poetae epici spiritum facile in eo agnoscas; quamquam singulae rerum imagines et characteres ex antiquissimorum carminum indole et colore ducti sunt. Locus, in quo se conveniunt pastores, statim ab initio magna cum suavitate describitur: successerant antro agrestis vitis palmitibus obducto. Carmen ad annum 712 referri solet. Vide Vitam Virgilii h. a. Imitatione sequutus est hanc Eclogam Popius Pastor. IV, quem nascentes poetae cum ea contendent. (Titulum Heynius, secundum cod. Rom., huic carmini fecit: Menalcas, Mopsus; ego, cod. Palat. secutus, Daphnis inscripsi. Wr.) D APHN I S. " Cur non, Mopse, boni quoniam convenimus ambo, Tu calamos inflare levis, ego dicere versus, мо. Tumaior; tibi me est aequum parere, Menalca: Sive sub incertas Zephyris mòtantibus umbras, 5. MUTANTIBUS 5 1 consedimus Picrii Oblongus. Malo nunc distinguere post levis, quam leves versus iungere, quae pastoris sensui minus convenirent. Alioqui epitheton alteri membro iungere praestat. cf. ad I, 34. 35. 3 considimus Heins. e Gud. Mentel. pr. a m. sec. Mentel. sec. a m. pr. praetulit, utpote in poeta. consedimus vulgo. (considimus etiam 7. Wr.) inter consedimus agros Menag. prior. 4 tibi me aequum est Leid. et Rottend. alter. 5 Zephyris mutantibus; hoc ab Heinsio e binis Moret. alt. Rottend. cum Voss. alt. commendatum, accedente Franciano et fragm. Antwerp., cum praeterea alter Mentel. a m. pr. et pr. Voss. nutantibus haberent, reposuit Burm. Vulgo ubique motantibus: quod equidem haud desernissem. Modo recte accipias Zephyris motantibus scil. eas umbras. Nisi alteram malis 1. boni - inflare - dicere. ἀγαθοὶ, ἐσθλοὶ, συρίζειν, ἀείδειν. Theocr. Idyll. VIII, 3 ̓́Αμφω συρίσδεν δεδαημένω, ἄμφω ἀείδεν. Convenimus in unum locum. Calamos leves, ita iunge; ut sit fistula e tenui arundine facta: ut arundo calamo levi in Moreto 62. Sic est epitheton culmi, stipulae. In vss. 3. 6.12 color ductus ex Theocr. Idyll. I, 12 sqq. (De vi praepo sitionis inter vide, quae ad Ecl. Ι, 52. N. disputavi. Wr.) 4. maior natu. Sic maximus absolute Aen. VII, 532. Quanto haec iucundiora sunt Eclogae tertiae principio! ̓Αλλὰ πίθεσθ’· ἄμφω δὲ νεωτέρω ἐστὸν ἐμεῖο Iliad. a, 259. 5. mutantibus (eas) Zephyris reddit rationem τοῦ incertas, quod non pro vituperio umbrae haberi debebat, cum sit longe elegantissima re Sive antro potius succedimus. Adspice, ut antrum 8. CERTET motantibus esse moventibus se. Etiam Ecl. VI, 28 rigidas motare cacumina quercus. Nunc cum alterum et ipsum locum tueri possit, retinetor illud, ne iterum variet vulgata lectio. Mutavit tamen iterum Wakef. quem cf. ad Lucret. IV, 78. (Mutantibus etiam 4. 11. quod tueri videtur Lachmann. ad Prop. II, 10 [9], 33. neque hoc, ut Vossius, Spohnius, Iahnius statuunt, deterius ad sensum. Vid. Gronov. Obs. 1. III, c. 1.. Heins. ad Ovid. Met. XIII, 937. Restitui tamen motantibus, tum quod a Servio et potiore codicum parte firmatur; tum, quod fere ubique pro rariore verbo motare magis tritum mutare in codd. substituitur. Cfr. Ecl. VI, 28. Aen. III, 581. Quamquam etiam mutare in motare a librariis interdum converti docent Gronov. et Heins. 1. 1. Wr.) 6 antra Parrhas. subsedimus Zulich. 