Page images
PDF
EPUB

33 Arcades] Pastores; et allegoricos ostendit Virgilius, quantum ei præstet, amorem ejus canendo. Idem. Ossa quiescant] Hinc confirmat se esse moriturum. Idem.

O mihi tum quam molliter ossa quiescant] In codicibus aliquot antiquis, omnino quiescent indicativo modo habetur. Sed quod in Romano codice et in Mediceo quiescant optandi modo legitur, longe magis placet. Pierius.

Molliter ossa quiescant] Simile est quod sepulchris inscribebatur, sit tibi terra levis, his litteris majusculis s. T. T. L. Quod ad verbum pæne interdum Poëtæ usurpant. Ovid. Ascaniusque suos feliciter impleat,

annos,

Et patris Anchise molliter ossa cubent.

Mart.

rejectionem. At Amyntas fuscus, et Solis calore denigratus est; ergo deformis. Minime, inquit: nam et violæ et vaccinia, nigricantes flores, venusti habentur. Propertius 11. 17. Vidisti pleno teneram candore puellam:

Vidisti fusco, ducit uterque color. Taubmannus.

40 Mecum inter salices] Videlicet, alteruter, vel quisquis ille, vel illa fuerit. Servius.

42 Hic gelidi fontes, hic mollia prata, Lycori] Ac si diceret, Quid te juvat inter frigora Gallicana demorari? et cum optasset aliud, iterum ad amatum rediit. Idem.

43 Hic ipso avo] Id est, flore ætatis. Idem.

44 Nunc insanus amor] Hinc usque ad finem, amatoris inconstantia ex

Sit tibi terra levis, mollique tegaris primitur; cui electa displicent statim.

arena.

Ursinus.

Molliter ossa quiescant] Inscriptiones nonnullas congessit Gutherius, quibus cum veneratione salutantur manes II. 13. Brisson. de form. 1. 1. et Kirchman. de Fun. III. 9. Emmeness.

[ocr errors]

34 Olim] Futuri temporis est modo. Servius.

36 Aut custos gregis, aut maturæ vinitor uvæ] Ac si diceret, Quid mihi cum urbibus, ubi meretrices tam pulchræ sunt, quam perfida? Vinitor autem, vel custos, vel cultor vinearum. Idem.

38 Seu quicunque furor] Omnis enim amor plenus furoris est. Idem.

Seu quicunque furor] Iratus suæ infelicitati, omnem amorem furorem appellavit. Deinde per anthypophoram ostendit, parum interesse, etiam si non æque formosis in amore uteretur. Nannius.

Quid tum si fuscus Amyntas?] Quasi ei objectum sit, quod Amyntas fuscus esset, sic respondit: Quid deinde si fuscus est? Servius.

Quid tum] Dilutio objectionis per
Delph. et Var. Clas.

Idem.

45 Tela inter media, atque adversos detinet hostis] Ex affectu amantis ibi se esse putat, ubi amica est: ut Me, sit meum animum. Idem.

Tela inter media, atque adversos detinet hostis] Amor, verbis utor Musæi,

vs. 72.

Ἑσπόμενον νόον εἶχε, καὶ ὄμματα, καὶ

φρένας ἀνδρῶν.

Non ubi vivunt, sed ubi amant, amore insano qui conficiuntur, et vigilantes, et somniantes, agere dicuntur. Id pessima Lena gloriatur et triumphat apud Plaut. Asinar. 1. 3. 4.

Fixus hic apud nos est animus tuus
clavo Cupidinis.
Remigio veloque quantum poteris, fe-
stina et fuge.

Quam magis te in altum capessis, tam astus te in portum refert. Recte eam appellat carnificinam Cistei. II. 1. 1. et seqq. ubi adolescens de Ubi sum, ibi non sum; ubi non sum, ibi est animus. Ovid. epist. ix.

se:

37.

Virg.

Inter serpentes, aprosque, avidosque leones

5 Q

Opposuit natura Alpemque ni

vemque.

Jactor, et esuros terna per ora

canes:

Me pecudum fibræ, simulacraque in- Inde Alpes dicuntur sævæ, hiberna.

ania somni,

Omniaque arcana nocte petita movent.

Emmeness.

Adversos hostis] Id est, se pectusque suum pugnæ objicientes, recta fronte, intrepido et virili animo occurrentes; inde vulnera adversa, quæ anteriori corporis parte excipiuntur. Salust. bell. Cat. circa finem: Sed omnes tamen adversis vulneribus conciderant. Just. IX. 3. Quippe adversis vulneribus, omnes loca quæ tuenda a duci bus acceperant, morientes corporibus texerunt. Idem.

