Frangitur invidiæ telo decus. Ibat in altum Omnia turbinibus sunt anxia. Jam maris unda 345 350 haud dubie distinguere præstat: omne propinquo F. i. t. decus; non ut ante erat super omne; pr. Aldina: telo; Deus ibat. Iterum nova interpolatio, a loco aliena, sed docti hominis, hinc orditur: Ibat in a.-342. Vis Argoa petens a Bembo est. Ita vero Argiva legendum; nam Argoa ab navi Argo esset ductum. Aldina dederat : Vix Argo repetens p. Vis Argo r. Petav. cum Voss. Ms. Helmst. Vix agros r. Edd. vett. Bis ergo repetens vel Bis repetens Argo, vel Vis r. Argo; unde Scaliger conj. Vis repetens Argos patrium. Sed nimis durum, ut Vis absolute pro copia ac classe dicta sit. Vis argea vel Argiva Heins. et Jo. Schrader. Emendatt. pag. 23.-343. comes aura; πóμжμos ovρos, ut Scaliger illustrat.-344. 345. Scabri et hiulci versus ex margine profecti. Forte fuit: comes huic erat aura secunda; Per placidum cursus pelagus (sc. fuit), Nereides undis Innabant (nam alterum barbarum aut corruptum est). Pars inflexis super acta carinis: designat currus, quibus insident, belluis junctis? Scaliger emendat: Nereides undis Signa dabant: et mox pars (scil. Nereidum) i. subit acta carinis; subit adeo navi pars Nereidum, ut propellat; sed quid acta esse dicemus? Barth. XXI, 20 Nereia turba legebat, et de delphinibus accipiebat; esse enim in vet. edit. Nereia fundit. Videtur barbarus et illepidus interpolator junxisse: pars (cursus per pelagus) superata erat, h. confecta erat a classe. inflexa carina; ornat epitheton; nt curva panda. Ms. Kæler. Per pl. cursus pelagus venientis...superata carinis. Heins. conj. Nereides uda Signa dabant vel Adnabant ; et pars inflexas circum acta carinas. Nodell Not. crit. conj. pars inflexis subjecta carinis.—346. Cum ceu eœlestis f. s. s. orto Petav.-348. anaia parum dixit commode. Heins. conj. concita. Mox 349 Sideribus, ad sidera.-350. Corruere et Sol iis et sidera. Parum propitia Musa procusus versus ex Bembina lectione. Corripere et Sol et vel et Sol jam vett. edd. An fuit: jamque superne (maris unda) Corripere et solem et jam sidera cuncta minatur. Giganteum hoc; sed versificatore, quem sæpe in carmen hoc grassari vidimus, non indignum. Ms. uterque et soles et. Nec longe abit Aldina lectio: jamque superne Corripere et soleis et sidera cuncta minantur. Ac ruere in terras c. fragor. Petav. superna Corripere et solis et s. Heins. conj. jamque superne Corripere, vel Opprimere, et soles et s. c. minantur. Ac ruere in terras cæli fragor: ut Phædr. LXXIV, ubi leg. Canes confusi, subitus quod ruerat fragor.-351. Ac vero in t. Petav. et Voss. Ac venit melius alii. Ac ruere in terras Aldd., ut modo vidimus. cœlo conj. Jo. Schrader. Hic modo lætum, pro lætorum, Bembus dederat. Hinc m. læta vett. edd. Hic modo læta alii. Hic modo lethum Ms. Kæler., cum Ms. Helmst. Voss. Petav., in quibus lætum. Immoriturque super fluctus, et saxa Capharei, Euboicas et per cautes Heræaque late Littora: cum Phrygiæ passim vaga præda peremtæ Fluctuat omnis in æquoreo jam naufraga tractu. Heroës, mediisque siti sunt sedibus omnes: 66 355 360 Mox Copia iterum pro copiis, classe.-353. Conf. Æn. XI, 259. 260, unde Capherei refingendum.-354. E. en per c. vel at per Heins. malebat. Heræaque ...littora jam Scaliger monuit in Euboea nulla memorari, et egregie emendavit Gyraa. Tupaiai réтpai, et Tupal, Homero Odyss. A. 500. 