Tuque prior, tu parce, genus qui ducis Olympo;
Projice tela manu, sanguis meus.
"Ille triumphatâ Capitolia ad alta Corintho
Victor aget currum, cæsis insignis Achivis.
Eruet ille Argos, Agamemnoniasque Mycenas,
Ipsumque aciden, genus armipotentis Achillei;
Ultus avos Troja, templa et temerata Minervæ.
"Quis te, magne Cato, tacitum, aut te, Cosse, relinquat?
Quis Gracchi genus? aut geminos, duo fulmina belli,
Scipiadas, cladem Libya; parvoque potentem
Fabricium? vel te sulco, Serrane, serentem ?
Quò fessum rapitis, Fabii? tu Maximus ille es,
Unus qui nobis cunctando restituis rem.1
Excudent alii spirantia molliùs æra,
Credo equidem; vivos ducent de marmore vultus;
Orabunt causas meliùs; cœlique meatus2
Describent radio, et surgentia sidera dicent:
Tu regere imperio populos, Romane, memento :
Hæ tibi erunt aites; pacisque imponere morem,
Parcere subjectis, et debellare superbos."
Sic pater Anchises, atque hæc mirantibus addit: 855 "Aspice, ut insignis spoliis Marcellus opimis Ingreditur, victorque viros supereminet omnes! Hic rem Romanam, magno turbante tumultu, Sistet; eques sternet Poenos, Gallumque rebellem; Tertiaque arma patri suspendet capta Quirino."
Atque hic Eneas (unà namque ire videbat Egregium formâ juvenem, et fulgentibus armis, Sed frons læta parum, et dejecto lumina vultu): Quis pater, ille virum qui sic comitatur euntem? Filius, anne aliquis magnâ de stirpe nepotum? Qui strepitus circa comitum ! quantum instar in ipso est! Sed Nox atra caput tristi circumvolat umbrâ.” Tum pater Anchises, lacrymis ingressus obortis: "O nate! ingentem luctum ne quære tuorum: Ostendent terris hunc tantùm fata, neque ultra Esse sinent. Nimiùm vobis Romana propago Visa potens, Superi, propria hæc si dona fuissent.
1 Rem (publicam). 2 meatus, i. e. circuitum. spolia. 4 propria perpetua.
Quantos ille virum magnam Mavortis ad urbem
Campus aget gemitus! vel quæ, Tiberine, videbis
Funera, quum tumulum præterlabêre recentem!
Nec puer Iliacâ quisquam de gente Latinos
In tantum spe tollet avos; nec Romula quondam
Ullo se tantum tellus jactabit alumno.
Heu pietas heu prisca fides! invictaque bello
Dextera! non illi quisquam se impunè tulisset
Obvius armato, seu quum pedes iret in hostem,
Seu spumantis equi foderet calcaribus armos.
Heu miserande puer! si quà fata aspera rumpas,
Tu Marcellus eris. Manibus date lilia plenis;
Purpureos spargam flores, animamque nepotis
His saltem accumulem donis, et fungar inani
Munere." Sic totâ passim regione vagantur
Aëris in campis latis, atque omnia lustrant.
Quæ postquam Anchises natum per singula duxit,
Incenditque animum famæ venientis amore;
Exin bella viro memorat quæ deinde gerenda;
Laurentesque docet populos, urbemque Latini,
Et quo quemque modo fugiatque, feratque, laborem.
Sunt geminæ Somni portæ : quarum altera fertur
Cornea, quâ veris facilis datur exitus Umbris:
Altera, candenti perfecta nitens elephanto;
Sed falsa ad cœlum mittunt insomnia Manes.1
His ubi tum natum Anchises, unáque Sibyllam
Prosequitur2 dictis, portâque emittit eburnâ;
Ille viam secat ad naves, sociosque revisit.
Tum se ad Cajeta recto3 fert litore portum:
Ancora de prorâ jacitur: stant litore puppes.
1 Manes, i. e. dii inferi. litore, i. e. rectum litus radens.
2 Prosequitur alloquitur.
conj. . . . . Conjunction.
Cæsura, division or pause.
Synalæpha, elision or absorption of a vowel or diphthong at the end of a word before a vowel at the beginning of the next.
Ecthlipsis, elision of m final with its vowel before a vowel following.
Synæresis, contraction of two syllables in the same word
into one.
Diæresis, the resolving of a diphthong into two syllables.
Systole, the shortening of a syllable otherwise long.
Diastole, the lengthening of a syllable otherwise short.
Apocope, the withdrawal of a letter or syllable from the
end of a word.
|