46 Nec sit mihi credere tantum] Tantum, quidam, tam longe abest, ut nolim credere, te tam longe abesse: vel certe ordo est, Tu tantum procul a civitate, quæ solebas solis urbibus frui. et per parenthesim dictum est, nec sit mihi credere: id est, quod utinam non credam. Hi autem omnes versus Galli sunt, de ipsius translati carminibus. Terentius in ἑαυτὸν τιμωρουμévų, miserumque nimis credere est. Servius.

Nec sit mihi credere] Si Sanctio fides, subaudiendum, libido, id est, nec libeat mihi credere. Quem adeas p. 312. Emmeness.

47. Ah dura] Quæ et amatorem spernis, et Gallicana potes frigora sustinere. Servius.

Alpinas nives] Non mirum Alpes esse infames frigoribus, ut Livius XXI. 31. vel gelidas dici, ut Lucanus I. 183. Nam in iis videas nives cœlo prope immistas, ut Livius XXI. 32. Plura in seqq. cap. de molestissimo Hannibalis itinere per Alpes, quæ nivibus oppletæ erant, quarum viæ erant insuperabiles. Sic Florus II. 6. Medias perfregit Alpes; et in Italiam ab illis fabulosa altitudinis nivibus, descendit. Cui, ut Juven. x. 152.

[merged small][ocr errors][merged small][merged small]

Et frigora Rheni] Lycoris secuta in expeditione Gallica Antonium, experta est, intensius esse frigus in Gallia, quam in Italia, præcipue qua Gallia spectat septentrionem, et Rhenus habitus fuit pro ejus termino, juxta sententiam Cæsaris, cujus legas divisionem in ipsius commentario de B. G. 1, I. et Mela, 11. 5. quare in proclivi est, triti illius proverbii expositio, cujus meminit Petronius: Frigidior hieme Gallica. Idem.

48 Me sine sola vides] Hinc est, Sola domo mæret vacua. nam meretrix sola esse non potest. Servius.

Ah te ne frigora lædant] Inconstantem animum expressit, miserantem et optantem. Idem.

49 Teneras plantas] Ostendit illam pulchram. Idem.

Ah tibi ne teneras glacies secet aspera plantas] Cum Sanctio pagina 359. subaudito cave, vide, &c. Similis cura sollicitabat Phoebum, Daphnidis vestigia excipientem. Ovid. Met. r. 508.

Me miserum! ne prona cadas, indignave lædi

Crura secent sentes: et sim tibi caussa doloris.

Aspera, qua properas, loca sunt. Rubi, sentes, vepres secare plantas corpusque dicuntur. Noster Ge, IL 444.

Et hirsuti secuerunt corpora vepres.

Emmeness.

50 Ibo, et Chalcidico quæ sunt mihi condita versu Carmina, &c.] Eubœa insula est, in qua est Chalcis civitas:

rietes exarabantur, sic in agris inci,
debantur in cortices et stipites ar-
borum. Ita Ovid. in nones epist,
Incisa servant a te
fagi,

mea nomina

de qua fuit Euphorion, quem trans-
tulit Gallus. Et hoc dicit: Ibo, et
Theocritio stylo scribam carmina Eu-
phorionis. Alii dicunt ideo magis per
Chalcidem Theocritum significari,
quod de Calchide profecti sint, qui
Naxum in Sicilia condiderunt. Alii
volunt ipsum Theocritum de Sicilia
ad Chalcidem postea migrasse. Circa
hanc Chalcidem ille Euripus est, qui
septies in uno die æstu maris fluit ac
refluit: sinus ipse in quo supradicta
loca constituta sunt, Salganeus dici-
tur. Servius.
52 Spelæa ferarum] Græce ait, pro Mercat. 11. 3. Taubmann.
speluncis. Idem.

Et legor Enone falce notata tua. Et quantum trunci, tantum mea nomina crescunt.

Inter spelaa ferarum] In Rom. codice absque diphthongo spelea, veluti etiam in veterum monumentis, nou uno loco, neque una ætate scriptum observes, ut illud Romæ, in B. Mariæ, Transpontina: Sacerdos Dei Brotontis et Hecate hoc speleum constituit. Huic reliquis præteritis illud addam, ex oppido Ficulli Dioc. Urbevetanæ: Soli invicto Mythra Tiberius Claudius Tiberi filius Thermodorus speleum cum signis et ara cæterisque voti compos dedit. Pierius.

