28. O tantum libeat, ut Theocr. XI, 65. sordida rura, h. 1. non in vitium dictum, sed pro vilis, pauper. Servius tibi sordida iungit, quae tibi sordent. (Sordida rura, quia carent munditiae urbanae cultu. Martial. X, 96.: „Et repetam saturae sordida rura casae." Sp.) 29. figere cervos, si ferae sunt, telo, iaculo, Georg. I, 308. Aen. V, 516. VI, 803. cf. Burm.h.l. Venationis tamen studium a vita pastorum alienum esse videtur. Praestat hactenus alterum, quod Servius habet: „aut furcas, quae figuntur ad casae sustentatioquae dictae sunt cervi, ad similitudinem cornuum cervinorum." et praecesserat mentio casae; nisi alia ex parte id parum opportune commemoratur inter cetera ad vitae rusticae commendationem. Probarunt tamen hoc Lips. et Duker. in Specim. Not. ad Serv. To. I. Virg. Burm. In re militari obvia est vox, v. ad Tibull. IV, 1, 84 et Intpp. ad Liv. XLIV, 10. In vita cominuni aut pastoritia vox non aeque occurrit, et omnino poeta non satis caute dilogiam intulit: dunı figere cervos dixit. (Venationem ferarum ad vitam pastoritianı pertinere, docere possunt Ecl.

III, 12. Ge. IV, 404-413. Colum. VII, 12. Geopon. XIX, 1-3. Theocr. V, 106. Neque ad laborem, qui est in furcis figendis, sed ad voluptatem Alexis invitatur; tum iubetur cum Corydone habitare iam structas casas, non exstruendas demum. Sp. - Similia invenies ap. Serv. et Vossium. Wr.) 30. hibisco. Hibiscus e malvarum agrestium genere esse creditur, Graecorum althaea: etsi, quae de ea disputantur a viris doctis, parum certa sunt. vid. Martin. Iam h. 1. duplici modo eius notio constituitur: aut cum Servio, ut sit, ad hibiscum, tauquam ad herbam pabularem: quod ex usu loquendi bene fieret; aut ut hibisci caulis et virga intelligenda sit, qua pastor utitur ad compellendum gregem. Haud diffiteor mihi nunc praeferendum videri prius illud; est enim hibiscus pabuli genus et planta esculenta: Calpurn. Ecl. IV, 32 viridique famem solarer hibisco. (Hibisco. dativ. pro ad hibiscum; vid. si opus videtur, Voss. et Gronov. Diatr. p. 8 sq. Recte idem Vossius negat, compellere significare i. q. agere, ducere; sed valere agere aliquo; requiri igitur locum, quo agantur. - 31. in silvis: comes

45

vero, quia accessu temporis mutant colorem, ait Servius, ex albo in pallidum an lividum. Nisi, durius quidem, ad siccant referas; etiamnum lactent. (Album de colore Ge. III, 56. Senec. Q. N. III, 25. Sp. - Rem confirmant venatores, capreolos recentes sex ferme menses pelles albis maculis distinctas gerere, notantes. Wch.) 42. die, quotidie Ecl. III, 34. Aen. XI, 397. 44. Et faciet, abducet; ex Theocr. Ш, 36. Ad 45 sq. cf. XI, 47. 56. 57. (Faciet: non dixit dabo, ne voluntas declarata amatum offenderet. Sp. - De copula et, quae hic est minantis, vid. Q. V. XXXV, 7, c. Wr.)

46. ferunt Nymphae. Repente a vita vera et communi aberrat poeta et transit in vitam mythicam et poeticam; quod vix bene fit: inopinato enim in vitam vulgarem inducuntur deae, Nymphae et Naides. Forte tamen non nimium in hoc argutandum; ita enim loqui et deos deasque agrestes lusibus pastorum interesse dicere, genus carminis bucolici forte fert. Splendidi autem hi versus 46-55. (Haec non ita accipi debent, ac si omnia ista hoc tempore i. e. tempore messis

vs. 10., colligantur ac parentur Alexi. Demto ornatu haec est sententia: Haec omnia ruri nascuntur; diversis tamen temporibus, non una cuncta. Sp. Calathus similis lilio explicato, vid. eius imago a Spanhem. ad Callim. H. in Cer. vs. 1. repraesentata. Copa vs. 15. sq.: „Et quae virgineo libata Achelois ab amne Lilia vimineis adtulit in calathis." Nymphae autem alunt flores: Cat. LXI, 21. sqq. - lilia, κρίνα, δ. λείρια, weisse Lilien. Voss.) 47. Pallentis violas, sunt nostrae violae flavae, gelbe Violen, vid. Martin. ad h. 1., inter vernos flores numerandae; λευκόϊον s. albam violam, flore sive albo sive flavo sive purpureo, vocant veteres. Pallens vero pro flavo; si corpora hominum calidiore in plaga viventium reputes, quae, cum pallent, subflavescunt. (pallens pro flavus: Ovid. Met. XI, 100.: ,,saxum quoque palluit auro." Martial. VIII, 44.: „Superba densis arca palleat nummis." Aliter statuit Passow ad Pers. pag. 213. sqq. qui docens, pallere etiam de fusco colore dici, intelligendum censet ἴον μέλαν, non luteam violam, quae teste