7 paucis Leid. e glossa. variis coni. Schrader. Opposita sunt: rarum continuum. 8 certat antiquiores fere omnes cum Arusiano Messio. v. Pier, et Heins., quod equidem praeferam. Accommodatius etiam sic vs. sq. sententiae dictum. E nostris idem habet Goth. sec., sicque edd. Aldd. et hinc aliae. certet tamen praesidium habet in Oblongo Pierii, tum in multis aliis. In edd. praeivit Flor. ex emend. Angelii: tum Fabric. solum tibi certet Franc. (Certet e Parisinis 3us. Certat etiam Serv. Dresd. Bene; nam certet e proximo vs. repetitum videri debet; tum certet foret: iudicio meo solus Amyntas certamen tecum inire potest; contra certat est simpliciter ter affirmantis, solum Amyntam cum Mopso certandi fiduciam habere. Quod ille, Mopsus, sic interpretari poterat, ut Menalcae et ceterorum pastorum hanc esse sententiam existimaret. Et hoc convenientius usitato pastoribus cavillandi studio. Hinc Mopsus, carpens Menalcam, tanquam perversi hominem iudicii, iubet vs. 15. Amyntam in certamen secum deduci a Menalca. Is vero proximis versibus, 16-18, declarat, quid de Amynta ipse sentiat. Itaque non Menalcae hoc est, quod vs. 8. proponitur, iudicium, sed Amyntae de se opinio. Ergo indicativus certat requiritur. Wr.) 9 certet Phoebum; hoc ordine plures Pier. et Heins., et inter edd. Ald. tert. et hinc aliae. Alii Phoebum certet. (Phoe rum imago. Sic umbrae tremulae apud Calpurn. Ecl. V, 101. 7. labrusca vitis silvestris, ἀγριάμπελος. ν. Plin. XXIII, 1. cf. Martin. Vitibus obductae speluncae, utpote quae amoenitate se commendant, passim laudantur. Habent scilicet poetae ex Homeri splendida descriptione antri Calypsus Odyss. 8, 68. cf. 63. raris autem hic non urgendum, uti Burm. et Martin. faciunt; alias in vitio hoc esset, quod rari sunt racemi; sed sim pliciter notat naturam racemorum, sive uvarum, passim e palmitibus per antri ostium serpentibus pendentium, ut adeo per intervalla dies intret. Ita et Ecl. VII, 46 Et quae vos rara viridis tegit arbutus umbra. (Adspice, ut sparsit: vid. V. L. ad Ecl. IV, 52. Wr.) 9. Quid si idem certet. Aut dictum hoc cum sensu modestiae, ut Amyntam unum omnes superare dicat, nec mirum itaque sit, se ab eo quoque superari; ME. Incipe, Mopse, prior: si quos aut Phyllidis ignes, Aut Alconis habes laudes, aut iurgia Codri. Incipe; pascentis servabit Tityrus haedos. мо. Immo haec, in viridi nuper quae cortice fagi 10 bum certet etiam Serv. Dresd. Sed vulgatum praestat; fortior enim sedes post πενθημιμερή. Cfr. Georg. I, 287. 289. IV, 174. 439. et sic saepe alias. Wr.) 11 ut Leid. Mentel. (Cort. ad Lucan. VIII, 715. in Mss. Cordi h. 1. se invenisse refert. Wr.) 13 Immo etiam viridi Zulich. in viridi n. quae in c. Parrhas. Heinsius adscripserat: in viridis fagi. eum aut est invidiose dictum: ut pungat pastorem laus aemuli, eamque adeo ille elevet, ut ex audacia potius, quam artis confidentia, certare eum cum melioribus significet. Hoc audere, ut se mihi aequiparet, mecum certet, nihil mirum, сит idem ille satis temerarius sit, ut vel cum diis congrediatur. Firmes hoc ex v. 15 tu deinde iubeto certet Amyntas. Apud Theocritum dictum est sine obtrectatione et invidia IV, 8 φαντί νιν Ἡρακλῆϊ βίην καὶ κάρτος ἐρίσδεν. (Cum stomacho dicta