dedicata, qua dignis Sophocleo cothurno, h. e. ipsius Pollionis arte, factis eius canendis nunc quidem inparem se professus ex bucolico interim genere, cuius colendi ille auctor fuerat, carmina duo Theocritea (II. III) alterum alteri opposuit. Denique Cornelii Galli deserti a Cytheride mima 'sollicitos amores' in extrema eclogarum decima festive ita consolatur, ut quanto ipse illum amore crescente in horas (v. 73) amplectatur tenerrimis in exordio et in fine poematis verbis significet1). Cum recitata bucolica ingenti favore ab ipso poeta 2) tum in scaena per cantores crebro pronuntiata esse accepimus 3) eo quidem successu, ut quondam surrexisse universus populus et forte praesentem spectantemque Vergilium veneratus esse narretur 4). consule designato. Asconius Pedianus a Gallo audisse se refert, hanc eclogam in honorem eius factam' Servius Dan. ad ecl. IV 11. 'Gaius Asinius Gallus orator, Asinii Pollionis filius, cuius etiam Vergilius meminit' Hieronymus Ol. 128, 2 (p. 86 R.): cf. Macrobius Sat. III 7. varias ariolationes tradit schol. Bern. in ecl. IV argum. (nec minus ariolationibus indulserunt recentiores). praeterea vide de hac et de octava ecloga prolegg. p. 9 et 11 1) Cf. Servius et schol. Bern. ad ecl. X 1, prolegg. p. 10 sq. 2) dicitur autem' (ecloga VI) ingenti favore a Vergilio esse recitata, adeo ut cum eam postea Cytheris meretrix cantasset in theatro' e. q. s. absurda apud Servium ad ecl. VI 11, de quibus vide prolegg. 8 sq. 3) Cytherida eclogam sextam in theatro cantavisse non incredibile. bucolica eo successu edidit, ut in scaena quoque per cantores crebro pronuntiarentur' Donatus in vita p. 60 R. 4) Narrat Maternus in dialogo de orat. c. 13: 'malo securum et quietum Vergilii secessum, in quo tamen neque apud divum Augustum gratia caruit neque apud populum Romanum notitia. testes Augusti epistolae, testis ipse populus, qui auditis in theatro Vergilii versibus surrexit universus et forte praesentem spectantemque Vergilium veneratus est sic quasi Augustum'; quae non possunt nisi ad bucolica referri. ergo cantata cum fuerint, mirum non est quod ad melicorum carminum similitudinem stropharum quandam aequabilitatem prae se ferunt, quam cum olim in annall. philoll. LXXV p. 65 sqq. enarraverim, hic signis ad textum adpositis indicavi 1). Inde Maecenatis suasu ut desertorum per bella civilia agrorum Italicorum culturum novo studio resuscitaret georgica vel septem vel novem annis scripsit emendavitque 2): et recitavit perfectum opus per continuum quadriduum reverso ex Asia post Actiacam victoriam atque Atellae reficiendarum faucium causa commoranti Caesari praesente Maecenate, qui legendi vices susciperet, aestate anni 725 ante triumphum mense Sextili Romae actum, ut incohavisse anno 716 vel 717 videatur 3). quod tamen interfecto carmi 1) Corrupisse meo quidem sensu magis quam restituisse artem Vergilianam videtur qui de eclogarum compositione in annall. philoll. 1865 p. 344 sqq. disseruit R. Peiper. quae autem in libro de poetarum Graecorum bucolicorum nibus in eclogis a Vergilio expressis' contra me disputaverat Gust. Ad. Gebauer iam maximam partem sibi ipsi displicere ante multos annos litteris mihi significavit. ceterum pauca quaedam ipse nunc aliter institui. 