ΙΟ

15

pone legit sinuantque immensa volumine terga. Fit sonitus spumante salo. Iamque arva tenebant, ardentesque oculos suffecti sanguine et igni sibila lambebant linguis vibrantibus ora. Diffugimus visu exsangues. Illi agmine certo Laocoonta petunt; et primum parva duorum corpora natorum serpens amplexus uterque inplicat et miseros morsu depascitur artus; post ipsum auxilio subeuntem ac tela ferentem corripiunt spirisque ligant ingentibus; et iam bis medium amplexi, bis collo squamea circum terga dati superant capite et cervicibus altis. Ille simul manibus tendit divellere nodos perfusus sanie vittas atroque veneno, clamores simul horrendos ad sidera tollit, qualis mugitus, fugit cum saucius aram taurus et incertam excussit cervice securim. At gemini lapsu delubra ad summa dracones effugiunt, saevaeque petunt Tritonidis arcem; sub pedibusque deae clipeique sub orbe teguntur.

XXVI.

The Death of Priam.

[AEN. II., 526-558.]

Ecce autem elapsus Pyrrhi de caede Polites,

unus natorum Priami, per tela, per hostis,

20

25

porticibus longis fugit et vacua atria lustrat saucius; illum ardens infesto vulnere Pyrrhus insequitur, iam iamque manu tenet et premit hasta. Ut tandem ante oculos evasit et ora parentum, 6 concidit ac multo vitam cum sanguine fudit. Hic Priamus, quanquam in media iam morte tenetur non tamen abstinuit, nec voci iraeque pepercit : 'at tibi pro scelere,' exclamat, pro talibus ausis, 10 di, si qua est coelo pietas quae talia curet, persolvant grates dignas et praemia reddant debita, qui nati coram me cernere letum fecisti, et patrios foedasti funere voltus. At non ille, satum quo te mentiris, Achilles talis in hoste fuit Priamo; sed iura fidemque supplicis erubuit, corpusque exsangue sepulcro reddidit Hectoreum, meque in mea regna remisit. Sic fatus senior, telumque imbelle sine ictu coniecit, rauco quod protinus aere repulsum et summo clipei nequiquam umbone pependit. Cui Pyrrhus: 'Referes ergo haec, et nuntius ibis Pelidae genitori; illi mea tristia facta degeneremque Neoptolemum narrare memento. Nunc morere.' Hoc dicens altaria ad ipsa tre

mentem

traxit et in multo lapsantem sanguine nati; implicuitque comam laeva, dextraque coruscum extulit ac lateri capulo tenus abdidit ensem. Haec finis Priami fatorum, hic exitus illum

15

20

25

29

D

sorte tulit, Troiam incensam et prolapsa videntem Pergama, tot quondam populis terrisque superbum regnatorem Asiae. Jacet ingens littore truncus, avulsumque umeris caput et sine nomine corpus.

XXVII.

Helenus describes the Sibyl to Aeneas.

[AEN. III., 441-462.]

5

Huc ubi delatus Cumaeam accesseris urbem divinosque lacus et Averna sonantia silvis, insanam vatem adspicies, quae rupe sub ima fata canit foliisque notas et nomina mandat. Quaecumque in foliis descripsit carmina virgo, digerit in numerum atque antro seclusa relinquit. Illa manent immota locis neque ab ordine cedunt. Verum eadem, verso tenuis cum cardine ventus impulit et teneras turbavit ianua frondes, numquam deinde cavo volitantia prendere saxo, 10 nec revocare situs aut iungere carmina curat. Inconsulti abeunt sedemque odere Sibyllae. Hic tibi ne qua morae fuerint dispendia tanti, quamvis increpitent socii, et vi cursus in altum vela vocet, possisque sinus implere secundos, quin adeas vatem precibusque oracula poscas

15

ipsa canat vocemque volens atque ora resolvat. Illa tibi Italiae populos venturaque bella

et quo quemque modo fugiasque ferasque laborem expediet, cursusque dabit venerata secundos.

20

Haec sunt, quae nostra liceat te voce moneri. Vade age et ingentem factis fer ad aethera Troiam,

XXVIII.

Aetna.

[AEN. III., 570-587.]

5

Portus ab accessu ventorum immotus et ingens ipse; sed horrificis iuxta tonat Aetna ruinis, interdumque atram prorumpit ad aethera nubem turbine fumantem piceo et candente favilla, attollitque globos flammarum et sidera lambit, interdum scopulos avulsaque viscera montis erigit eructans liquefactaque saxa sub auras cum gemitu glomerat fundoque exaestuat imo. Fama est Enceladi semiustum fulmine corpus urgeri mole hac, ingentemque insuper Aetnam ΙΟ impositam ruptis flammam expirare caminis; et, fessum quotiens mutet latus, intremere omnem murmure Trinacriam et caelum subtexere fumo. Noctem illam tecti silvis immania monstra

14

perferimus, nec quae sonitum det causa videmus. Nam neque erant astrorum ignes, nec lucidus aethra siderea polus; obscuro sed nubila caelo, et lunam in nimbo nox intempesta tenebat.

XXIX.

Fame.

[AEN. IV., 173-188.]

5

Extemplo Libyae magnas it Fama per urbes, Fama, malum qua non aliud velocius ullum; mobilitate viget, viresque adquirit eundo; parva metu primo: mox sese attollit in auras, ingrediturque solo et caput inter nubila condit. Illam Terra parens, ira irritata deorum, extremam, ut perhibent, Coeo Enceladoque sororem progenuit, pedibus celerem et pernicibus alis; monstrum horrendum ingens, cui quot sunt corpore plumae

tot vigiles oculi: subter, mirabile dictu,

ΙΟ

tot linguae, totidem ora sonant, tot subrigit aures. Nocte volat caeli medio terraeque per umbram stridens, nec dulci declinat lumina somno. Luce sedet custos aut summi culmine tecti,

turribus aut altis, et magnas territat urbes, tam ficti pravique tenax quam nuntia veri.

15