manifestum esse debet, nihil vere, nihil certe, nihil absolute de scriptoribus, quorum opera ad nos quasi hereditate relicta pervenerint, existimari posse, nisi etiam consideres quae fata, quas fortunae vicissitudines labentibus aetatibus adierint. Hinc oritur recta illa et iusta operum et scriptorum aestimatio; hinc fit ut humanae litterae ad illarum disciplinarum et artium rationem revocari possint quae, perpetuis praeceptis ordinatae et conclusae, non modo diligenter fundatae, verum etiam accurate exstructae atque eleganter constitutae sint. Illud quoque accedit, quod scriptorum latinorum aeque atque graecorum opera lapsu temporis, ut satis superque constat, varia ratione in codicibus manu scriptis corrupta ac depravata sunt; quorum alii magni, alii minoris, alii minimi momenti et ponderis habentur ad vera, certa, germana scriptorum verba penitus. cognoscenda, ad eorum auctoritatem aut pravitatem definiendam et declarandam. Ex quo apparet quam clarum lumen litteris latinis praetulerit librorum manu scriptorum investigatio atque inventio, quantopere denique assidua et diligens codicum collatio ad exemplaria latina a corrup telarum sordibus purganda atque in pristinam sinceritatem restituenda profuerit. Sed in re compertissima diutius commorari nolumus. Eadem ratione cum disciplina, de qua nunc certatur, etiam historiam litterarum latinarum mediae, quae dicitur, aetatis prorsus coniunctam et propemodum contextam esse contendimus. Quod nisi eo libro, quo Maximilianus MANITIUS E. STAMPINI, Studi di Lett. e Fil. lat. 25 litteras latinas a Iustiniani temporibus usque ad saeculum X p. Chr. n. persecutus est (Geschichte der lateinischen Literatur des Mittelalters. Erster Teil. München, 1911), si rerum compositionem, ordinem, explanationem respicias, scriptor germanus non tam historiam componere, quam materiam ad historiam condendam accommodatam colligere et aliis tradere voluisse videretur, esset non dubie cur nos, in certamine pro virili parte diiudicando, huius quoque operis rationem haberemus. Sed nos iam longius oratione progredimur, quam necesse est. Ut igitur ad propositum revertamur, ex iis, quae ante dicta sunt, satis commode effici cogique posse pro certo putamus, duobus professoris mediolanensis libris, quorum res summas breviter perstrinximus, primas omnino esse deferendas, ob eamque causam vos, Collegae clarissimi, uno ore libentissimisque animis rogamus, ut Vallaurianum praemium Remigio SABBADINI adiudicetis. Ad Sodales Academiae de praemio rettulit et scripsit Hector STAMPINI. Subscripserunt: Paulus BOSELLI Praeses Academiae Caietanus DE SANCTIS Franciscus RUFFINI Ernestus SCHIAPARELLI Sodales ordinarii Taurinenses Hector STAMPINI Sodalis ordinarius Tauri nensis a commentariis. In onore di Paolo Boselli (1916) (1). QVO TEMPORE PAVLVS BOSELLI PRIMVS NEGOTIORVM·ADIVTOR SVMMI EQVITVM-MAVRITIANORVM·LAZARIANORVM·MAGISTERII INTER EQVITES ORDINIS.SVPREMI MARIAE VIRGINIS DEI GENETRICIS DESIGNATAE REGIS DECRETO·ET·POPVLARI·ADPROBATIONE RECEPTVS