2) item proposuit Maecenas georgica, quae scripsit emendavitque septem annis' (VI vel VII annis Bern.) Servius in vita bucolica triennio (biennio Sang.), georgica VII, Aeneida XI perfecit annis' Donatus p. 60 R. georgica septennio scripsit, georgica Maecenas postulavit' Iunilius in schol. Bern. ad ge. I 1. post haec' (bucolica) 'ruris praecepta colendi Quattuor exposuit libris: en commoda terrae Edocuit geminis anno minus omnia lustris' Phocas v. 96 sqq. cf. prolegg. 13 sq. ineptit Schaperus de georgicis a Vergilio emendatis. 1873. 3) georgica reverso post Actiacam victoriam Augusto atque Atellae reficiendarum faucium causa commoranti per continuum quadriduum legit suscipiente Maecenate legendi vicem quotiens interpellaretur ipse vocis offensione' Donatus p. 61 R. vide prolegg. p. 14 sqq. non refutavit vetus testimonium Norden Herm. 28, 517. propria manu Cornelio Gallo anno 728 ita retractavit, ut in quarti libri parte altera pro laudibus amici olim Aegypto praefecti, cuius auctoritate Aristaei inventum firmaverat, Orphei fabulam insereret 1). nec desunt alia secundarum curarum vestigia, quamquam ipsum auctorem iterum georgica edidisse nec traditum nec probabile est: immo schedas, in quibus multa et mutaverat et addiderat, relictas ab eo amici post mortem ut potuere in ordinem redegerunt 2). Georgica dum scribit poeta plurimum temporis in Campania ceterisque Italiae meridionalis regionibus, maxime autem Neapoli in urbe 'studiis ignobilis oti' (ge. IV 563 sqq.) florente) consumpsit. etiam rus Nolae propinquum habuisse videtur 4) nec omnino in 1) "fuit autem' (Gallus) amicus Vergilii adeo, ut quartus georgicorum a medio usque ad finem eius laudes teneret, quas postea iubente Augusto in Aristaei fabulam commutavit' Servius ad ecl. X 1. 'sane sciendum, ut supra diximus, ultimam partem huius libri esse mutatam. nam laudes Galli habuit lo et cus ille, qui nunc Orphei' (sic Vat. aristei orfei Par.) continet fabulam, quae inserta est, postquam irato Augusto Gallus occisus est' idem ad ge. IV 1. cf. prolegg. 22 sq. 2) Vide prolegg. caput III. nil valent Thilonis aliorumque argumenta contra Servium prolata. *) Cf. Strabo V 7 p. 246 ἐπιτείνουσι δὲ τὴν ἐν Νεαπόλει διαγωγὴν τὴν Ἑλληνικὴν οἱ ἐκ τῆς Ῥώμης ἀναφοροῦντες δεῦρο ἡσυχίας χάριν τῶν ἀπὸ παιδείας έργασαμένων ἢ καὶ ἄλλων διὰ γῆρας ἢ ἀσθένειαν ποθούντων ἐν ἀνέσει ζῆν. καὶ τῶν Ῥωμαίων δ ̓ ἔνιοι χαίροντες τῷ βίῳ τούτῳ, θεωροῦντες τὸ πλῆθος τῶν ἀπὸ τῆς αὐτῆς διαγωγῆς ἐπιδημούντων ἀνδρῶν, ἄσμενοι φιλοXwρoûσι Kai Zŵσiv auтóli. Horatii epod. V 43 Ovidii metam. XV 712 Statii silv. III 5, 85 Silii XII 31 sqq. 4) scriptum in quodam commentario repperi versus istos a Vergilio ita primum esse recitatos atque editos: talem Nola iugo" (ge. II 225); postea Vergilium petisse a Nolanis aquam uti duceret in propinquum rus, Nolanos beneficium petitum non fecisse, poetam offensum nomen urbis eorum quasi ex probabile, Campanis potissimum praediis Caesarem Andini agri damnuni compensavisse. Tarentum 1) se vidisse narrat ge. IV 125, et vere anni 717 cum Vario Plotioque Sinuessae Horatio tunc familiarissimo cum occurrisset inproviso, una cum eo et Maecenate aliisque iter Brundisinum confecit2). nam tradiderat Maecenati Horatium ex Graecia a. 713 reducem iam anno 715 exeunte vel ineunte 716, quo quidem tempore ipsius et fama ingenii inter doctos adulta et gratia. apud Maecenatem satis firmata erat 3). atque ut singulas georgicon partes amicis vel legi vel mitti iam ante recitationem anni 725 par erat, ita Horatius iam multo ante et georgicon I 512 sq. in satira I 1, 114 sq. imitatus est et in I 10, 44 'molle atque facetum' gaudentes rure Camenas Vergilio adnuisse praedicavit. hominum memoria, sic ex carmine suo derasisse oramque pro Nola mutasse atque ita reliquisse: et vicina V. ora iugo' Gellius VI (VII) 20. cf. Philargyrius ad ge. II 225 Servius ad Aen. VII 740. defendi narrationem in prolegg. 