Sic fratres Helenae, lucida sidera,
Ventorumque regat pater

Obstrictis aliis praeter Iapyga,
Navis, quae tibi creditum
Debes Vergilium, finibus Atticis
Reddas incolumem, precor,

Et serves animae dimidium meae.
Illi robur et aes triplex

Circa pectus erat, qui fragilem truci

LO

5

10

6. Vergilium perpauci cod., velut R., Porphyrionis Mon., ceteri Virgilium. Conf. Ritschl opusc. 2, 779 sq. · (Vergilium] Quin

tilium Franke F. H. p. 67.) bonus es. Venus autem, potens Cypri (Kúлqоv μedéovoa), hic invocatur non tam ut ex mari Avaδυομένη, quam ut Ποντία, Λιμενία, Evhoia Cnidiis. Paus. 1, 1, 3. Od. 3, 26, 3: Venus marina. Solon. Fr. 19, Bergk: Avrào què Evv vyï Don κλεινῆς ἀπὸ νήσου Ασκηθῆ πέμποι Κύπρις ἰοστέφανος.

2. fratres Helenae] Castor et Pollux, quos nautis optatos Tyndaridas dicit Propert. 1, 17, 18. lucida

sidera] Hygin. Poët. Astron. 2, 22: Geminos complures astrologi Castorem et Pollucem esse dixerunt. Accipiendum autem de flammulis electricis post nimbos ac procellas in navium malis elucescentibus, quibus Castorum praesentiam significari putabant antiqui, quasque nunc remiges Itali solent appellare il fuoco di Sant' Elmo, mire ab Helena detorto vocabulo.

3. Ventorum-pater] Aeolus, quem Hom. Od. x 21 vocat rauinv avéμwv. 4. Obstrictis] „,incatenatis atque retentis in antro illo, Verg. Aen. 1, 52: vasto rex Aeolus antro Luctantes ventos tempestatesque sonoras Imperio premit ac vinclis et carcere frenat." Iapyga] Αργέστην ab occasu aestivo ab Iapygia (Apulia) flantem, secundum igitur a Brundisio Athenas navigaturo. Favonium Latine dici auctor est Vegetius de re mil. 4, 38. Gellii N.

A. 2, 22 legebatur in carmine latino iapyx ventus.

5. Cui aliquid creditum est, is debet depositum et, si probus est, reddit, restituit die et loco constituto. Cfr. Stat. Silv. 3, 2. Propemptici Maelio Celeri 5: Grande tuo rarumque damus, Neptune, profundo Depositum.

"

6. Porphyrio, Ambiguum", inquit, utrum debes finibus Atticis, an finibus Atticis reddas." Hinc factum est, ut alii interpungerent post Vergilium, alii post Atticis. Hic tamen ipsa caesurae vis requirit, ut incidamus post Vergilium.

8. dimidium] Meleager Anth. Pal. II. 464: Νότος - - ἅμισύ μεν ψυχῆς ἅρπασεν Ανδραγαθον.

9. robur] durities“, significatione tropice deducta a primaria v. roboris (dous ayoía), ita tamen, ut propria non prorsus evanescat. Similiter Cic. Acad. prior. 2, 101, ἀναλγησίας crimine sapientem liberans: Sapiens non est e saxo sculptus aut e robore dolatus.

aes

triplex] lorica ex triplici aeris
lamina conserta."
"Est neoigoaois
hominis durissimi ac fortissimi.
Comparant Pindari Fragmentum
apud Athen. 13, 17: xɛtvos
ἀδάμαντος ἠὲ σιδήρου κεχάλκευται
μέλαιναν καρδίαν.

10-13. truci procelloso et pericula minitanti." Catull. 4. 9: ̄tru

Commisit pelago ratem

Primus nec timuit praecipitem Africum
Decertantem Aquilonibus

Nec tristis Hyadas nec rabiem Noti,
Quo non arbiter Hadriae

Maior, tollere seu ponere volt freta.
Quem Mortis timuit gradum,
Qui siccis oculis monstra natantia,
Qui vidit mare turbidum et

Infamis scopulos Acroceraunia?

15

20

19. tur

18. siccis] rectis Bentl. coni., fixis Cuningh. dubitanter. bidum AOM, omnes Blandinii. turgidum Rb. Orelli. · 20. alta Ceraunia Luctat. Plac. ad Stat. Theb. 6, 155.

decer

cemve Ponticum sinum. —praecipi-
tem],,necopinato xarayitovra."
Africum] Od. 1, 1, 15.
tantem] „acriter luctantem cum
aquilonibus." Od. 1, 9, 11. ventos
deproeliantis dicit.

14. Hyadas] Ovid. Fast. 5, 165: Ora micant Tauri septem radiantia flammis, Navita quas Hyadas Graecus ab imbre (vɛw) vocat. Cic. de N. D. 2, 111: Latini imperite, quasi a subus essent, Suculae. tristis] ortu et occasu suo tempestates excitare creditas. Cfr. Voss ad Aratum 172. Verg. Aen. 3, 516: pluviasque Hyadas.

15. Qui maximus est dominator Hadriae, sive, procella excitata, attollere fluctus sive cessans placare volt."

16. ponere] Propert. 3, 15, 31: magnos cum ponunt aequora motus, Eurus in adversos desinit ire Notos. Od. 3, 3, 5: Auster dux inquieti turbidus Hadriae.

