Et formosus oves ad flumina pavit Adonis) 19. BUBULCI μᾶλα νομεύει. quod Eldik. ἐπ ̓ ἄγκεσι, et ex verbis ad flumina in ἐπ ̓ ἀκτᾷ mutabat Eichstädt. (-18. ovis Medic. Wr.) 19 oppilio alter Mentel. appilio Voss. opilio Longob. et Medic. Pierii cum aliis; s. ex οἰοπόλος nata vox, s. ex ovilio. (upilio Medic. Rom. alii. Servius: „UPILIO propter metrum ait: nam opilio dicimus: et Graeco usus est schemate, sicut illi dicunt οὔρεα, pro eo, quod est ὄρη." Wr.) tarde ed. Ven. clari Medic. a m. pr. (nec clari, ut refert Heynius, nec pari, ut Burmannus, sed dari a m. pr. in Medic. legitur. Wr.) subulci idem Medic. cum praestantioribus, Reg. Voss. al. Rom. Medic. Pierii, item Servio; et sequuntur id edd. Aldd. et earum propagines; tum Germanus, Manutius, alii. Sed tuentur viri docti bubulci ex vet. Grammaticor., Apuleii, Theocriti I, 80, aliisque auctoritatibus. vid. Heins. conf. Cerda, Barth. 1. 1. Ex editis hoc iam exhibuere Egnat. Angelius in Flor. 1520, tum Steph. Pulmann. Elzev. (Subulci etiam Potterii codd. omnes, neque aliter uterque Lips. Ac ne unus quidem commemoratur liber Ms., in quo bubulci legatur; quare subulci lectio communis omnium librorum habenda. Quod Apuleius, Virgilii Bucolica respiciens, upiliones et bubsequas iungit, speciem argumenti habet, non vim; et bubsequa familiare Apuleio. Apud Terentianum autem, vs. 1191., subulci restituit Santenius; en huius verba: „Bubulcorum defensoribus apud Virg. Ecl. X, 19. haec quidem Terentiani auctoritas decedet; ex utraque enim Veneta et Parrhasiana subulci recipiendum existimavi, licet Brissaeus bubulci exhibeat." Atque ut bubulcorum defensoribus largiar, Terentianum scripsisse bubulci, memoria lapsus videbitur, magis obvio bubulcorum apud poetas nomine. Unde intelligitur, facilius potuisse subulcum cum bubulco commutari, quam bubulcum cum subulco. At, inquiunt, tria tantum pastorum genera celebrantur apud Bucolicos, bubulci, caprarii, opiliones. Sed ipsi, qui hoc docent, fatentur tamen, Menalcam esse subulcum. Affirmant porro, tardos dici solos bubulcos, a tardo boum incessu; celerius moveri sues. At etiam opiliones, subulcos recte dici tardos existimaverim, et tardos reddi ipso vitae genere; stant enim plerumque aut sedent; neque ita sequi ac comitari solebant subulci gregem suam, quemadmodum opiliones aliique pastores, sed buccina regebant et convocabant, ut liberius vagari ac latius dispergi solitum; Varro de R. R. II, 4, 20.: Ideo ad buccinam convenire dicuntur, ut silvestri loco dispersi ne dispereant." Sed accedimus iam ad id, quod causae subulcorum a nobis rece ptae vel maxime adversari videtur: Qui enim, commemoratis modo subulcis, Menalcae, qui et ipse subulcus, mentio iniici commode potuit a Virgilio? qui etiam fieri, ut bubulci plane praeterirentur, quos prae ceteris, ut nobiliores, requirimus? Nempe mirifice errant Interpretes, Menalcam subulcum esse statuentes, quippe a glande venientem, qua soli scilicet sues vescantur. At bobus quoque glans praeberi solita; Colum. VI, 3, 4. sqq.: „Bubus pro temporibus anni pabula dispensantur. Ianuario mense fresi et aqua macerati ervi quaternos sextarios dare convenit. Si grano abs " explicationem quid in his vss. aut difficile sit, aut obscurum. Wr.) 18. Est haec de Adonide pastore paullo reconditior fabula: sed est a Theocr. I, 109. 