haec esse, ipsa constructionis ratio declarat; nam confirmantis esset: Quid, si certat? i. e. immo certat. Quid, si c. coniunct. de eo dicitur, quod non est, non fit, non esse putatur, aut fieri non potest: Terent. Heaut. IV, 3, 41.: „Quid, si nunc caelum ruat?" Cic. de Fin. V, 14, 40.: „Quid, si non sensus modo ei [viti] sit datus, verum etiam animus hominis?" et de eo, quod alios fieri velle suspicamur: Plaut. Poen. III, 4, 18.: AG.: „Quid, si recenti re aedes pultem? AD. Censeo." ib. V, 3, 43.: „Quid, si eamus illis obviam?" cum indicat. de eo, quod ita est, fit, aut esse, fieri putatur: Plaut. Pseud. I, 3, 52.: „Quid, si non habui?" Cic. Ep. ad Qu. fr. I, 2, 3.: „Quid, si infitiatur? Quid, si omnino non debetur?" Wr.) 10. Ex Theocr. I, 19 sq. Nil nisi nota aliqua pastoritiorum carminum argumenta h. 1. memorari et vulgaria pastorum nomina recitari puta; qua de re dictum in Nota ad Ecl. II, 24. Male hic aut Phyllis a Demophoonte amata, aut Codrus, Athenarum rex, nominaretur. De Codro pastore infra quoque VII, 22.26. iurgia Codri, carmen respiciunt, quo is cum alio pastore cantu contenderat. Ita Ecl. III inscribi posset: Iurgia Damoetae et Menalcae. (Alii ficta hic proferri nomina negant; vid. Serv. probante, ut videtur, Spohnio, qui haec de Codro addit : Codrus malus poeta, natus in Africa, unus obtrectatorum Virgilii, Ecl. VII, 26. etiam ab aliis commemoratus. Rodit eum Virgilius, quasi in transcursu obiter notans. Nondum erat mortuus, ut putat Weichertus, sed ad a. 727. certe vixit. Etiurgia Codri, non convicia, quae ille protulit in Virgilium, sed aut rixae eius, quas cum quopiam instituit, aut Carmina descripsi, et modulans alterna notavi, 15. IUBETO CERT. 15 14 destrixi Goth. pr. an destrinxi? Sed vitium est; sic idem Ecl. VI, 12 praestrixit: modulansque alterna Zulich. notavit vitium est Ald. 1527. 15 iubeto, ut certet A. Rom. Longob. Medic. Pier. cum quatuor Heins. et Lenguich. Omittitur tamen melius ut. (Iis, quibus Bacchius uno vocabulo comprehensus iubeto, nisi interpunctio sequatur, in hac sede displicet, veluti apud Propert. II, 33, 9.: "Quum te iussit habere puellam cornua Iuno", accedo, utque h. 1. optimorum codicum lectionem iubeto ut recipiant, auctor sum. Wch. Idem censet Lachmann. ad Prop. III, 6, [II, 15,] 43. Neque aliter Spohnius. Recepi ut. Wr.) iurgia in ipsum, ut „iniuria Sabinarum" Liv. I, 13. quam Sabinae perpessae sunt; sed prior ratio praestat. " Idem ad vs. 12. haec adnotat: „Tityrus servus; Mopsus, filius divitis patris, haedos, ut iunior aetate, pascit; sic ap. Tib. I, 10, 41.: ,,Ipse suas sectatur oves, at filius agnos." Eurip. Cycl. vs. 27.: „Παῖδες μὲν οὖν μοι κλιτύων ἐν ἐσχάτοις Νέμουσι μῆλα νέα νέοι πεφυκότες. " -." Voss. conferri iubet Ecl. II, 30. Wr.) 14. alterna notavi, per alterna, alternatim canens versiculum, et eundem mox incidens in corticem. Etsi non levis opera esse debuit, totum hoc, quod sequitur a v. 20, carmen incidere cortici. (At apud Calpurn. I, 33. sqq. versus LVI properanti falce notati in cortice leguntur. Cfr. etiam Tit. ad Calpurn. III, 43. Virg. Ecl. X, 53.: „tenerisque meos incidere amores Arboribus. " Quare non erat, cur Voss. in deducto cortice