XX.

The Descent of Orpheus to Hades to bring back Eurydice.

[GEORG. IV., 464-527.]

IO

Ipse, cava solans aegrum testudine amorem, te, dulcis coniunx, te solo in littore secum, te veniente die, te decedente canebat. Taenarias etiam fauces, alta ostia Ditis, et caligantem nigra formidine lucum ingressus Manisque adiit Regemque tremendum nesciaque humanis precibus mansuescere corda. At cantu commotae Erebi de sedibus imis umbrae ibant tenues simulacraque luce carentum : quam multa in foliis avium se millia condunt, vesper ubi aut hibernus agit de montibus imber, matres atque viri defunctaque corpora vita magnanimum heroum, pueri innuptaeque puellac, impositique rogis iuvenes ante ora parentum; quos circum limus niger et deformis arundo Cocyti tardaque palus inamabilis unda alligat, et noviens Styx interfusa coërcet. Quin ipsae stupuere domus atque intima leti Tartara caeruleosque implexae crinibus angues Eumenides, tenuitque inhians tria Cerberus ora, 20 atque Ixionii vento rota constitit orbis.

5

15

Iamque pedem referens casus evaserat omnis, redditaque Eurydice superas veniebat ad auras, pone sequens, namque hanc dederat Proserpina legem,

cum subita incautum dementia cepit amantem, ignoscenda quidem, scirent si ignoscere Manes, restitit, Eurydicenque suam iam luce sub ipsa, immemor heu! victusque animi respexit.

25

Ibi

omnis

effusus labor atque immitis rupta tyranni foedera, terque fragor stagnis auditus Averni.

30

6

Illa Quis et me,' inquit, 'miseram, et te perdidit, Orpheu ?

Quis tantus furor? En iterum crudelia retro fata vocant, conditque natantia lumina somnus. Iamque vale. Feror ingenti circumdata nocte, invalidasque tibi tendens, heu non tua, palmas.' Dixit, et ex oculis subito ceu fumus in auras 36 commixtus tenues fugit diversa; neque illum prensantem nequiquam umbras et multa volentem dicere praeterea vidit; nec portitor Orci amplius obiectam passus transire paludem. Quid faceret quo se rapta bis coniuge ferret ? quo fletu Manis, qua Numina voce moveret? Illa quidem Stygia nabat iam frigida cumba. Septem illum totos perhibent ex ordine menses rupe sub aëria deserti ad Strymonis undam flevisse et gelidis haec evolvisse sub antris,

40

45

mulcentem tigris et agentem carmine quercus. Qualis populea moerens Philomela sub umbra amissos queritur fetus, quos durus arator observans nido implumes detraxit: at illa flet noctem, ramoque sedens miserabile carmen integrat, et moestis late loca questibus implet. Nulla Venus, non ulli animum flexere Hymenaei. Solus Hyperboreas glacies Tanaimque nivalem arvaque Rhipaeis nunquam viduata pruinis lustrabat, raptam Eurydicen atque inrita Ditis dona querens: spretae Ciconum quo munere matres inter sacra deum nocturnique orgia Bacchi discerptum latos iuvenem sparsere per agros. Tum quoque marmorea caput a cervice revulsum gurgite cum medio portans Oeagrius Hebrus volveret, Eurydicen vox ipsa et frigida lingua, 'ah miseram Eurydicen!' anima fugiente vocabat; Eurydicen toto referebant flumine ripae.

XXI.

50

55

61

A Storm at Sea.

[AEN. I., 102–123.]

Talia iactanti stridens Aquilone procella

velum adversa ferit, fluctusque ad sidera tollit. Franguntur remi; tum prora avertit et undis dat latus; insequitur cumulo praeruptus aquae mons.

IO

Hi summo in fluctu pendent, his unda dehiscens 5 terram inter fluctus aperit: furit aestus arenis. Tris Notus abreptas in saxa latentia torquet: saxa vocant Itali, mediis quae in fluctibus, aras, dorsum immane mari summo. Tris Eurus ab alto in brevia et Syrtes urget, miserabile visu, illiditque vadis atque aggere cingit arenae. Unam, quae Lycios fidumque vehebat Oronten, ipsius ante oculos ingens a vertice pontus in puppim ferit: excutitur pronusque magister volvitur in caput; ast illam ter fluctus ibidem 15 torquet agens circum, et rapidus vorat aequore vortex. Apparent rari nantes in gurgite vasto,

arma virum tabulaeque et Troïa gaza per undas. Iam validam Ilionei navem, iam fortis Achatae, et qua vectus Abas, et qua grandaevus Aletes, 20 vicit hiemps; laxis laterum compagibus omnes accipiunt inimicum imbrem rimisque fatiscunt.

XXII,

Aeneas shoots seven Stags, and Encourages his Companions.

[AEN. I., 180-207.]

Aeneas scopulum interea conscendit et omnem prospectum late pelago petit, Anthea si quem

iactatum vento videat Phrygiasque biremis, aut Capyn aut celsis in puppibus arma Caïci. Navem in conspectu nullam, tris litcre cervos prospicit errantes; hos tota armenta sequuntur a tergo, et longum per valles pascitur agmen. Constitit hic, arcumque manu celeresque sagittas corripuit, fidus quae tela gerebat Achates, ductoresque ipsos primum, capita alta ferentis cornibus arboreis, sternit; tum vulgus et omnem miscet agens telis nemora inter frondea turbam. Nec prius absistit, quam septem ingentia victor corpora fundat humi et numerum cum navibus

5

aequet.

Hinc portum petit, et socios partitur in omnis. 15 Vina, bonus quae deinde cadis onerarat Acestes litore Trinacrio dederatque abeuntibus heros, dividit, et dictis maerentia pectora mulcet:

'O socii, neque enim ignari sumus ante malorum, o passi graviora, dabit deus his quoque finem. Vos et Scyllaeam rabiem penitusque sonantis accestis scopulos; vos et Cyclopia saxa experti. Revocate animos, maestumque timorem mittite forsan et haec olim meminisse iuvabit. Per varios casus, per tot discrimina rerum tendimus in Latium, sedes ubi fata quietas ostendunt: illic fas regna resurgere Troiae. Durate, et vosmet rebus servate secundis.'

20

25