At pater Æneas, cafu concuffus acerbo, Nunc huc ingentis, nunc illuc, pectore curas Mutabat verfans; Siculisne refideret arvis, Oblitus fatorum, Italasne capefferet oras. Tum fenior Nautes, unum Tritonia Pallas Quem docuit, multâque infignem reddidit arte, Hic refponfa dabat, vel quæ portenderet ira Magna deûm, vel quæ fatorum pofceret ordo: Isque his Ænean folatus vocibus infit:

Nate deâ, quo fata trahunt, retrahuntque, fequa

mur;

Quidquid erit: fuperanda omnis fortuna ferendo

eft.

Eft tibi Dardanius, divinæ ftirpis, Aceftes;

Hunc cape confiliis focium, et conjunge volentem:
Huic trade, amiffis fuperant qui navibus, et quos
Pertæfum magni incepti, rerumque tuarum, eft;
Longævosque fenes, ac, fellas æquore, matres:
Et quidquid tecum invalidum, metuensque peri-
cli eft,

Delige; et his abeant terris, fine, mœnia feffi:
Urbem adpellabunt, permiffo nomine, Aceftam.
Talibus incenfus dictis fenioris amici:

Tum vero in curas animum diducitur omnis;
Et Nox atra polum, bigis fubvecta, tenebat.
Visa dehinc cælo facies delabfa parentis
Anchifæ fubito talis effundere voces:

Nate, mihi vitâ quondam, dum vita manebat,

Care magis; nate, Iliacis exercite fatis;

Imperio Jovis huc venio: qui claffibus ignem
Depulit, et cœlo tandem miseratus ab alto est.
Confiliis pare, quæ nunc pulcherrima Nautes
Dat fenior. Lectos juvenes, fortiffima corda,
Defer in Italiam: gens dura, atque afpera cultu,
Debellanda tibi Latio eft. Ditis tamen ante
Infernas adcede domos, et Averna per alta
Congreffus pete, nate, meos. Non me inpia nam-
que

Tartara habent, triftes umbra; fed amona piorum
Concilia, Elyfiumque, colo. Huc cafta Sibylla
Nigrarum multo pecudum te fanguine ducet.
Tum genus omne tuum, et quæ dentur mœnia,
difces.

Jamque vale! torquet medios Nox humida curfus; Et me fævus equis Oriens adflavit anhelis.

Dixerat: et tenuis fugit, ceu fumus, in auras. Æneas, Quo deinde ruis? quo proripis? inquit, Quem fugis? aut quis te noftris conplexibus arcet? Hæc memorans cinerem, et sopitos suscitat ignis; Pergameumque Larem, et canæ penetralia Vestæ, Farre pio, et plenâ supplex veneratur acerrâ.

Extemplo focios primumque arceffit Aceften, Et Jovis imperium, et cari præcepta parentis, Edocet; et quæ nunc animo fententia conftet. Haud mora confiliis, nec juffa recufat Aceftes. Transfcribunt urbi matres, populumque volentem

Deponunt, animos nil magnæ laudis egentes.
Ipfi tranftra novant, flammisque ambesa reponunt
Robora navigiis; aptant remosque, rudentisque;
Exigui numero, fed bello vivida virtus.

Interea Æneas urbem defignat aratro,
Sortitusque domos: hoc Ilium, et hæc loca Trojam,
Effe jubet. Gaudet regno Trojanus Aceftes;
Indicitque forum, et patribus dat jura vocatis.
Tum, vicina aftris, Erycino in vertice fedes
Fundatur Veneri Idaliæ; tumuloque facerdos,
Ac lucus late facer, additur Anchiseo.

Jamque dies epulata novem gens omnis, et aris Factus honos: placidi straverunt æquora venti, Creber et adfpirans rurfus vocat Auster in altum. Exoritur procurva ingens per litora fletus; Conplexi inter fe noctemque, diemque, morantur. Ipfæ jam matres, ipfi, quibus afpera quondam Vifa maris facies, et non tolerabile numen, Ire volunt, omnemque fugæ perferre laborem. Quos bonus Æneas dictis folatur amicis, Et confanguineo lacrimans conmendat Aceftæ. Tris Eryci vitulos, et Tempeftatibus agnam, Cædere deinde jubet; folvique ex ordine funem. Ipfe, caput tonfæ foliis evinctus olivæ,

Stans procul in prorâ, pateram tenet, extaque falfos Porricit in fluctus, ac vina liquentia fundit. Profequitur, furgens a puppi, ventus euntis: Certatim focii feriunt mare, et æquora verrunt,

At Venus interea Neptunum, exercita curis,
Adloquitur; talisque effundit pectore queftus:
Junonis gravis ira nec exfaturabile pectus
Cogunt me, Neptune, preces defcendere in omnis:
Quam nec longa dies, pietas nec mitigat ulla;
Nec Jovis imperio fatisve infracta quiescit.
Non mediâ de gente Phrygum exediffe nefandis
Urbem odiis fatis eft; non pœnam traxe per omnem
Reliquias: Troje cineres atque offa peremtæ
Infequitur. Cauffas tanti fciat illa furoris.
Ipfe mihi, nuper Libycis, tu teftis, in undis
Quam molem fubito excierit: maria omnia cœlo
Mifcuit, Æoliis nequidquam freta procellis;
In regnis hoc ausa tuis.

Per fcelus ecce! etiam Trojanis matribus actis
Exuffit fœde puppis; et claffe fubegit
Amiffà focios ignotæ linquere terræ.

Quod fupereft, oro, liceat dare tuta per undas
Vela tibi; liceat Laurentem adtingere Thybrim;
Si conceffa peto, fi dant ea monia Parcæ.

Tum Saturnius hæc domitor maris edidit alti: Fas omne eft, Cytherea, meis te fidere regnis, Unde genus ducis: merui quoque: fæpe furores Conpreffi, et rabiem tantam, cœlique marisque. Nec minor in terris, Xanthum Simoëntaque testor, Æneæ mihi cura tui. Quum Troia Achilles Exanimata fequens inpingeret agmina muris, Millia multa daret leto, gemerentque repleti

Amnes, nec reperire viam atque evolvere poffet
In mare se Xanthus; Pelidæ tunc ego forti
Congreffum Ænean, nec Dîs nec viribus æquis,
Nube cavâ rapui: cuperem quum vertere ab imo,
Structa meis manibus, perjuræ mœnia Trojæ.
Nunc quoque mens eadem perftat mihi: pelle ti-

morem:

Tutus, quos optas, portus adcedet Averni.

Unus erit tantum, amiffum quem gurgite quæret; Unum pro multis dabitur caput.

His ubi læta deæ permulfit pectora dictis, Jungit equos auro genitor, fpumantiaque addit Frena feris, manibusque omnis effundit habenas. Cæruleo per fumma levis volat æquora curru. Subfidunt undæ; tumidumque fub axe tonanti Sternitur æquor aquis: fugiunt vasto æthere nimbi. Tum variæ comitum facies; inmania cete, Et fenior Glauci chorus, Inousque Palamon, Tritonesque citi, Phorcique exercitus omnis. Læva tenent Thetis, et Melite, Panopeaque virgo, Nefæe, Spioque, Thaliaque, Cymodoceque.

Hic patris Æneæ suspensam blanda viciffim Gaudia pertentant mentem: jubet ocius omnis Adtolli malos, intendi brachia velis.

Unâ omnes fecere pedem; pariterque finiftros, Nunc dextros, folvere finus; unâ ardua torquent Cornua, detorquentque. Ferunt fua flamina claffem.