haec scripta existimaret. Modulans alterna notavi: i.e. Ubi versuum quendam numerum cortici incideram, eos modulatus sum et modulamen notavi. Hinc modulatores, artis musicae doctores, Componisten, Tonsetzer. Sic Tityrus Ecl. I. modulatur avena carmen silvestre, ie. quaerit aptos modos. Modulamen autem duplex erat, vocis, nam cantando recitandum erat carmen, vs. 48. et Ecl. III, 21., et fistulae, quae quasi intercalare carmen, s. modos musicos, canebat, quo finito denuo cantus pergebat. Itaque quasi haec alterna erant, canere voce et inflare fistulam, quod nemo una potest. Sp. haec vs. 13., vid. Q. V. XX, 7. Wr.) 15. Vid. Theocrit. V, 92-95. 17. saliunca, herba ignota, forte nardus Celtica. vid. Martin. Iulio Sabino genus virgulti asperi est. (Saliuncam esse nardum Celticam, probabiliter disputat Vossius. Est autem ea herba, auctore Plinio, odore quidem suavi, tanta autem brevitate, ut necti non possit. Wr.) Immo Iudicio nostro tantum tibi cedit Amyntas. 20. DAPHNΙΝ 22. QUUM, GNATI 18 mihi Zulich. cedet tres ap. Burm. cum Goth. sec. 19 Tu sed d. Rottend. succedimus tres cum Goth. pr. 20 Daphnin. Etiam hic Daphnim alii scripti et editi: at inf. Daphnin ad astra feremus. cf. ad II, 26. (Reduxi Daphnim. Vid. Q. V. III, 3. Wr.) 22 Est complexa unus Heins. (Pro gnati, quod editur, scripsi nati. vid. Q. V. XXXVIII, 2. Praeterea comma, quod erat post Quum, sustuli, Wunderlichium secutus, atque atque pro et - et, τὲ καί, a Virgilio dici negantem Praefat. pag. IX. sq. Vide, quae notavi ad Ge. III, 257. Cfr. etiam Lachm. ad Propert. pag. 39. Wr.) 20. Luctus super Daphnidis, antiqui istius pastoris Siculi (cf. Argum.), morte, quem poeta nunc carminis argumentum facit, satis declarat lusum ingenii, non verum affectum et sensum ex funere vero. Itaque luctus declaratur phantasınatibus antiquorum poetarum: sentire eum et armenta et feras 25-29, et ipsos agros ac prata 35 - 39. Mater eius fuit Nympha, a Mercurio oppressa. Retracta igitur res in aetatem heroicam et mythicam: sicque excuses dithyrambicam fere vss. 27 sqq. audaciam. (Spohnius in Prolegomenis haec ad interitum Caesaris referenda esse docet, Vossium secutus. Is h. 1. ita fere scribit: „Iulio Caesari, qui a. 710., postquam magnas res gesserat, maioribus intentus, interfectus est, poeta bucolicus pastoris forma ingenioque insignis, sed in ipso iuventae flore mortui, personam induit. Huius tes-. mortem lugent vss. 20 - 28. Nymphae et mater Dei Romanorum tutelares, ac, quae parens Iuliae gentis credebatur, Venus – tum reliqui pastores cum gregibus suis - magistratus cum populo - atque ipsae ferae bestiae - domitae genIpsam enim, ut Bacchi cultor, vs. 29 - 31. naturam quasi mitiorem ac mansuetiorem, et homines reddidit humaniores. Ille decus nostrum, vs. 32-34., eoque terris erepto, vs. 34 39., agrorum miseranda vastitas consecuta. Quare agite, vs. 40 44., sacra funebria ei instituamus bustumque faciamus." Wr.) crudeli funere, simplic. acerba morte. (De numerorum elegantia vs. 21. dictum Q. V. XIII, 2, d. Wr.) 23. astra vocat crudelia, h. invocat, inclamat, deos et astra incusat. Ieiunum est, quod vulgo aiunt: dicit astra esse crudelia. (Interim, donec probatum fuerit, |