quod Iliad., 147. bellua marina (TM

Tos) persequitur Herculem a litore in planitiem ἀπ ̓ ἀἰόγος που

δίονδε.

228-232. Scelus expendisse, exquisite, pœnas meritas pro sce

« PreviousContinue »