DATA SIBI TORQVIS ELIGENDI OPTIONE⚫ITA⚫VSVS·EST VT⚫QVEM FRIDERICVS.SCLOPIS GESSISSET·HVNC·POSCERE MALLET EO CONSILIO VT SE MEMOREM ET GRATVM·PRAEBERET QVOD.SEMEL·ITERVMQVE·A·SODALIBVS REGIAE·ACADEMIAE TAVRINENSIS DOCTRINAE STVDIIS LONGIVS PROVEHENDIS PRAESES RENVNTIATVS ESSET FAMILIARES AMICI COLLEGAE CIVES OMNES INSIGNE ET ILLVSTRE VIRI EXCELLENTISSIMI HONORVM.CVRRICVLVM MENTIBVS ANIMISQVE ADMIRATIONE PERMOTIS COMPLEXI SVNT HIC IN LEGATORVM·POPVLARIVM·LEGIBVS CONDENDIS NVMERVM ANNO MDCCCLXX ADSCITVS MVNVS SIBI PERPETVO COMITIORVM-FAVORE·QUATER DECIENS DELATVM TANTO OMNIVM·ADSENSV EXPLET VT CVM AMPLISSIMI HONORIS DIVTVRNITATE CETERIS ANTECELLAT (1) Stampato in fasc.o in 4o gr. col titolo In honorem Pauli Boselli. OB MAGNVM TRACTANDAE REI PVBLICAE VSVM ET SVMMAM RERVM·CIVILIVM PRVDENTIAM VNVS IN CONTIONE MAXIME AVCTORITATE FLOREAT REGIS CONSILIARIVS ATQVE ADMINISTER PRIMO DOCTRINAE·ET·OPTIMARVM·ARTIVM⚫STVDIIS MODERANDIS DEINDE REI RVSTICAE ET·OPIFICVM ARTIFICIIS ET MERCATVRAE TVENDIS TVM PORTORIIS TRIBVTIS RELIQVISQUE VECTIGALIBVS EXERCENDIS PRAEFECTVS EST POST CVM ALIQVANDIV·REGNI·AERARIO GERENDO·PRAEFVISSET AD SVMMAM STVDIORVM PROCVRATIONEM⚫ITERVM·EST EVECTVS VT CVM AGENDI COGITANDIQVE SOLLERTIA MORVM INTEGRITATEM CONIVNGERET APVD OMNES DESIDERIVM SVI RELINQVERET VT VERO OB·EGREGIAM·EAM·IN·NEGOTIIS⚫PVBLICIS EXERCITATIONEM LX VIRORVM PROVINCIAE TAVRINENSI ADMINISTRANDAE PRINCEPS ANNVIS COLLEGARVM·SVFFRAGIIS PROBATVR ITEM CVM SCIENTISSIMVS RERVM·AESTIMATOR ESSET QVAE AD SCHOLARVM·SVPERIORIS ORDINIS ADMINISTRATIONEM PERTINENT PRAEPOSITVS EST·CONSILIO RATIONIBVS ET NEGOTIIS PROCVRANDIS REGII ATHENAEI POLYTECHNICI⚫TAVRINENSIS IDEM PROFESSOR OLIM·DOCTRINAE REI⚫NVMMARIAE TRADENDAE PROFESSOR AVTEM·HONORIS CAVSA IN REGIO ATHENAEO BONONIENSI IN PLVRIMARVM CIVITATVM·DOCTISSIMOS COETVS.COOPTATVS EST AC PLANE DIGNVS HABITVS EST·QVI CONSILIO PRAEFICERETVR TVM COLLEGII•CVRATORVM HISTORIAE PATRIAE STVDIIS EXCOLENDIS QVAE AD PROVINCIAS SPECTANT ANTIQVI SARDINIAE REGNI⚫ET·LANGOBARDIAE PRAESES ELIGERETVR ALIIS DENIQVE·LITTERATORVM CONCILIIS PRAEPONERETVR POSTREMO ITALAE·DELECTORVM VIRORVM SOCIETATIS OMNIBVS RERVM·GESTARVM RENATAE ITALIAE MONVMENTIS ROMAE COLLIGENDIS ORDINANDIS ILLVSTRANDIS MAGISTER CREARETVR IAM IN VNIVERSA⚫IVRIS PVBLICI DOCTRINA MAXIME SPECTATVS INTER SELECTOS IVDICES SEDET CONTROVERSIIS DE·IVRE·GENTIVM·DIIVDICANDIS NAVTICARVM QVOQVE·RERVM·STVDIOSISSIMVS MERCATORVM NAVIGATIONI⚫TVTANDAE FOVENDAE PATRII AVTEM.SERMONIS CVSTOS VINDEX·ADSERTOR SOCIETATI LINGVAE DANTIS ALAGHERII FINIBVS PROFERENDIS IMPIGRE ET STRENVE PRAESIDET VERVM ETSI HISCE ALIISQVE·MVNERIBVS DISTENTVS AT OMNIBVS TAMEN SEMPER SE PAREM PRAESTITIT CVM IN OMNI· VITA⚫TVM·IN·PVBLICIS NEGOTIIS SINGVLA QVAEQVE·EA·MODESTIA·ATQVE·HVMANITATE·ADMINISTRANS VT NEMO EVM.INVIDIA SED PLERIQVE·AMORE·CVNCTI·HONORE·PROSEQVANTVR QVAPROPTER·OMNES AD·VNVM·HVIC⚫VIRO·DOCTISSIMO ID SVMMO ANIMORVM CONSENSV·EXOPTANT VT INTEGRVM·MENTIS ROBVR·ET·INTEGRAM CORPORIS VALETVDINEM LONGISSIME IN AEVVM PRODVCAT |