585 Egli stesso per man conduce a' tuoi, Figlio di Dea (però che manifesto 595 E dir gli vieta la Saturnia Giuno. 600 Da te divide. Stancar devi i tuoi 389. Secreti. Remoto dalla frequenza degli uomini, ignorato, dai più. 390 Litoreis ingens inventa sub ilicibus sus, Triginta capitum fetus enixa, iacebit, Alba, solo recubans, albi circum ubera nati; Is locus urbis erit, requies ea certa laborum. Nec tu mensarum morsus horresce futuros: 395 Fata viam invenient, aderitque vocatus Apollo. Has autem terras italique hanc litoris oram, Proxima quae nostri perfunditur aequoris aestu, Effuge: cuncta malis habitantur moenia Graiis. Hic et narycii posuerunt moenia Locri, 400 Et sallentinos obsedit milite campos Lyctius Idomeneus; hic illa ducis Meliboei Parva Philoctetae subnixa Petilia muro. Quin, ubi transmissae steterint trans aequora classes, Et positis aris iam vota in litore solves, 405 Purpureo velare comas adopertus amictu, Ne qua inter sanctos ignes in honore deorum Hostilis facies occurrat et omina turbet. 391. Triginta. Segno prodigioso, dice Servio, che Ascanio doveva regnare trent'anni. 396. Has. Queste terre bagnate pure dall' lonio sono la Calabria, la Puglia, la Lucania, ecc., che una volta costituivano la Magna Grecia. Vi abitavano i Locresi detti Naricii da una loro città, nemici ai Troiani. 401. Lyctius. Idomeneo è qui detto Lizio da un castello di Creta. 402. Parva. Filottete re di Melibea città della Tessaglia, dopo le sue note sventure, venne anch'egli in Italia, ed eresse la città di Petilia negli Abruzzi sopra Crotone. 610 Scrofa enorme vedrai sotto d'un elce 615 Della cittade quello, e il fine certo Quelle città dai Greci rii. Lor mura Fia che tu scenda a terra, e sopra il lido Non ti s' affacci a conturbar gli augurii. 405. Purpureo. Costume osservato dai Romani nei sacrifizi. Hunc socii morem sacrorum, hunc ipse teneto; Hac casti maneant in religione nepotes. 410 Ast ubi digressum siculae te admoverit orae Ventus, et angusti rarescent claustra Pelori; Laeva tibi tellus et longo laeva petantur Aequora circuitu, dextrum fuge litus et undas. Haec loca vi quondam et vasta convulsa ruina 415 (Tantum aevi longinqua valet mutare vetustas) Dissiluisse ferunt: quum protenus utraque tellus Una foret; venit medio vi pontus, et undis Hesperium siculo latus abscidit, arvaque et urbes Litore diductas angusto interluit aestu. 420 Dextrum Scylla latus, laevum implacata Charybdis Obsidet, atque imo barathri ter gurgite vastos Sorbet in abruptum fluctus, rursusque sub auras 409. Casti. Ha qui il senso di fidi e tenaci nella reverenza agli Dei. 411. Rarescent. Quando vedrai restringersi il mare verso Peloro. 414. Haec loca. I moderni Geologi hanno colle loro studiose indagini confermato la tradizione antica dello smembramento della Sicilia dal continente italiano. Dante nel Purgatorio, c. 14, disse dell' Apennino: L'alpestre monte ond' è tronco Peloro. Il Tasso descrivendo lo stretto di Gibilterra, Ger. c. 15: Questo rito da' tuoi ne' sacrifici Si serbi, a questo sii tenace, in questa 640 Ma quando in tuo cammin sarai da' venti Spinto ai lidi sicani, e di Peloro Più strette divenir vedrai le foci, Ti volgi a manca verso terra, e prendi In breve spazio ribollendo il flutto. Questa tre volte, inabissando, i yasti 660 Flutti ingoia del baratro negl' imi Gorghi, e di nuovo li rispinge in aria Abila quinci e quindi Calpe spinse; |