[blocks in formation]

Crescite, et in titulos surgite rite

meus.

De hoc more vide Aristophanis In-
terpr. in eum Acharn. locum: v Toîσ
Toíxols šypapov,’Alnvaîoi xaλol. item P.
Victor XVI. 5. Vide et Notas Plauti

54 Crescent illa] Quasi ei iterum displicet, ne cum arboribus, ejus crescant amores. Sane breviter dictus iste totus sensus. Servius.

55 Mixtis lustrabo Manala Nymphis] 'Yαλλayn, pro immixtus Nymphis. multis enim unus miscetur. Idem.

56 Acris apros] Aprorum acrimoniam referunt scriptores ad dentes hujus feræ, qui sunt naturæ igneæ. Oppian. Cyneg. 1. Tupbevтas káπpovs;: ignitos apros. et in III. ait, in dente illius esse Tuρóeσσav évɩπhv: vim igneam. Ideo comparant cum fulmine, Ovid. Met. x. Fulmen habent acres in aduncis dentibus apri. et vIII. Fulmen ab ore venit, frondes afflatibus ardent. De eodem alibi: Fulmineo rapidos cum rotat ore canes. Martial. XI. Fulmineo spumantis apri sum dente perempta. Sed certe Aristot. de part. Animal. 11. 4. ait, apros esse acres, iracundos, animosos, quod habeant sanguinem multis fibris confertum: nam et animalia, quibus dilutior est sanguis, imbellia sunt. Cerda.

Vetabunt Frigora] Quasi amore ardens loquitur. Servius.

57 Parthenios canibus circundare saltus] Parthenius mons est Arcadia dictus a virginibus, id est ånd tŵи πaplévwv, quæ illic venari consueverant: vel a Parthenio Jovis filio, Arcadis fratre; vel quod ibi virgi.

[merged small][merged small][ocr errors][merged small]

Non ego Partheniis temeratam valli- aliquot aliis nec habetur, in nonnullis

bus Augen.

De hujus Arcadiæ montis memorabilibus Pausanias 1. VIII. in fine: et Mela 11. 3. Emmeness.

59 Torquere Cydonia] In Rom. codice Cydonea, et ita in Oblongo perveteri. Pierius.

Partho Cydonia] Luxuriosa magnificentia: siquidem að arma unins sagittarii instruenda, diversarum gentium artificia contraxit. Æn. xII.

Parthus sive Cydon telum immedica

bile torsit. Cydonia autem spicula sunt Cretica. Nam Creticæ arundines inprimis idoneæ ad jacula et sagittas habitæ. Spicula proprie non sagittas esse, dictum En. v. Taubmannus.

60 Tanquam hæc sit nostri medicina laboris] Jam quasi ad se recurrit: et illud quod supra audiit, respicit, Amor non talia curat. Servius.

62 Jam neque Hamadryades] Amantis animum expressit, cui quod ante placuit, statim displicet. Nymphæ quæ cum arboribus et nascuntur et pereunt, ἀπὸ τοῦ ἅμα καὶ τῆς δρυός qualis fuit illa, quam Erysichthon occidit: qui cum arborem incideret, et vox inde erupit, et sanguis, sicut docet Ovidius. Dryades vero sunt quæ inter arbores habitant: Oreades quæ in montibus. Sane ab ovibus Nymphæ Peribelides; a fluminibus Najades; a pratis Limoniades; ab alimonia infantum Curotrofæ nominantur. Hoc autem ad superiora pertinet, quia dixerat, Mixtis lustrabo Manala Nymphis. Idem.

Hamadryades] De his, sic schol. ad Apollon. Rhod. II. 479. 'Aμadpúadas νύμφας μνησίμαχος φησὶ, διὰ τὸ ἅμα ταῖς

vero, neque. Pierius.

63 Ipsæ rursus concedite silvæ] Propter illud, jam mihi per rupes videor, lucosque sonantis Ire. Concedite vero hic, abite. supra aliter, concede laborem. Servius.

64 Non illum nostri possunt mutare labores] In codicibus aliquot antiquis nostri, sed in aliis quibusdam vestri habetur. Pierius.

65 Nec si frigoribus mediis Hebrumque bibamus] Manifestius hoc dicit, amore se carere non posse: nec si Hebrum Thraciæ fluvium mediis frigoribus bibat: nec si æstibus nimiis fuerit in ardenti provincia. Dicit autem hoc secundum Physicos, qui morbos aut a contrariis aut a similibus asserunt posse depelli. Sic Theocritns, Elns & ¿dwvwv μèv év oŭpeti χείματι μέσσῳ, Εβρον πὰρ ποταμὸν τετραμμένος, ἐγγύθεν ἄρκτου· Ἐν δὲ θέρει vμdroiσi rap' aibióπeσσi voμevois. Servius.