19. In repetito venit colo rem orationis similem Homericae Odyss. 9, 322 agnoscebat Ernesti ad e. 1. Venit et upilio. Ad consolandum Gallum accessere etiam pastores; et primum quidem venere ovium custodes, tum 20 Uvidus hiberna venit de glande Menalcas. Apollo: tinemus, frondis aridae corbis pabulatorius modiorum viginti sufficit, vel foeni pondo triginta, vel sine modo viridis laurea et ilignea frondes; et his, si regionis copia permittet, glans adiicitur. Mense Februario plerumque eadem sunt cibaria. Martio et Aprili debet ad foeni pondus adiici; دو ab Idibus tamen mensis Aprilis viride pabulum recte secatur; " etc. et XI, 2, 83.: Glandis quoque non inutile est singulis iugis modios singulos dare. Glans autem paleis immiscenda est, atque ita bubus apponenda." Vid. etiam Intpp. ad Plaut. Trucul. III, 1, 2. Hinc primum intelligitur, bobus quoque datam esse glandem; tum etiam, non ultra Idus Apriles, in calidioribus certe regionibus, dari solitam; unde patet, hanc Eclogam certe ante Kal. Maias scriptam esse. Hiberna glans a Virgilio dicitur, utpote hiemali tempore collecta; vid. Ge. I, 305. et Caton. statim laudand. Denique uvidus est Menalcas, non, ut hariolantur, a rore nescio quo; sed quia glandes, in pabuli usum comparatae, in aqua asservabantur; Cato de R. R. LIV. : Uhi sementim patraveris, glandem parari legique oportet, et in aquam coniici." Colum. VII, 9, 8.:,, saepe de manu dandum est, quum foris deficit, pabulum; propter quod plurima glans vel cisternis in aquam vel fumo tabulatis recondenda est." Quamquam autem, ne quid dissimulem, suibus quoque glandes aqua maceratae a pastoribus Italicis ministratae videntur; illud tamen certum est, nihil obstare, quin Menalcam bubulcum fuisse existimemus. Quae quum ita sint, non dubitabimus, quin hoc quoque loco, ut plerumque, codicum consensus parum tutae Apuleii alicuius fidei antehabendus sit. Et si Heinsii, Cerdae, Burmanni, Heynii, Vossii, aliorumque iudicio damnatur codicum lectio, non levis est ad eandem defendendam ponderis ac momenti I. F. Gronovii auctoritas, Diatr. pag. 135. Wr.) 20 Vividus ed. Ven. Guellius quosdam Uvidus hesterna legere narrat. Umidus Rom. Pierii. 21 distinguunt alii: omnes, unde amor iste, rogant, tibi venit? Apollo: Galle. alii: rogant: Tibi venit Apollo. Utroque modo oratio exilis redditur. berno tempore cernis Arbuta. Hic vero Maronis sagacitatem desideres. Nam, si hiberno tempore Menalcas e silvis redux h.l. fuit, reliquorum, quae memorantur, ratio parum constat. Ut poetam ex his laqueis expedias, esto glans in hibernum usum parata; etsi sic iterum haerere possis in florentibus ferulis et liliis v. 25. (Quae de vs. 19. sq. scripsit Heynius, ea pleraque omnia falsa esse, ex iis cognosces, quae in V. L. disputavi. Wr.) 21. unde amor iste, h. a qua puella; quam puellam amas? τίνος ὦ ̓γαθὲ τόσσον ἔρασσαι; 25 Galle, quid insanis? inquit, tua cura Lycoris 24. HONORE FL. 23 Perque nives Alpum coni. Schottus Obss. II, 4, male. v. Barth. Adv. XVIII, 16. 24 capiti Menag. (Interpunctionem in fine versus, ab Heynio in recentissima editione sublatam, revocavit Wunderlichius, coll. Aen. IV, 11. Iuvenal. XI, 106. Val. Flacc. I, 438. Wr.) 25 violas pro ferulas Goth. sec., sed vid. Not. 26 Arcadia vet. cod. Barthii in Advers. XLI, 26, male. 27 bacis et hic multi. (bacis etiam Medic. et Serv. Dresd. Wr.) nimioque Medic. 