Page images
PDF
EPUB

730

Postquàm prima quies epulis, mensæque remota,
Crateras magnas statuunt, et vina coronant.

Fit strepitus tectis, vocemque per ampla volutant
Atria dependent lychni laquearibus aureis der
flammis tunalia vincunt.

Incensi, et noctem

Hic regina gravem gemmis auroque poposcit,
Implevitquemero, pateram, quam Belus et omnes

A Belo soliti. Tum facta silentia tectis;

corda desueta amandi. Postquàm cessatum est à primis epulis, et sublati sunt cibi, ponunt magna pocula, et coronant vinum. Fit sonus per domum, et vox volvitur per spatiosa atria: lucerne accense pendent e laquearibus auratis, et faces luce pellunt tenebras. Tunc Regina petiit pateram auro et gemmis gravem, et replevit eam vino ; quam Belus, et omnes Beli posteri solebant replere. Tunc silentium factum est totâ domo: Jupiter, inquit Dido,

[ocr errors]

727. Mensæque remotæ.) Mensæ non tantùm sunt τράπεζαι, seu mensæ ipsæ que ferculis onerantur; sed etiam oiria, seu cibi et fercula, quæ imponuntur mensis: quod disertè scribit Pollux, et innuunt auctores Latini, apud quos frequens est divisio convivii in primas ae secundas mensas; at mensæ non mutabantur: itaque prima et secunda fercula intellige, quorum prima graviorum erant ciborum; secunda pomorum, compotationum, libationum utraque distinguebantur saltationibus, cantu, ludis, dum convivæ ab edendo quiescerent et hæc est prima quies, cui respondet, secundæ quietis loco, finis epularum post secundas mensas. De crateribus, poculis vinariis. Ecl. 5, 68. De coronatione vini, Georg. 2, 528.

[blocks in formation]

fac

Jupiter (hospitibus nam te dare jura loquuntur)
Hunc lætum Tyriisque diem Trojâque profectis
Esse velis, nostrosque hujus meminisse minores
Adsit lætitiæ Bacchus dator, et bona Juno:
Et vos, &, cœlum, Tyrii, celebrate faventes.
Dixit et in mensa laticum libavit honorem,
Primaque libato summo tepus attigit ore.
tenis attigit ore.

hausit

[ocr errors]

Tum Rit increpitans ille immen Spumantem pateram, et pleno se profunt auro Post alii proceres. Citharâ crinitus Topas Personat auratâ, docuit maximus Atlas. "tococca canit errantem Lunam, Solisque labores; Unde hominum genus, et pecudes: unde imberet ignes, спила

aces

quæ

+735

740

745

(nam aiunt te auctorem esse legum hospitalium) fac ut hic dies sit felix Carthaginiensibus, et advenis Trojanis et ut posteri nostri hujus recordentur. Adsit Bacchus auctor lætitiæ, et propitia Juno: Et vos, ó Carthaginienses, adeste faventes huic convivio. Sic ait, et stillavit in mensam vinum, honorem liquorum, et eo stillato, prima degustavit reliquum summis tantummodò labris. Deinde dedit Bitia hortans eum: ille alacer ebibit pateram spumantem, et conspersit se vino aureæ patere plena: posted alii proceres. Iopas comatus ludit Cithará, ea quæ maximus Atlas docuit. Canit ille errores Lunce, et defectus Solis: unde oriatur genus hominum, et pecudes; unde pluvia

735. Jupiter hospitibus.)
Magna fuit in veneratione
Jupiter hospitalis, Græcis
Evens.

749. Libavit.) Stillavit :
a Aico stillo. Ritus hic fuit
sacrificiorum sacerdos vi-
num e vasculo degustabat,
dabatque deinde degustandun
ceteris; tum illud, vel in
victimæ cornua; vel, si sa-
cra solo thure absque victima
fierent, in ignem are imposi-
tum; vel, si absque igne ut
in conviviis, in mensam in-
vergebat. Unde libro primò
significat stillo; deinde quia
in libatione vinum degusta-

batur, significat etiam degusto ac leviter tango, ut suprà, v. 260. Oscula libavit natæ 1. Georg. 4, 54. Flumina libant summa leves. Denique generatim sumitur pro sacrificio, quia nullum sacrificium erat sine libatione.

745. Atlas.) Benè Pœnus ea narrat, quæ docuit Atlas Afer, rex Mauritanie: qui cùm esset astrologiæ peritissimus, cœlum humeris susti nuisse dicitur; et in montem cognominem mutatus, objectu Gorgonei capitis, a Perseo Jovis filio , quem excipere hospitio noluerat.

Prepe

Arcturum, pluviasque Hyadas, geminosque Triones:
Quid tantum Oceano properent se tingere Soles
750 Hiberni, vel quæ tardis mora noctibus obstet.
Ingeminant plausum Tyrii, Troësque sequuntur.f
Necnon et vario nocteni sermone trahebat

ter

Infelix Dido, longumque bibebat amorem ;

Multa super Priamo rogitans, super Hectore multa i
755 Nunc, quibus Aur venisset filius-armis : ♦

Nunc, quales Diomedis equi: nunc, quantus Achilles.
Immò age clà primâ die, hospes, origine nobis -

et fulmina canit Arcturum, et Hyadas imbriferas, et duos Triones; cur Sol hiemalis ita properet se lavare aquis Oceani, vel quæ mora retardet lentas noctes æstatis. Carthaginienses dant plausum : et Trojani eos imitantur. Misera etiam Dido traducebat noctem variis cum Enea colloquiis, et sensim hauriebat amorem ; quærens multa de Priamo, multa de Hectore: modò, quibus armis instructus filius Aurora venisset Trojam: modò quales essent equi Diomedis: modò, quantus esset Achilles. Age potiùs, hospes inquit: et narra nobis dolos Græcorum

[merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][ocr errors]

cèt multò minores, eumdem fere situm imitantur.

