Page images
PDF
EPUB

The Kings of Alba, and Founders of Latin Towns.

5

ΙΟ

Ille, vides? pura iuvenis qui nititur hasta, proxima sorte tenet lucis loca, primus ad auras aetherias Italo commixtus sanguine surget, Silvius, Albanum nomen, tua postuma proles; quem tibi longaevo serum Lavinia coniunx educet silvis regem regumque parentem, unde genus Longa nostrum dominabitur Alba. Proximus ille Procas, Troianae gloria gentis, et Capys, et Numitor, et qui te nomine reddet Silvius Aeneas, pariter pietate vel armis egregius, si unquam regnandam acceperit Albam. 15 Qui iuvenes! quantas ostentant, aspice, vires atque umbrata gerunt civili tempora quercu! hi tibi Nomentum, et Gabios, urbemque Fidenam, hi Collatinas imponent montibus arces, Pometios, Castrumque Inui, Bolamque, Coramque : haec tum nomina erunt, nunc sunt sine nomine terrae.

Romulus.

Quin et avo comitem sese Mavortius addet Romulus, Assaraci quem sanguinis Ilia mater educet. Viden ut geminae stant vertice cristae, et pater ipse suo superum iam signat honore ? en huius, nate, auspiciis illa incluta Roma imperium terris, animos aequabit Olympo,

19

25

septemque una sibi muro circumdabit arces, felix prole virum; qualis Berecyntia mater invehitur curru Phrygias turrita per urbes, laeta deum partu, centum complexa nepotes, omnis caelicolas, omnis supera alta tenentes.

30

The Full Promise of Rome's Greatness realised in the Person and Achievements of Augustus.

35

40

Huc geminas nunc flecte acies; hanc aspice gentem Romanosque tuos. Hic Caesar et omnis Iuli progenies, magnum caeli ventura sub axem. Hic vir, hic est, tibi quem promitti saepius audis, Augustus Caesar, divi genus; aurea condet saecula qui rursus Latio regnata per arva Saturno quondam; super et Garamantas et Indos proferet imperium.-Iacet extra sidera tellus, extra anni solisque vias, ubi caelifer Atlas axem umero torquet stellis ardentibus aptum.— Huius in adventum iam nunc et Caspia regna responsis horrent divum et Maeotia tellus, et septemgemini turbant trepida ostia Nili. Nec vero Alcides tantum telluris obivit, fixerit aeripedem cervam licet, aut Erymanthi pacarit nemora, et Lernam tremefecerit arcu ; nec, qui pampineis victor iuga flectit habenis, Liber, agens celso Nysae de vertice tigres. Et dubitamus adhuc virtutem extendere factis, aut metus Ausonia prohibet consistere terra?

45

50

The Kings.

Quis procul ille autem ramis insignis olivao sacra ferens? nosco crines incanaque menta regis Romani; primus qui legibus urbem fundabit, Curibus parvis et paupere terra missus in imperium magnum.

Cui deinde subibit,

55

otia qui rumpet patriae residesque movebit Tullus in arma viros et iam desueta triumphis agmina. Quem iuxta sequitur iactantior Ancus, 60 nunc quoque iam nimium gaudens popularibus auris.

The Regifugium.

65

Vis et Tarquinios reges animamque superbam ultoris Bruti fascesque videre receptos ? Consulis imperium hic primus saevasque secures, accipiet; natosque pater nova bella moventis ad poenam pulchra pro libertate vocabit infelix: utcumque ferent ea facta minores, vincet amor patriae laudumque immensa cupido. 68

Famous Men from the Decii to Pompey and Julius Caesar.

Quin Decios Drusosque procul saevumque securi adspice Torquatum, et referentem signa Camillum. Illae autem, paribus quas fulgere cernis in armis, concordes animae nunc et dum nocte premuntur, heu quantum inter se bellum, si lumina vitae attigerint, quantas acies stragemque ciebunt,

E

aggeribus socer Alpinis atque arce Monoeci
descendens, gener adversis instructus Eois.
Ne, pueri, ne tanta animis assuescite bella;
neu patriae validas in viscera vertite vires.
Tuque prior, tu parce, genus qui ducis Olympo,
proice tela. manu, sanguis meus.

75

80

Ille triumphata Capitolia ad alta Corintho victor aget currum, caesis insignis Achivis. Eruet ille Argos Agamemnoniasque Mycenas ipsumque Aeaciden, genus armipotentis Achilli, ultus avos Troiae templa et temerata Minervae. 85 Quis te, magne Cato, tacitum, aut te, Cosse, relinquat?

Quis Gracchi genus, aut geminos, duo fulmina belli, Scipiadas, cladem Libyae, parvoque potentem Fabricium, vel te sulco, Serrane, serentem? quo fessum rapitis, Fabii? tu Maximus ille es, 90 unus qui nobis cunctando restituis rem.

Rome's Mission is to Conquer and Rule.

Excudent alii spirantia mollius aera,

credo equidem, vivos ducent de marmore vultus, orabunt causas melius, caelique meatus

describent radio, et surgentia sidera dicent: 95 tu regere imperio populos, Romane, memento; hae tibi erunt artes; pacisque imponere morem, parcere subiectis et debellare superbos.

XXXV.

The Temple of War.

[AEN. VII., 601-615.]

Mos erat Hesperio in Latio, quem protinus urbes Albanae coluere sacrum, nunc maxima rerum

Roma colit, cum prima movent in proelia Martem, sive Getis inferre manu lacrimabile bellum, Hyrcanisve Arabisve parant seu tendere ad Indos, 5 Auroramque sequi Parthosque reposcere signa: sunt geminae Belli portae (sic nomine dicunt) religione sacrae et saevi formidine Martis : centum aerei claudunt vectes aeternaque ferri robora; nec custos absistit limine Ianus. Has, ubi certa sedet patribus sententia pugnae, ipse Quirinali trabea cinctuque Gabino insignis reserat stridentia limina Consul, ipse vocat pugnas; sequitur tum caetera pubes, aereaque assensu conspirant cornua rauco.

ΙΟ

15

XXXVI.

Evander tells the story of Cacus and Hercules.

[AEN. VIII., 190-267.]

Iam primum saxis suspensam hanc adspice rupem, disiectae procul ut moles, desertaque montis

« PreviousContinue »