17. gradum] ingressum, adventum, Anschritt. Lucan. 2, 100: quantoque gradu Mors saeva cucurrit. Mors h. 1., ut Euripidis in Alcestide Θάνατος, δαίμονος personam induit, qui velut bellator „,ingenti gradu" (Liv. 2, 10.) incedit.

18. Apud veteres saepe fletus iis

tribuitur, quibus nos vel alia perturbati animi signa vel silentium ac stuporem tribuimus. Propert. 3, 7, 55. naufragus: Flens tamen extremis dedit haec mandata querelis. Ovid. Metam. 11, 539. item de naufragis: Non tenet hic lacrimas, stupet hic. Siccis oculis est igitur Aeschyli Sept. c. Theb. 698: Snoots ἀκλαύστοις ὄμμασι nec audebimus corrigere poëtam scribendo: rectis vel fixis vel invictis.

19. turbidum] recte cod. meliores tuentur; turgidum enim-ut alii malunt-mare non dicebatur, neque undae turgent, sed tumidum aut turbidum.

20. Infames] dvowvýμovs, propter multa quae ibi fiunt naufragia. Sic Liv. 21, 31: infames frigore Alpes. Tac. Hist. 2, 93: infamibus Vaticani locis (propter aërem pestilentem.) Contra eos, qui praetulerant alta Ceraunia, Bentleius monuit: „Non sane tolerari hic potuit duplex epitheton infames et alta. Hoc enim illius vim infringeret." Ovidius R. A. 739: Hae tibi sint Syrtes, haec Acroceraunia vita. Nomen ipsum inde ductum, quod propter altitudinem crebro de caelo tanguntur. Promontorium est Epiri, hodie il monte della Chimera.

Nequiquam deus abscidit
Prudens Oceano dissociabili

Terras, si tamen impiae

Non tangenda rates transiliunt vada.
Audax omnia perpeti

Gens humana ruit per vetitum nefas.
Audax Iapeti genus

Ignem fraude mala gentibus intulit.
Post ignem aetheria domo

Subductum macies et nova febrium
Terris incubuit cohors,

Semotique prius tarda necessitas

25

30

22. dissociabilis Bentl. coni., quam fecerat iam Gualterius, itaque Fea, scribens dissociabiles; dissociabile Cuningh. coni. firmata a Cod. Leid. prob. Oudend. ad Apul. Met. 5. p. 359.

21. 22. deus] In rebus ad xooμoyovíav spectantibus saepe deus infinite pro Iove. Ovid. Met. 1, 21: Hanc deus et melior litem natura diremit. Frustra igitur deus discrevit inter se orbis terrarum partes Oceano dissociabili, activa significatione,,,qui eas dissociaret“, ut Lucret. 1, 11: genitabilis aura Favoni, Ovid. Met. 13, 857: penetrabile fulmen. Regel sic interpretatur: Cuius remota inter se sociari nequeunt litora."

23. 24. impiae per adiectivi prolepsin poëticam; nam propter id ipsum, quod transiliunt vada, impiae fiunt. transiliunt] rapido cursu traiciunt." Propert. 1, 17, 13: A pereat, quicunque rates et vela paravit Primus et invito gurgite fecit iter!

25. omnia perpeti] yévos deivòv Távτα Thyvai, omnia, etiam maxima pericula subire; in quo ipso inest notio omnia faciendi, quae cruciatum creare possint.

26. Ruit per vetitum nefas breviter ac nove dictum est pro: „ruit per vetitum atque adeo nefas committere audet."

27. Audax consulto repetitur,

Horat. Ed. minor VI. Vol. I.

ut

notio primaria; id quod non agnovit, qui proposuit atrox. Est igitur: Audax, rursus dico, Prometheus ille, audaciae et fraudulentae sollertiae mortalium quasi species et symbolum." lapeti filius Prometheus. Hesiod. "Eoy. 50: Zevs Κρύψε δὲ πῦρ, τὸ μὲν αὐτις ἐὓς πάϊς Ιαπετοῖο Ἔκλεψ ̓ ἀνθρώποισι Διὸς πάρα μητιόεντος Ἐν κοίλα νάρθηκι, λαθὼν Δία τερπικέραυνον.

genus] Sic Catull. 61, 2. Hymenaeum Uraniae genus appellat. 28-30. fraude mala] xax réxvy. Dictum est ut dolus malus. Subductum],,subreptum, furto ablatum in ferula."

Leti corripuit gradum.
Expertus vacuum Daedalus aera
Pennis non homini datis;

Perrupit Acheronta Herculeus labor.
Nil mortalibus ardui est;

Caelum ipsum petimus stultitia neque
Per nostrum patimur scelus
Iracunda Iovem ponere fulmina.

CARMEN IV.

Solvitur acris hiems grata vice veris et Favoni,

35. pinnis AOR Blandinii, Keller, L. Müller. ceteri pennis. — 36. Perrupitque corr. b., ut volebat Glareanus. 37. ardui AObSTc, arduum MR alii.

Trahuntque siccas machinae carinas;

Ac neque iam stabulis gaudet pecus aut arator igni, Nec prata canis albicant pruinis.

Iam Cytherea choros ducit Venus imminente Luna, Iunctaeque Nymphis Gratiae decentes

Alterno terram quatiunt pede, dum gravis Cyclopum Volcanus ardens urit officinas.

8. visit AOMR Bentl. Keller; ceteri urit.