28 Ecquis Heins. e Medic. et aliis. Et quis alii. (in quibus 2. 3. Wr.) Amorum cod. Barthii; quod non habet, cur vir doctus tantopere commendet. nec talia Parrhas. 29 ripis Medic. a m. pr. (ripis est prior lectio Medic. Wr.) v. 78. 23. Cf. v. 47 et Argument. (-23. perque nives: hinc apparere videtur, Eclogam hanc scriptam esse eo tempore, ubi in Italia iam vernant omnia, in Alpinis regionibus nix nondum collicuit; cfr. etiam V. L. ad vs. 19. Wr.) 24. agresti capitis Silvanus honore, ornatus serto e ferulis et liliis. Ita scilicet et a poetis et in priscis monumentis Silvanus exhibetur, ut coronam ex frondibus arboreis, aut grandibus floribus et arundinibus gerat, manu (cf. Georg. I, 20) cupressum aut alium arboris truncum teneat. Sic co rona pinea oneratur in noto marmore ap. Boissard. T. IV, p. 134, et Gruter. p. LXIII, quo tamen eodem habitu Pan interdum insignis est. Sic Lucret. IV, 591, quem expressisse h. 1. noster videtur: Pan Pinea semiferi capitis velamina quassans. add. VIRGIL. Tом. І. Ovid. Fast. I, 412. III, 84. Eximia cum venustate hoc idem transtulit Columella X, 43 Satur Auctumnus, quassans sua tempora pomis, et Hymenaeus marcentes cupio quassare coronas ap. Claudian. XXXI, 96. Ceterum in his versibus color ductus esse videtur ab Odyss. w, 58 sqq. Ferula autem frutex, foliis foeniculo, specie et usu arundinibus, quibus pro baculis utimur, similis; Graecorum νάρθηξ. cf. Martin. Nihil autem novi, coronas ex arundinibus, frondibus arboreis, esse factas. Comparari quoque cum his possunt illə Moschi Idyll. XIV, 26 sqq. , 27. rubentem cf. sup. ad VI, 22. Ebulum nostris Allich, herbae genus, baccas rubras, in similitudinem sambuci, Hollunder, producens. 29. Nec lacrimis crudelis Amor. Amor h. 1. de deo accipiendum, si sa16 Nec cytiso saturantur apes, nec fronde capellae. 30 Atque utinam ex vobis unus, vestrique fuissem 35 32. VESTRIS; 30 oves Moret. qu. et alius pro var. lect. 31 at ille: Tamen; ita cum Servio Heins. Vulgo distinguunt: Tristis at ille tamen: C., minus venuste, aiunt. At nec alterum satis venuste. (Recte interpungitur ille: Tamen, i. e. licet sciam, nullum amoris esse remedium in luctu et lacrimis, iuvat tamen indulgere huic dolori, quod meos amores non tacebunt Arcadii pastores. Tamen in solando habet locum: Aen. IV, 328. sqq.:,,si quis mihi parvulus aula Luderet Aeneas, qui te tamen ore referret, Non equidem omnino capta ac deserta viderer. " X, 507. sqq.: „O dolor atque decus magnum rediture parenti! Haec te prima dies bello dedit, haec eadem aufert: Quum tamen ingentes Rutulorum linquis acervos!" Ceterum bene Wunderl.:,, Particula at, deorum adhortationibus dolorem eius nihil levatum esse, significatur." Wr.) 32 Montibus heu v. Zulich. nostris Ven. et unus Moret. olim; c. p. coni. Florens Christianus. parati Menag., ut supra Ecl. VII, 5. 33 O mihi quam tum fragm. Moret. tum erasum in Voss. nunc quam Moreti quartus. quiescent idem cum Leid. pr. a m. sec. ed. Ven. Mediol. et aliis apud Pierium, idem Goth., quod Catroeus recepit; et habet vim ad nostram loquendi rationem. quiescunt fragm. Moreti, Rottend. sec. et duo Leidens. 