50

Plin. H. N. XXI, 14. humilis sit parumque speciosa, et auctumno floreat, alieno ab h. 1. tempore. Verum ibi diserte Plinius ait, maximam esse luteis auctoritatem; et argumento a tempore petito occursum supra a Spohnio ad vs. 46. Wr.) Papavera sunt ex genere silvestri, flore rufo, quod in arvis cum hordeo maxime nascitur. Plin. XIX, 9. vid. Martin. h. 1. et ad Ge. I, 78. Narcissus ex eo utique genere est, quod nos ita appellamus. v. eund. ad Ge. IV, 122. Schreber. ad Theocr. I, 133 cum Linnaeó consentit, qui Narcissum poeticum edidit. (Quae autem Iulius Sabinus h. 1. habet de Narcisso, coronis Erinnyum destinato, petita sunt ex Schol. Sophocl. Oed. Col. 681.) Anethum nostrum Tille, s. Dille, dill, anet, esse putatur, quod et in nostris hortis visitur, flore flavo. ἄνηθον etiam Theocritus cum rosis et violis iungit VII, 63: Dubites tamen de alio loco Idyll. XV, 119. Cum malvis et apio iungit τό τ ̓ εὐθαλὲς οὖλον ἄνηθον Moschus Idyll. III, 101. 49. Casia a Plinio inter herbas ac flores recensetur coronarios, et inter eos, quos circa alvearia serere iubet. Vulgo lavendulam nostram esse putant. vid. Cerda ad Ge. IV, 30, pag. 480. Sed Martinus, comparatis inter se Plinio, Dioscoride ac Theophrasto, docet, Casiam hanc esse

cneoron Graecorum, s. Thymelaean lini folio, quae grana cnidia fert. v. Martin. ad Ge. II, 213. (Vossius Zeiland appellat. Wr.) 50. pingit vaccinia, hyacinthos ferrugineo colore, variat, caltha, tamquam flore diversi coloris, intexens herbis n. violas et reliqua. Aen. VII, 488 cervum Mollibus intexens ornabat cornua sertis. Caltha vulgo nostra Ringelblum, marggold, soucy, habetur. vid. Cerda, quamquam de eo adhuc dubitat Martin. ad h. 1. De vaccinüs vid. ad v. 18. mollia, tenera, ut Ecl. V, 38 mollis viola, VI, 53 mollis hyacinthus et ut nostrum sanft pro zart.

51. cana legam tenera lanugine mala. χνοάοντα. Intelligunt vulgo mala cydonia, s. cotonea, nobis Quitten, quae cana lana s. lanugine obduci satis constat. Quum tamen ea palato puellae parum grata fuisse videri possint (oblitus erat vir doctissimus, h. 1. de re coronaria agi, ad quam referuntur quoque calathi floribus et pomis nucibusque scite ornati), coniicit Martinus significari a poeta praecocia, s. nostra Apricosen. Sed vulgata interpretatio confirmari etiam potest ex Alcimi Epigrammate Antholog. Burm. T. I, n. 211, quod ex h. 1. expressum, ubi haec mala redduntur velleribus hirsuta cydonia canis. Calpurn. Ecl.

"

55

II, 90. 91 ut in arbore saepe notavi Cerea sub tenui lucere cydonia lana. cf. Martial. X, 42 aliosque a viris doctis ad utrumque locum laudatos. 52. Respicit hunc versum Ovid. Art. ІІ, 267. ІІІ, 183.53. cerea pruna, sive flava, sive matura; hoc sensu dictum illud Alcmanis, quod h.1. laudat Fabric., κηρίναν ὀπώραν, illo videtur accipere Ovid. Met. ХШ, 818 prunaque, non solum nigro liventia succo ; Verum etiam generosa novasque imitantia ceras. Memorantur quoque cerea pruna in Copa 18. Alia loca Cerda laudat. cf. Intpp. ad Horat. I Carm. 13 cerea Telephi brachia. (,,Sunt et nigrapruna-ac laudatiora cerina." Plin. H. N. XV, 13. laud. a Voss. et Spohn. Vid. ibi Intppr. Wr.) 54. proxima myrte, quae in calatho proxima laureis frondibus ponetur; et iunguntur fere. v. Horat. Od. III, 4, 19. v. h. 1. Burm. (Vossius intelligit myrtum in hortulo Corydonis lauro

proxime positam; exile hoc, ad meum quidem sensum; Spohnius odoris suavitate proximam; hoc malim. Sed unice veram esse Heynii explicationem, evincit proximus versus: quoniam sic positae etc. Wr.) Laurus vero non est accipienda de eo genere, quae accuratius laurocerasus dicitur, et versus finem saeculi XVI ex Trapezunte et Constantinopoli ad has terras allata fuit, sed de ea lauro, quae in silvis et saepibus passim per Italiam visitur. Ceterum imaginem huius serti florei expressam dedit Martinus ad h. 1.

56. Rusticus es, stultus; nisi poeta exprimere voluit Theocr. ΧΧ, 3 Βωκόλος ἂν ἐθέλεις με κύσαι τάλαν; quod tamen paullo argutius esset dictum. (Rusticus propria vi dicitur, adiuncta tamen stultitiae significatione, quae eiusmodi muneribus Alexis amorem conciliari posse speret; sic etiam Vossius haec intelligit. Et rus aperte opponitur urbi vss. 60.