Bibamus] Id est, apud Hebrum vivamus, sedes habeamus. Sic Virgilius Æneidos septimo :

Qui Tybrim, Fabarimque bibunt.Nannius.

[ocr errors][merged small]

Memphim carentem Sithonia nive. Emmeness.

67 Liber] Corticis pars interior. Servius.

68 Versemus] Pascamus, quoniam qui pascit huc et illuc agit pecus; quod est versare, ut est in Æn. XII. tu currum deserto in gramine versas; aut exerceamus et tractemus, ut in undecimo, Consilio versare dolos ingressus; et item, Seu versare dolos, seu certæ occumbere morti. Idem.

69 Omnia vincit Amor, et nos cedamus Amori] Cuivis enim facilius quam amori repugnatur, quod eleganter Plautus explicuit. Qui amans egens ingressus est princeps in Amoris viam, superavit ærumnis is suis ærumnas Herculis; nam cum Leone, cum Excetra, · cum apro Ætolico, cum avibus Stymphalicis, cum Antao med' eluctari malueram, quam cum Amore. Idem.

Omnia vincit Amor] In Rom. vicit. Sed præsenti tempore plus dicit. Pierius.

Omnia vincit Amor] Amor suis legibus et Deos habet obnoxios, ut Ovid. Heroid. ep. IV. 11.

Quicquid Amor jussit, non est contem-
nere tutum.

Regnat, et in dominos jus habet ille
Deos.

Domina Venus, ut Petronius, nec regibus, nec principibus parcit, ut Ovid. in eadem ep. vs. 161.

Nobilitas sub Amore jacet.

Recte Deianira ad sanitatem Herculem sic revocare conatur, ut Idem Heroid. ep. IX. 25.

Quem non mille feræ, quem non Stheneleïus hostis,

Μῆνιν ἄειδε θεὰ, et alibi Υμεῖς γὰρ θεαί ἐστε.

Ursinus.

71 Gracili fiscellam texit hibisco] Ac si diceret, Nisi hac re occupatus minine canerem. Allegoricŵs autem significat se composuisse hunc libellum tenuissimo stylo. Servius.

Fiscellam] Fiscella varias habet significationes: nonnunquam vas vimineum, per quod defluit serum, ut apud Tibull. 11. 3. aliquando sportam vimineam, qua pisces asservantur. Sæpe etiam receptaculum nummorum, ut Asconius p. 50. Cujus addo verba: Sportæ, sportulæ, sportellæ, nummum sunt receptacula, et sacci, sacculi, saccelli, et crumenæ et vellereæ, et scorteæ, et manticæ, et marsupia. Ita fisci, fiscini, fiscellæ, spartea sunt utensilia, ad majoris summæ pecunias capiendas. Hic autem Servii auctoritatem sequamur. Emmeness.

73 Cujus amor tantum mihi crescit in horas] Admodum jucunda comparatio, qua usus est etiam Pindarus Nemeorum eld. VIII.

Αὔξεται δ ̓ ἀρετὰ, χλω

ραῖς ἑέρσαις ὡς ὅτε δένδρον ἀΐσε

σει, σοφοῖς ἀνδρῶν ἀερθεῖσ ̓ ἐν δικαίοις τε, πρὸς ὑγρὸν αἰθέρα.

Clemens quoque in Pædagogo hujusmodi quandam sententiam adducit:

Αρετὰ γὰρ ἐπαινομένα δένδρον ὡς ἀέξεται.

Horat. Carm. l. 1.

Crescit occulto velut arbor avo
Fama Marcelli.

Ursinus.

74 Quantum vere novo viridis se subjicit alnus] Vere novo, vel generaliter,

Non potuit Juno vincere, vincit vel sibi novo: viridis autem pro

Amor.

Emmeness.

70 Hæc sat erit] Jam ad Musas loquitur. Servius.

Hæc sat erit, diva] Imitatione Homeri, Musas divas dixit. Sic enim ille in Iliad. A.

tenera; et hoc dicit: Amo, inquit, Gallum, sed latenter, sicut arbores crescunt. Nam comparatio ista hoc significat; scilicet propter Cæsarem. Subjicit, vel sursum jacit, vel subter jacit. Servius.

Viridis se subjicit alnus] Forsan subji

« PreviousContinue »