30

consequitur, melior remis: sed pondere pinus tarda tenet. Post hos aequo discrimine Pristis Centaurusque locum tendunt superare priorem ; et nunc Pristis habet, nunc victam praeterit ingens Centaurus; nunc una ambae iunctisque feruntur frontibus et longa sulcant vada salsa carina.

35

Gyas is passed by Cloanthus as he rounds the Rock, and throws his Steerer overboard.

Iamque propinquabant scopulo metamque tenebant, cum princeps medioque Gyas in gurgite victor rectorem navis compellat voce Menoeten:

‘quo tantum mihi dexter abis? huc dirige gressum ; litus ama et laevas stringat sine palmula cautes ; 40 altum alii teneant.' Dixit: sed caeca Menoetes saxa timens proram pelagi detorquet ad undas. 'Quo diversus abis?' iterum, 'pete saxa, Menoete,' cum clamore Gyas revocabat; et ecce Cloanthum respicit instantem tergo et propiora tenentem. · 45 Ille inter navemque Gyae scopulosque sonantes radit iter laevum interior subitoque priorem praeterit, et metis tenet aequora tuta relictis. Tum vero exarsit iuveni dolor ossibus ingens, nec lacrymis caruere genae, segnemque Menoeten oblitus decorisque sui sociumque salutis

in mare praecipitem puppi deturbat ab alta; ipse gubernaclo rector subit, ipse magister hortaturque viros clavumque ad littora torquet.

51

At gravis, ut fundo vix tandem redditus imo est, 55 iam senior madidaque fluens in veste Menoetes summa petit scopuli siccaque in rupe resedit. Illum et labentem Teucri et risere natantem, et salsos rident revomentem pectore fluctus.

A good race between Gyas, Sergestus, and Mnestheus.

60

Hic laeta extremis spes est accensa duobus, Sergesto Mnestheique, Gyan superare morantem. Sergestus capit ante locum scopuloque propinquat, nec tota tamen ille prior praeeunte carina; parte prior, partem rostro premit aemula Pristis. At media socios incedens nave per ipsos

65

hortatur Mnestheus: Nunc, nunc insurgite remis, Hectorei socii, Troiae quos sorte suprema delegi comites; nunc illas promite viris, nunc animos, quibus in Gaetulis Syrtibus usi Ionioque mari Maleaeque sequacibus undis. 70 Non iam prima peto Mnestheus neque vincere

certo;

quanquam o sed superent, quibus hoc, Neptune, dedisti;

extremos pudeat rediisse: hoc vincite, cives,

et prohibete nefas.' Olli certamine summo procumbunt; vastis tremit ictibus aerea puppis, 75 subtrahiturque solum; tum creber anhelitus artus aridaque ora quatit; sudor fluit undique rivis.

Sergestus runs aground.

Attulit ipse viris optatum casus honorem. Namque furens animi dum proram ad saxa suburget interior spatioque subit Sergestus iniquo, infelix saxis in procurrentibus haesit.

80

Concussae cautes, et acuto in murice remi obnixi crepuere, inlisaque prora pependit.

Consurgunt nautae et magno clamore morantur, ferratasque trudes et acuta cuspide contos expediunt, fractosque legunt in gurgite remos.

85

90

Mnestheus passes Gyas, but is beaten by Cloanthus. At laetus Mnestheus, successuque acrior ipso, agmine remorum celeri ventisque vocatis, prona petit maria et pelago decurrit aperto. Qualis spelunca subito commota columba, cui domus et dulces latebroso in pumice nidi, fertur in arva volans plausumque exterrita pennis dat tecto ingentem, mox aëre lapsa quieto radit iter liquidum, celeris neque commovet alas: sic Mnestheus, sic ipsa fuga secat ultima Pristis 95 aequora, sic illam fert impetus ipse volantem. Et primum in scopulo luctantem deserit alto Sergestum brevibusque vadis frustraque vocantem auxilia et fractis discentem currere remis. Inde Gyan ipsamque ingenti mole Chimaeram consequitur; cedit, quoniam spoliata magistro est.

100

IIO

Solus iamque ipso superest in fine Cloanthus : quem petit et summis adnixus viribus urget. Tum vero ingeminat clamor, cunctique sequentem instigant studiis, resonatque fragoribus aether. 105 Hi proprium decus et partum indignantur honorem ni teneant, vitamque volunt pro laude pacisci : hos successus alit; possunt, quia posse videntur. Et fors aequatis cepissent praemia rostris, ni palmas ponto tendens utrasque Cloanthus fudissetque preces divosque in vota vocasset: 'di quibus imperium est pelagi, quorum aequora curro, vobis laetus ego hoc candentem in littore taurum constituam ante aras voti reus, extaque salsos proiciam in fluctus, et vina liquentia fundam.' 115 Dixit, eumque imis sub fluctibus audiit omnis Nereïdum Phorcique chorus Panopeaque virgo, et pater ipse manu magna Portunus euntem impulit illa noto citius volucrique sagitta ad terram fugit et portu se condidit alto.

120

XXXIII.

The Spirits at the Entrance of Hades.

[AEN. VI., 426-444.]

Continuo auditae voces vagitus et ingens infantumque animae flentes in limine primo,

quos dulcis vitae exsortes et ab ubere raptos abstulit atra dies et funere mersit acerbo.

Hos iuxta falso damnati crimine mortis.

5

10

Nec vero hae sine sorte datae, sine iudice, sedes. Quaesitor Minos urnam movet; ille silentum conciliumque vocat vitasque et crimina discit. Proxima deinde tenent moesti loca, qui sibi letum insontes peperere manu lucemque perosi proiecere animas. Quam vellent aethere in alto nunc et pauperiem et duros perferre labores ! fas obstat, tristique palus inamabilis unda alligat, et noviens Styx interfusa coërcet. Nec procul hinc partem fusi monstrantur in omnem lugentes campi; sic illos nomine dicunt.

Hic, quos durus amor crudeli tabe peredit, secreti celant calles et myrtea circum

silva tegit; curae non ipsa in morte relinquunt.

XXXIV.

16

Anchises recounts Rome's Mission and Heroes that are to be.

[AEN. VI., 756-853.]

Nunc age, Dardaniam prolem quae deinde sequatur gloria, qui maneant Itala de gente nepotes,

illustris animas nostrumque in nomen ituras expediam dictis, et te tua fata docebo.