HONORI ET MEMORIAE IOANNIS BAPTISTAE-BODONI QVI NATVS SALVTIIS·A·D·V·KAL·MART·AN MDCCXL PRIMVM IN PATRIA DEINDE ROMAE ARTEM TYPOGRAPHICAM EXERCVIT CVM TANDEM PARMAM·ACCITVS OFFICINAE LIBRARIAE AVLICAE PRAEFECTVS ESSET BREVI AD EAM EXCELLENTIAM PERVENIT VT PRAESTANTISSIMI CVIVSQVE·AETATIS·SVAE⚫TYPOGRAPHI FAMAM OBSCVRARET CVM VERO ET OMNIA CONSILIA ET OMNIA FACTA AD ARTIS SVAE DIGNITATEM REFERRE·STVDVISSET IPSE LITTERARVM SERIEM CVM ITALICIS TVM·ROTVNDIS·ET·QVADRATIS·NOTIS COMPOSITISSIMAM ET CLARISSIMAM DELINEAVIT IPSE STILOS LITTERIS IMPRIMENDIS EXSTRVCTOS INCIDIT QVAE RELIGIOSISSIME RETRACTABAT·ET PERPOLIEBAT MOBILES FORMAS IGNI CONFLATAS⚫ELICVIT IPSE TOT GENTIVM·LINGVARVM ELEMENTA NOVIS TYPIS EFFICTA IN OFFICINAE INSTRVMENTVM.INVEXIT VT ORATIONEM DOMINICAM CLV·LINGVIS DESCRIPTAM·EDIDERIT IPSE LIBRARIA ATRAMENTA CORRIGENS NIGERRIMA EFFECIT IPSE FORMAS SVAS SAPIENTISSIME DISPOSITAS PRELIS SVBIECIT CVM AD SPATIA·LITTERARVM·ET·INTERVALLA VERSVVM TANTAM DILIGENTIAM CONFERRET VT ET INTER·SE·QVAM·APTISSIME CONGRVERENT ET AD PAGINARVM SCRIPTVRAS AC·MARGINES RESPONDERENT FRONTES AVTEM LIBRORVM QVASI FRONTES AEDIVM.REGIARVM TAM SCITA PARTIVM.COMPOSITIONE DISTINXIT VT.AD OPTIMAE CVIVSQVE INSCRIPTIONIS·IN·MARMORE·INCISAE CONGRVENTIAM·AEQUALITATEM DECOREM PROXIME ACCEDERENT MANET ET SEMPER MANEBIT MAGNIFICENTISSIMAE ET VERE ITALICAE ARTIS INSVPERABILE EXEMPLAR OBIIT PARMAE PRID KAL·DECEMB·AN MDCCCXIII Scripsit Hector Stampini. Per l'aggiudicazione del premio Vallauri (1916) (1). Quamquam, Collegae doctissimi, eo temporis spatio, quod inter kalendas ianuarias anni MCMXI et exitum anni MCMXIV effluxit id enim tempus praestitutum erat, non ita exiguus librorum numerus litteras latinas illustrantium editus est, quorum scriptores de proposito praemio satis commode certare possent, unum tamen opus in hoc insigne latinorum studiorum certamen delatum est, idque a viro francogallo, qui se ad Vallaurianum praemium spectare aperte professus est. Pertinent haec verba ad Renatum PICHON, qui anno MCMXII librum foras dedit. quem inscripsit Les sources de Lucain (Paris, Ernest Leroux). Ad id enim vir clarissimus animum intendit, ut tria fontium M. Annaei Lucani poesis genera persequeretur; quorum primum ad historiam, secundum ad philosophiam, tertium ad litteras rettulit, quo verbo epici carminis rationem scribendique artem complexus est. Nam, ut res summas quam paucissimis absolvamus, PICHON in prima sui operis parte luculenter et copiose explicare aggressus est, quos scriptores, quos auctores Lucanus ad res gestas. (1) De Vallauriano praemio adiudicando litteris latinis in quadriennium 1911-1914 proposito (a. d. X. kal. Mart. an. MCMXVI) negli Atti della Reale Accademia delle Scienze di Torino, Vol. LI, 1916, pp. 554-560. narrandas et loca describenda adhibuisset. Qua de re cum complures hominum doctorum sententiae iamdiu in medium prolatae sint, scriptor francogallus quae iure meritoque sequendae, quae contra labefactandae ac funditus tollendae sint diligentissime demonstrare studet, etiam minutas quasdam quaestiunculas expendens, quasi metuat, ne quid a se praetermissum esse videatur. Neque minorem operam, laborem, diligentiam contulit ad fontes scrutandos atque ex omnibus partibus perpendendos, qui ad philosophiam quodammodo attinent, si verbum cum apud veteres tum apud recentiores aliquanto latius patere consentiamus. His enim fontibus, ut rem paucis adumbremus, omnia quoque adscripsit, quae ad divinationem, ad artem magicam, quam appellant, ad vulgaria illa de manium vita opinionum commenta, ad alia denique revocari possunt, quae saepe apud philosophos in disceptatione versari consueverunt. Tertio autem loco omnes illos fontes investigare instituit, qui epici Lucani carminis compositionem et quasi structuram quandam propius attingunt, quo in genere quaesitum est, quos praecipue et poetas et solutae orationis scriptores Lucanus sibi ad imitandum proposuisset. Si autem declarare volumus, ut nostrum est, quo in pretio id opus habeamus, cuius summam paucis complexi sumus, nobis sine ulla dubitatione affirmare posse videmur, librum Renati PICHON multis luminibus ingenii, magna doctrina, subtili enarrandi et disserendi ratione conspicuum ac plane dignum esse, qui laudibus exornetur. Verum haec tamen non ita dicta esse declaramus, quasi nulla alia opera superiore, quod definivimus, quadriennio, cum apud nos tum apud exteras gentes, exstitisse arbitremur, quae anteponenda esse censeamus. Neque enim desunt libri, quos quidem rerum novitate et pondere potiores existimemus. Sed antequam sententiam nostram aperiamus vobisque dicamus, qui nobis libri ceteris facile praestare videantur, pauca de iis scriptoribus explananda sunt, quorum operibus ratio certaminis nos locum praebere vetet, etsi in litteris latinis excellenter elaboraverint. Ac primum omnium, ut temporum ordinem sequamur quibus opera litterarum formis exscripta sunt, maximi quidem librum illum facimus Aloisii HAVET, qui inscribitur Manuel de critique verbale appliquée aux textes latins (Paris, 1911); nec minoris aestimamus editiones criticas Isidori Hispalensis Episcopi (Etymologiarum sive Originum libri XX) et Sexti Pompei Festi (De verborum significatu quae supersunt cum Pauli epitome), quarum primam Oxonii anno MCMXI, alteram autem Lipsiae anno MCMXIII W. M. LINDSAY typis mandandas curavit. Eximiam praeterea multarum rerum cognitionem, miram ingenii aciem, summam diligentiam et industriam Theodori BIRT admiramur, cuius est liber de re critica et interpretandi arte (Kritik und Hermeneutik nebst Abriss des antiken Buchwesens. München, 1913). Sed haec Aloisii HAVET, W. M. LINDSAY, Theodori BIRT opera, etiamsi praeclara et eximia et apud doctos permagni sunt mo |