507, ad quas Ajax Oilei interiit. In vett. edd. Caicaque legitur: An," pergebat ille, "in membranis scriptum fuit Ecea pro Egea? Nam Egea littora legendum esse, etiam Euripides docet in Ione-πέτραις Καφηρείαις ἐμβαλὼν αἰγεῖτε.” Probat emendationem Jo. Schrader. Emendatt. p. 29; accedere enim Voss. Egea. At debebat docere vir doctus, quænam sint Ægea littora. Leg. Ægæa littora, seu maris Ægæi, seu, quod præfero, ab Ægis, Eubœæ urbe maritima aut insula in ipso littore; a qua etiam nomen ductum putatur maris Ægai v. Hesych. in Alyal, et Strabo VIII, p. 592 в. C. Et locus, quem Scaliger respexit, non est Ionis, sed ex Helena 1140 πέτραις Καφηρίαις ἐμβαλὼν, Αἰγαίαις T3 eivaλíois mérpais. Egeaque e Ms. Kæler. quoque notatum video. Alius vir doctus in ed. Aldina emendavit: E. aut per cautes Eteaque, minus feliciter. Nam tam in Euboea non novimus. Etiam alienum Cenaaque: nam illud promontorium in diversa Eubœæ parte. E. aut per cautes Æreaque Petav. et Voss. apud Friesemannum ; quod de Vossiano recte pronuntiatum non est.— 355. tum P. malebat Heins. præda peracta vett. edd., quod Scaliger retrahere jubet, ut sit penitus aversa et convectata, ut sidus peractum, confectum. Quæ non satis capio: dicam saltem prædam peragere esse dictum pro agere. vaga præda perempta Aldina dedit; nec aliter Voss. et Petav., qui et, cùm Phrygia. 356. F. æquoreo omnis jam edd. vett., vel Fl. aq. nunc omnis, et in fine fluctu: quod et Scaliger legit; in Contii Ms., ut et in Ms. Kæler., erat luctu. In eodem (et Voss. ac Petav.) Fl. omnis in æquorio naufragia, unde Scaliger conj. narifraga. Sed præstat vel sie Bembina lectio. navifraga tractum Petav. Aluetu et ipse probat Heins. et conj. male naufraga.-357. Hinc alii sidunt Aldina. Hoc alii assidunt, vel se dant conj, Heins. -358. Heroës...omnes. Totus versus ludus est hominis, qui superiorem versum aliis verbis reddebat. m. insistunt s, Heins. conj. vel incedunt.359. Sensus: Quos omnes Roma suscipit, vel pro suscepit, quorum parens fuit Roma, vel pro tenet, habet. Alii accipiunt, suscipit in numerum principum virorum suorum. Nec præstat legere: suspicit, miratur. Hoc tamen conj. Heins. et Friesem. Post hunc versum Scaliger vs. 368 Jure igitur t. retrahit. -360. Gracchia Voss. apud Jo. Schrader.-361. n. m. perævum vett. edd., etiam Aldina; unde patet, Cumillum interpolatoris manu irrepsisse. Ms. Helmst. n. m. Metelli legebat: et hunc versum superiori præmittebat. Voss. et Petav. mota Melli. Itaque, quod Scaliger jam fecit, jungenda: Hic et NOTÆ 357 Nunc heroes Romani, h. e, clarissimi viri, memorantur in Elysio. Curtius et, mediis quem quondam sedibus urbis 365 Moenia quos rapidos Libycæ Carthaginis horrent. 370 fama vetus nullum (nam sic leg. pro nunquam) moritura per ævum, Curtius: ut ipse Curtius sit κλέος, fama vetus, nota elegantia: καὶ μῦθος παλαιὸς ὁ Κούρτιος. Heins. tamen em. Hic fama et veteris.-362. e mediis Aldina; sicque emendat Scaliger. Equidem desidero in mediis.—363. Bembina lectio est. Vett. edd. gurges in unda; Voss. autem greges in unda. Scaliger hinc effingit: gurges inundans. De Curtio narratio fuit valde diversa, quod Scaliger jam monuit. In pugna cum Sabinis facta sub Romulo narratur ille trajecto lacu in medio foro salvus evasisse. v. Dionys. lib. 11, 42. Varro triplicem historiam affert de LL. IV, p. 36 ed. Dordr. Potuit itaque et alia esse, qua Curtius in eo lacn periisse ferebatur. Fit tamen manifestum, bellis esse corruptum; forte tetri c. gurgitis. Ceterum devotum puta inferis Manibus.-364. 