749. Se tingere soles.) Ex vulgi mente, cui sidera in Oceanum decumbere et lavari dicebantur. Sensus est: cur dies hiberni tam sint breves; et quæ mora sic obstet noctibus æstivis, ut serò ac lentè veniant versus ii huc translati sunt e Georg. 2, 481 482. Soles, dies, vel Sol ipse.

54. Priamo, etc.) Troja no rege, de quo passim lib 2. De Hectore ejus filio, et Achille, suprà v. 103. De Aurora filio Memnone, v. 403. De Diomede, Tydei filio, v. 101. De equis quos Rheso Diomedes abduxit, v. 476.

Insidias, inquit, Danaùm, casusque tuorum,
Erroresque tuos : nam te jam septima portat
Omnibus errantem terris et fluctibus estas.

[ocr errors]
[blocks in formation]

a prima origine, ruinamque civium tuorum, et tuos errores: nam æstas jam septima te circumfert errantem omnibus terris et maribus.

760. Septima æstas:) Hine probat Segresius, æstate neam ad Africæ littus appulsum esse. Nec refert quòd lib. 5, v. 626, sub ipsum sequen tis veris initium, dicat etiam

Beroë: Septima post Troja excidium jam vertitur æstas. Illic enim addit vertitur, id est, transacta est, et in aliam æstatem vertitur ac deflectit, nempe in octavam.

ENEIDOS

LIBER IL

ARGUMENTUM.

Narrat Didoni Æneas Trojani excidii seriem; ea est ejusmodi. Græci decenni bello penè fracti, dolo capere urbem constituunt : fugam simulant; circa Tenedum insulam latent; equum relinquunt in castris, fetum intùs militibus. Quo per fraudem Sinonis, cui fidem mors Laocoontis faciebat, in urbem inducto, noctu reserato ejus` utero, Græci erumpunt, admissoque exercitu, Trojam ferro et igne populantur. Admonetur in somnis Eneas ab Hectore, ut fugá sibi consulat. Eneas mortem fugæ præferens, coactá manu, Græcos aliquot cædit; sumptisque eorum armis suorum telis ferè obruitur. At vastata regid, Priamo Pyrrhi manu interfecto, Eneas domum revertitur, Anchise patri sacra Penatesque committit, suis eum imponit humeris, et cum As

*

[ocr errors]

canio filio, Creüsaque uxore, fugam arripit. Mox amissá inter eundum Creisa, iter ad eam quærendam relegit: occurrit mortuæ uxoris umbra, monetque se a Cybele in Phrygia detineri. Redit ille in montem Idam, et cum sociis mari fugam parat.

[ocr errors]

ONTICUERE omnes, intentique ora tenebant.
Inde toro pater Eneas sic orsus ab alto:
Infandum, Regina, jubes renovare dolorem,
Trojanas ut opes et lamentabile regnum

[ocr errors]

5 Eruerint Danai, quæque ipse miserrima vidi,

Et quorum pars magna fui. Quis talia fandoenfon

Myrmidonum, Dolopumve, aut duri miles Ulyssei,

OMNES siluerunt, et attenti comprimebant vocem. Tum

pater Eneas sic incoepit e superiori parte lecti: Jubes me, ó Regina, renovare dolorem infandum, narrando quomodò Græci everterint potentiam Trojanam, et regnum deplorandum : et quæcumque vidi ipse digna miseratione, et quibus magna ex parte interfui. Quis Myrmidonum, aut Dolopum, aut quis miles duri Ulyssis hæc

2. Ab alto.) Quia Eneas sedebat in altiore, id est, dextera parte lecti; Ascanius in inferiore, seu sinistra ; Dido in media: Æn. 1.702,

5. Danai.) Græci : En. 1, 34.

7. Myrmidonum, etc.) Milites Achillis fuerunt, ex Ægina insula sinûs Saronici, inter Peloponnesum et Atticam: sic dicti a púpun formica: quòd, ut ait Strabo, propter soli sterilitatem, formicarum in morem terram fodientes, semen in saxa conjicerent; itemque laterum coctorum penuriâ in fossis habitarent. Fabulæ tamen ex eo derivant, nomen quòd Eacus, Achillis avus

[ocr errors]

2

Eginæ rex cùm regnum
videret peste vastatum, pre-
cibus a Jove impetravit, ut
formica, quas ingenti nu-
mero reptantes videbat, no-
vos in incolas mutarentur.
Aliqui sic fabulam explicant,
ut putent Æginam insulam
frequentiorem ab ipso reddi-
tam, deductis ex Thessalia
coloniis; testatur enim Vel-
leius, initio historiæ, Thes-
saliam priùs vocatam
Myrmidonum civitatem, ac
non nisi post Trojana_tem-
pora Thessaliam. Igitur
Achillis Myrmidones
erunt Eginetæ, vel potiùs
Thessali.

esse

vel

Dolopum.) Eos quidam
Thessaliæ, Plinius Ætolix,

A

« PreviousContinue »