34 Nostra pr. Moreti. sic fistula cod. Barthii. subiicit ipse v. 34; erunt adeo inter argumenta pastoritii carminis: Galli infelices amores. (vid. V. L. Wr.) 35. Ductum ex Theocr. VII, 86. at ibi locum habet suum, cum de pastore dudum vita functo agatur, quo superstite ipse vivere vellet : αἴθ ̓ ἐπ ̓ ἐμεῦ ζωοῖς ἐναρίθμιος ὤφελες ἦμες· ὥς τοι ἐγὼν ἐνόμευον ἀν ̓ ὤρεα τὰς καλὰς αἶγας, φωνᾶς εἰςαΐων –. At h. 1. confunduntur notiones vitae pastoritiae et militaris: Gallus, quem adhuc videbamus pastorem in Arcadia cubantem in antro et amores deflentem, repente in seqq. fit miles in aliqua expeditione versans. Iudicio recto ac simplici vix haec se satis probare possunt; at condonanda Aut custos gregis, aut maturae vinitor uvae! tas? Et nigrae violae sunt, et vaccinia nigra) 40 39 Et morae violae ms. Köler. barbara voce pro nigrae. (Petita est haec lectionis diversitas e Koehleri Disputatione philologica de Codice Virgilii adhuc incognito Ienae 1771. ed. Commendat hanc, ut genuinam, lectionem Fr. Osannus in Auctario Lexicor. Graecor. pag. 185. Abest haec vox a Lexx. Deminutiva tamen forma exstare putatur apud Plaut. Poen. V, 5, 10.: ,, Iam pol ego illam pugnis totam faciam ut sit morula." Alii Morula, maiore litera initiali, ut nomen sit gentile, i. e. Maurula. Manil. Astron. IV, 729. sq.: Mauritania nomen Oris habet, titulumque suo fert ipsa colore." Quod non recte fieri, docere mihi videtur comparatio comparatio subiecta cum homine Aegyptio; ita enim pergit Plautus: ,,Ita replebo atritate, atrior multo ut siet, Quam Aegyptii." Scilicet morula formatum videtur a moro, arbore vel baca, i. e. moro similis. Martial. I, 73, 5.: ,, quae nigrior est cadente moro." VIII, 64, 7.: „Sit moro coma nigrior caduco." Iam vero Lat. morum et Graecum μόρον non differunt, nisi quantitate, ut etiam Salmas. iudicat Plin. Exercit. p. 328. Sed illud ipsum μόρον non potuit fieri e μαυρός sive ἀμαυρός, unde Latinum Adiectivum morus, morulus, ductum putat Koehler. Nam μῶρον unius Hesychii et Glossatorum quorundam auctoritate munitum videtur. Denique ne certa quidem apud Plautum 1. 1. lectio, quum in aliis libris exstet merulea. Itaque hoc certum mihi videtur, nihil posse praesidii lectioni a Koehlero prolatae prol e verbis Plautinis peti. At vide, quam aegre careas grata illa epanalepsi: „Et nigrae violae s. et vacc. nigra." Si morae scripsisset Virgilius, vix dubito, quin ita haec collocaturus fuisset: „Et violae morae sunt et vacc. nigra." Sed unde tandem ortum morae? Qua in re indaganda id maxime cavendum, ne multa agendo nihil agamus: merum est scilicet mendum e magna literarum similitudine natum; quam enim facile NIGRAE in MORAE depravari potuerit, apertum est. Wr.) 40 iaceres Medic. et Gudian. a m. pr., male. An non requiras lenta aut sub vite? Vix enim salices et vites eodem agro plantari solitae. Melius in ea sunt Maroni et adolescenti et id agenti, ut viris potentibus placeret. (vid. V. L. ad vs. 45. Wr.) 38. Seu quicumque furor. (Wunderl.: „Notabis constructionem Phyllis vel Amyntas est mihi furor, h. e. causa furoris, furioso amore a me amatur. Cfr. Obss. ad Tib. II, 3, 31." Rectius Spohn.: „furor, ut cura, ignis, flamma de puella vel puero amato." Wr.) Quancumque sive puellam sive puerum amarem, eum amplexibus |