M. Tityre, tu patulae recubans sub tegmine fagi silvestrem tenui musam meditaris avena:

nos patriae fines et dulcia linquimus arva.

5

10

nos patriam fugimus: tu, Tityre, lentus in umbra formonsam resonare doces Amaryllida silvas. T. O Meliboee, deus nobis haec otia fecit. namque erit ille mihi semper deus, illius aram saepe tener nostris ab ovilibus imbuet agnus. ille meas errare boves, ut cernis, et ipsum ludere quae vellem calamo permisit agresti. M. Non equidem invideo, miror magis: undique totis usque adeo turbatur agris. en ipse capellas protenus aeger ago: hanc etiam vix, Tityre, duco. hic inter densas corylos modo namque gemellos spem gregis, a, silice in nuda conixa reliquit. saepe malum hoc nobis, si mens non laeva fuisset, de caelo tactas memini praedicere quercus. sed tamen iste deus qui sit da, Tityre, nobis. T. Vrbem quam dicunt Romam, Meliboee, putavi stultus ego huic nostrae similem, quo saepe solemus pastores ovium teneros depellere fetus.

sic canibus catulos similes, sic matribus haedos noram, sic parvis componere magna solebam. verum haec tantum alias inter caput extulit urbes,

RIBBECK, Vergil.

1

15

20

quantum lenta solent inter viburna cupressi.

M. et quae tanta fuit Romam tibi causa videndi?
T. Libertas, quae sera tamen respexit inertem,
candidior postquam tondenti barba cadebat,
respexit tamen et longo post tempore venit,
postquam nos Amaryllis habet, Galatea reliquit.
namque, fatebor enim, dum me Galatea tenebat,
nec spes libertatis erat nec cura peculi.
quamvis multa meis exiret victima saeptis,
pinguis et ingratae premeretur caseus urbi,

25

30

non umquam gravis aere domum mihi dextra redibat. 35 M. Mirabar quid maesta deos, Amarylli, vocares; cui pendere sua patereris in arbore poma: Tityrus hinc aberat. ipsae te, Tityre, pinus, ipsi te fontes, ipsa haec arbusta vocabant.

45

T. Quid facerem? neque servitio me exire licebat 40 nec tam praesentis alibi cognoscere divos. hic illum vidi iuvenem, Meliboee, quotannis bis senos cui nostra dies altaria fumant. hic mihi responsum primus dedit ille petenti: 'pascite ut ante boves, pueri: summittite tauros.' M. Fortunate senex! ergo tua rura manebunt. et tibi magna satis, quamvis lapis omnia nudus limosoque palus obducat pascua iunco. non insueta gravis temptabunt pabula fetas, nec mala vicini pecoris contagia laedent. fortunate senex! hic inter flumina nota et fontis sacros frigus captabis opacum. hinc tibi, quae semper, vicino ab limite saepes Hyblaeis apibus florem depasta salicti saepe levi somnum suadebit inire susurro. hine alta sub rupe canet frondator ad auras: nec tamen interea raucae tua cura palumbes

50

55

nec gemere aëria cessabit turtur ab ulmo.
T. Ante leves ergo pascentur in aequore cervi,
et freta destituent nudos in litore pisces;
ante pererratis amborum finibus exul

aut Ararim Parthus bibet aut Germania Tigrim,
quam nostro illius labatur pectore voltus.
M. At nos hinc alii sitientis ibimus Afros,
pars Scythiam et rapidum cretae veniemus Oaxen
et penitus toto divisos orbe Britannos.
en umquam patrios longo post tempore finis
pauperis et tuguri congestum caespite culmen
post aliquot mea regna videns mirabor aristas?
impius haec tam culta novalia miles habebit,
barbarus has segetes: en quo discordia civis
produxit miseros, his nos consevimus agros!
insere nunc, Meliboee, piros; pone ordine vites.
ite meae quondam felix pecus, ite capellae.
non ego vos posthac viridi proiectus in antro
dumosa pendere procul de rupe videbo;
carmina nulla canam; non me pascente, capellae,
florentem cytisum et salices carpetis amaras.

60

65

70

75

80

T. Hic tamen hanc mecum poteras requiescere noctem fronde super viridi: sunt nobis mitia poma, castaneae molles et pressi copia lactis.

et iam summa procul villarum culmina fumant, maioresque cadunt altis de montibus umbrae.

II

Formonsum pastor Corydon ardebat Alexim, delicias domini; nec quid speraret habebat. tantum inter densas umbrosa cacumina fagos