23 sq. 1) Propertius quod eleg. II 34, 67 Vergilium 'umbrosi subter pineta Galaesi', h. e. in agro Tarentino canere bucolica dicit, certa memoriae fide vix nititur: immo illa orta sunt partim ubi viridis teneras praetexit harundine ripas Mincius (ecl. VII 12), partim in urbe. sed fortasse Ioh. Chr. Iahnius in praef. p. VII recte coniecit, cum illa scripsit Propertius a. 728 in agro Tarentino versatum esse Vergilium. cf. Nettleship ancient lifes of Vergil p. 49, quem satis refutavit Feilchenfeld de Vergilii bucolicon temporibus p. 15 adn. 3. 2) postera lux oritur multo gratissima; namque Plotius et Varius Sinuessae Vergiliusque Occurrunt, animae quales neque candidiores Terra tulit neque quis me sit devinctior alter. O qui complexus et gaudia quanta fuerunt! Nil ego contulerim iucundo sanus amico' Horatius sat. I 5, 39 sqq. cf. Franckii fastos Hor. p. 96 sqq. cum v. 93 Varius solus narretur Canusii discessisse, Vergilius cum ceteris Brundisium usque viam carp sisse statuendus est. 3) nulla etenim mihi te fors obtulit: optimus olim Vergilius, post hunc Varius dixere quid essem' Horatius sat. I 6, 54 sq. conl. II 6, 40. Ad Octaviani res gestas versibus exornandas se mox adgressurum esse promiserat ge. III 46 sqq., sed mutato non sine ipsius imperatoris auctoritate consilio interim Iuliae gentis et populi Romani origines Aeneide condere instituit statim post absoluta georgica, h. e. anno 725. cui componendae omne quod supererat vitae tempus undecim annis impendit1). nascentis poematis famam anno 728 vel 729 auspicatus est Propertius his versibus II 34, 59 sqq.: me iuvet hesternis positum languere corollis, nescio quid maius nascitur Iliade 2). 1) postea ab Augusto Aeneidem propositam scripsit annis undecim; sed nec emendavit nec edidit' Servius in vita. Aeneida XI perfecit annis' Donatus p. 60, 6 R. 'bis sena volumina sacro Formavit donata duci trieteride quarta' Phocas v. 100 sq. 'novissime Aeneidem inchoavit, argumentum varium ac multiplex et quasi amborum Homeri carminum instar, praeterea nominibus ac rebus Graecis Latinisque commune et in quo, quod maxime studebat, Romanae simul urbis et Augusti origo contineretur' Donatus p. 59, 8 R. Aeneida ingressus bello Cantabrico ** Probus in vita p. 1 K. (53, 11 R.). vide prolegg. 56 sqq. 2) Aeneidos vixdum coeptae tanta extitit fama, ut Sextus Propertius non dubitaverit sic praedicare: cedite Iliade' Donatus p. 61, 9 R. complectitur in hac elegia Propertius universam Vergilii poesin triplici genere probatam: nam post Aeneidis argumentum georgicon libros I et II, deinde eclogas tangit VII (Thyrsin), V (Daphnin), III (aurea mala v. 71), I (Tityrum), II (Alexin), nec obtrectatorum livorem praeterit (v. 81 sqq.). quod Apolline dignum carmen v. 79 sq. laudat, nescio an de nova aetate vaticinium ecl. IV intellegi velit; v. 70 autem ad ecl. IX 6 nullo modo referri licet nec potest |