365. Versus in seqq. suspicor esse plures in margine ascriptos ab iis, qui nova exempla cumulare vellent. prudens, sciens ac volens. Sed quid vs. 365 velit non satis capio. Scaliger dedit: Legitimi...Regis: ut Porsenna sit, cum Scævola antea scribam falso pro rege habuisset. Parum placet acumen. Malim Legitime ad passus annectere: ut forte cavere voluerit poëtaster, ne ob maleficium perpessus ignem putaretur. Etiam Burmanno in Anthol. Tom. 1, pag. 199, parum placere video Regem legitimum; conjicit ille Finitimi, quod et Heinsio in mentem venit. Cur tamen non placuit Clusini, Etrusci, Tyrrheni?-366. Huic C. Heins. em., bene; et mox illi. Jungenda: socius virtutis et ille: si versus sequens deletur.-367. flammis edd. vett. Hunc Flaminium, qui flammæ se dederit, nemo facile ex historia vetere eruat. Metaphorice accipi de bello, adeoque de Flaminio Cos., qui cum Annibale conflixit, Scaliger: nimis argute. Satis prodit vel inepta alliteratio: Flaminius flammis, ab indocto homine procusum versum esse, qui veteri poëtæ excidere non potuit. Accommodatior historiæ est Jac. Nic. Loënsis Epiphyll. ix, 2 emendatio: Cacilius, devota dedit qui lumina flammis, ut sit notus ille Metellus, luminibus orbatus, quod Palladium ex incendio ædis Vestæ rapuerat. Enimvero Curii memoratio vix alium quam Fabricium postulat vel admittit. Forte librarius turbas fecit, cum esset exaratum : Mucius et, prudens ardorem corpore passus. Hic Curius, claræ socius virtutis et ille Fabricius, cessit cui fructa potentia Regum. Jam ascriptum repererat ille in margine ad v. 363 devota dedit qui corpora flammæ. Nec longe ab hoc aberat Jo. Schrader. 368, talis pro tales accipiendum: Jure igitur sedes pietatis, piæ sedes, honorat tales. Versus parum affabre procusus. Vett. edd. cum Petav. et Voss. honores. Heins. conj. Jure triumphali, nescio quo fructu.—369. Isthic vett. edd. Istarum piadasque duces quæ vox triumphet Petav. Scipiadasque duces quorum d. tr. Scipiada rapidi, qui et Virgilio: duo fulmina belli. Aldina: Scipiadasque.-370. Monia Romanis Ms. Koeler. et Voss., parum commode. Mania rapidis L. Ms. Helmst. M. quos rapidis Petav., Illi laude sua vigeant; ego Ditis opacos Ergo jam causam mortis me dicere vinctæ 375 melius.-372. locos corr. Jo. Schrader. viduos a lumine P. oσrepeîs ex Sophocle appellat Scaliger. Malis tamen viduatos lumine. Et sic Heins. quoque conj., vel viduos ah l.—373. 374. Scaligero commodius videbatur legi posse: Cognita discernit scelerata piacula sede: ut sensus sit: Minoëm discernere maxima piacula scelerata cognita, h. dijudicata, sede h. sedibus pro ratione criminum assignatis. Equidem hæc non minus scabra esse sentio quam vulgata: quo, aut potius qua, qua parte, ubi (et sic edd. Ge. Fabricii), Minos discernit maxima vincula conscelerata (h. Tartarum, unde nullus reditus ; qui etiam Maroni est, Sedes scelerata) pia sede, h. a sede pia. Barth. Advers. XXI, 20 primum se jactat loci sententiam perspexisse; vincula esse corpus, conscelerata, contaminatum a scelerata anima. Nihil vidi contortius. Jo. Schrader. discernit sæcula. Jacobs conj. ingeniose: quo proxima M.-discernit limina sede. Nodell cum Jo. Schradero conj. quo, maxime Minos, Conscelerata pia discernis vincula sede.-375. A Bembo est lectio, in qua vinctæ expeditu difficile. cinctæ em. Oudin. Misc. Obss. crit. nov. Tom. IV, p. 313. Ferrem, si angues vel serpentes adjecti essent. Nisi verbera pro Hagellis dicta esse putes, cum Propertius flagellis incinctas Furias dixerit. Præstaret tamen me...vinctum. Vett. edd. et Aldus: Ergo quam causam mortis, quam d. vita; quam lectionem reduxit Scaliger: Tò quam ego non magis expedio; saltem malim sic constituere: Ergo jam causam mortis, jam dicere vitæ, scil. cogunt. Et aspirat Petav. Ergo quam c. m. jam discere vitæ.