par levibus ventis volucrique simillima somno. Sic demum socios consumpta nocte reviso.

Atque hic ingentem comitum affluxisse novorum invenio admirans numerum, matresque virosque, collectam exsilio pubem, miserabile volgus. Undique convenere animis opibusque parati, in quascumque velim pelago deducere terras. Jamque jugis summae surgebat Lucifer Idae ducebatque diem, Danaique obsessa tenebant limina portarum, nec spes opis ulla dabatur; cessi et sublato montis genitore petivi.

795

800

BOOK III.

Postquam res Asiae Priamique evertere gentem immeritam visum superis ceciditque superbum Ilium et omnis humo fumat Neptunia Troja, diversa exsilia et desertas quaerere terras auguriis agimur divum classemque sub ipsa Antandro et Phrygiae molimur montibus Idae incerti, quo fata ferant, ubi sistere detur, contrahimusque viros. Vix prima inceperat aestas, et pater Anchises dare fatis vela jubebat, litora cum patriae lacrimans portusque relinquo et campos, ubi Troja fuit. Feror exsul in altum cum sociis natoque, Penatibus et magnis dis.

Terra procul vastis colitur Mavortia campis (Thraces arant) acri quondam regnata Lycurgo; hospitium antiquum Trojae sociique Penates, dum fortuna fuit. Feror huc et litore curvo moenia prima loco fatis ingressus iniquis Aeneadasque meo nomen de nomine fingo.

Sacra Dionaeae matri divisque ferebam auspicibus coeptorum operum superoque nitentem caelicolum regi mactabam in litore taurum. Forte fuit juxta tumulus, quo cornea summo virgulta et densis hastilibus horrida myrtus. Accessi viridemque ab humo convellere silvam conatus, ramis tegerem ut frondentibus aras, horrendum et dictu video mirabile monstrum.

5

10

15

20

25

Nam, quae prima solo ruptis radicibus arbos
vellitur, huic atro liquuntur sanguine guttae
et terram tabo maculant. Mihi frigidus horror
membra quatit, gelidusque coit formidine sanguis.
Rursus et alterius lentum convellere vimen
insequor et causas penitus temptare latentis;
ater et alterius sequitur de cortice sanguis.
Multa movens animo nymphas venerabar agrestis
Gradivumque patrem, Geticis qui praesidet arvis,
rite secundarent visus omenque levarent.
Tertia sed postquam majore hastilia nisu
aggredior genibusque adversae obluctor harenae,
(eloquar an sileam ?) gemitus lacrimabilis imo
auditur tumulo, et vox reddita fertur ad auris:
'Quid miserum, Aenea, laceras? Jam parce sepulto;
parce pias scelerare manus. Non me tibi Troja
externum tulit aut cruor hic de stipite manat.
Heu! fuge crudelis terras, fuge litus avarum;

30

35

40

nam Polydorus ego. Hic confixum ferrea texit telorum seges et jaculis increvit acutis.' Tum vero ancipiti mentem formidine pressus obstipui, steteruntque comae, et vox faucibus haesit. Hunc Polydorum auri quondam cum pondere magno infelix Priamus furtim mandarat alendum

45

50

Threicio regi, cum jam diffideret armis
Dardaniae cingique urbem obsidione videret.
Ille, ut opes fractae Teucrum et fortuna recessit,
res Agamemnonias victriciaque arma secutus
fas omne abrumpit, Polydorum obtruncat et auro
vi potitur. Quid non mortalia pectora cogis,
auri sacra fames! Postquam pavor ossa reliquit,
delectos populi ad proceres primumque parentem

55