-376. sævæ vett. edd., ut sævæ Pœnæ sint, Furiæ, idque melius: etiam codd. Tum Scaliger cum Heinsio emendat, cogunt sub judice. Forte poëta a judice sic dixit, ut sit: ad jussum judicis.-377. maligna conscius vett. edd. cum codd. Petav. et Voss. conscius h. 1. tanquam advocatus. ovyopos. σúvdikos. c. ausis conj. Heins.-378. Nec t. Bembina lectio sensum vix habet. Sed tolerabilibus curis vett. edd., quod merito revocat Scaliger: sunt enim cura tolerabiles, mediocres, modica. Andis hæc, nec multum mea calamitate tangeris, parum memor beneficii mea morte accepti. Codd. Petav. et Voss. cum Aldina: Sed tolerabilius.-379. Est Bembina scriptura. Vetus vero: Et tamen in vanis dimittes (Aldina dimittis) somnia ventis, quam Scaliger sic ornat et cum versu NOTE 371 sqq. Miro phantasmate poëta Culicem per diversas Inferorum partes vagatum, cum primum lucos Cimmerios, monstrorum sedes (v. 230 sq.), mox impiorum loca (v. 238 sq.) tum Elysias sedes (v. 257 sqq. ad v. 370) a limine salutasset, nunc in eo esse narrat, ut coram Minoë judicium subeat. Scilicet corpore sepulto et funeris honore sibi persoluto sperare poterat, iri se admissum ad certam in Inferis sedem. Nam ad humanæ umbræ exemplum hæc adumbrata sunt. Digredior nunquam rediturus; tu cole fontes m.... 380 385 390 382 continuat: Tu tamen in vanos dimittes somnia ventos Et mea diffusas rapi entur dicta per auras. Sin alterum nec admiseris, prius tamen erit refingendum: Hæc tamen, ut vanis dimittes somnia ventis? somnia Heins. quoque em., vel propius ad vulgata: Quæ tamen haud vanis permittens omnia ventis. Sed totus versus miseri interpolatoris est. Debuerat saltem cum sup. jun. gere: Ut vana hæc rapidis dimittens somnia ventis. Porro autem Scaliger post hos quos dixi versus: Tu tamen...Et mea...inseri volebat versus 257...259 Êheu In diversa...Elysiam. Tum subjici novissimos v. 380. 381. 383. Digredior etc.-380. D. n. moriturus Voss.-382. At mea forte. rapiuntur Ald. cunt Petav. Heins. En mea...raptantur. Verum est et hic versus interpolatoris. —384. inertia vitæ quid hic sit, non dicam. Lego: inertia somni, h. somnus, ubi pastorem dimisit, reliquit. visi conj. Heins.-385. ægret Scaliger emendat, nec male. Potest tamen oratio continuari: æger nec tulit pro, non t., ut feci, sublata distinctione post æger. Aliam lectionem, quam etiam Ms. Helmst. cum Petav. et Voss. habet, profert Scaliger et probat: Interius graviter regementem: ita enim scribendum, non rege mentem. Jacobs noster em. Ingemit et gr. Malim Ingemuit graviter, mentem æger, n.-386. S. inclusum Ms. Kæler.-388. Queis, Quis, viribus. pugnas vett. edd., male. hostem int. hydram.-389. Uti distinximus, v. s. fronde latentem locum junximus. Alii Rivum latentem junxerant, vel hostem latentem.-391. hac ferri cupidum vett. edd., male, et v.392 abest ut: tum Aldina cum edd. Ge. Fabric. viridi fodiens de. capulum in usum repetere mire dictum est. Heins. conj. ac ferri c. r. acuti, quod non satis facit.-393. In hoc et seqq. plura plurium versificatorum tentamina. Hic saltem versus delendus.-394. Aggestum c, Heins. em., NOTE 384 Exsurgit a somno pastor et Culici tumulum parat. Etsi enim non diserte de eo Culex conqueritur, quod justis sibi non præstitis umbra in Inferis sedem habitura certam non sit, totam tamen po ëtæ fabulam eo attemperatam et efformatam esse apparet. 390. capit conformare; suscipit, ut supra compa rat dare. v. 204 et in fessos requiem dare comparat artus. Aliud est locum capere, quod Scaliger huc vocat. |