Expleri mentem nequit ardescitque tuendo
Phoenissa, et pariter puero donisque movetur.
Ille ubi complexu Aeneae colloque pependit
Et magnum falsi implevit genitoris amorem,
Reginam petit. Haec oculis, haec pectore toto
Haeret, et interdum gremio fovet, inscia Dido,
Insideat quantus miserae deus. At memor ille
Matris Acidaliae paullatim abolere Sychaeum
Incipit, et vivo tentat praevertere amore
lam pridem resides animos desuetaque corda.

Postquam prima quies epulis mensaeque remotae,
Crateras magnos statuunt et vina coronant.
Fit strepitus tectis, vocemque per ampla volutant
Atria; dependent lychni laquearibus aureis
Incensi, et noctem flammis funalia vincunt.
Hic regina gravem gemmis auroque poposcit
Implevitque mero pateram, quam Belus et omnes
A Belo soliti; tum facta silentia tectis:
Iuppiter, hospitibus nam te dare iura loquuntur,
Hunc laetum Tyriisque diem Troiaque profectis
Esse velis, nostrosque huius meminisse minores.
Assit laetitiae Bacchus dator et bona Iuno.
Et vos, o, coetum, Tyrii, celebrate faventes.
Dixit et in mensam laticum libavit honorem,

715

720

725

730

735

mer. ἐπεστέψαντο (fie füllten bis an
den Rand, gleichsam: berånderten),
fondern nach röm. Sitte: fie um-
frånzten die Becher (vina = pocu-
la)] 726. aureis, f. V. 41]
730. a Belo ex stirpe Beli,
»alle von Belus Stammenden «]
731. nam, nadgefeft, f. 3.444] -
hosp. dare iura
praeesse, sub
tutela habere hospites] 733
minores posteros, f. V. 532]-

Tum Bitiae dedit increpitans. Ille impiger Spumantem pateram et pleno se proluit au Post alii proceres. Cithara crinitus Iopas Personat aurata, docuit quae maximus Atl Hic canit errantem lunam solisque labores; Unde hominum genus et pecudes, unde in Arcturum pluviasque Hyadas geminosque T Quid tantum Oceano properent se tinguere Hiberni, vel quae tardis mora noctibus obs Ingeminant plaúsu Tyrii, Troësque, sequunt Nec non et vario noctem sermone trahebat Infelix Dido, longumque bibebat amorem, Multa super Priamo rogitans, super Hectore Nunc, quibus Aurorae venisset filius armis, Nunc, quales Diomedis equi, nunc, quantu Immo age et a prima dic, hospes, origine Insidias, inquit, Danaum casusque tuorum Erroresque tuos. Nam te iam septima porta Omnibus errantem terris et fluctibus aestas.

LIBER SECUNDUS

Conticuere omnes intentique ora tenebant.
Inde toro pater Aeneas sic orsus ab alto:

Infandum, regina, iubes renovare dolorem,
Troianas ut opes et lamentabile regnum
Eruerint Danai, quaeque ipse miserrima vidi,
Et quorum pars magna fui. Quis talia fando
Myrmidonum Dolopumve aut duri miles Ulixi
Temperet a lacrimis? Et iam nox humida caelo
Praecipitat, suadentque cadentia sidera somnos.
Sed, si tantus amor casus cognoscere nostros,
Et breviter Troiae supremum audire laborem,
Quamquam animus meminisse horret luctuque refugit,
Incipiam. Fracti bello fatisque repulsi
Ductores Danaum, tot iam labentibus annis,
Instar montis equum divina Palladis arte
Aedificant, sectaque intexunt abiete costas.
Votum pro reditu simulant; ea fama vagatur.
Huc delecta virum sortiti corpora furtim
Includunt caeco lateri, penitusque cavernas
Ingentes uterumque armato milite complent.

Est in conspectu Tenedos, notissima fama
Insula, dives opum, Priami dum regna manebant,
Nunc tantum sinus et statio male fida carinis:
Huc se provecti deserto in litore condunt.
Nos abiisse rati et vento petiisse Mycenas.
Ergo omnis longo solvit se Teucria luctu.

5

10

15

20

25

Panduntur portae; iuvat ire et Dorica castra
Desertosque videre locos litusque relictum.
Hic Dolopum manus, hic saevus tendebat Achilles;
Classibus hic locus, hic acie certare solebant.
Pars stupet innuptae donum exitiale Minervae,
Et molem mirantur equi; primusque Thymoetes
Duci intra muros hortatur et arce locari,
Sive dolo, seu iam Troiae sic fata ferebant.
At Capys, et quorum melior sententia menti,
Aut pelago Danaum insidias suspectaque dona
Praecipitare iubent, subiectisque urere flammis,
Aut terebrare cayas uteri et tentare latebras.
Scinditur incertum studia in contraria vulgus.

30

35

Primus ibi ante omnes, magna comitante caterva,

40

Laocoon ardens summa decurrit ab arce,

Et procul: O miseri, quae tanta insania, cives?
Creditis avectos hostes? aut ulla putatis

Dona carere dolis Danaum? sic notus Ulixes?
Aut hoc inclusi ligno occultantur Achivi,

Aut haec in nostros fabricata est machina muros,
Inspectura domos venturaque desuper urbi,
Aut aliquis latet error. Equo ne credite, Teucri.
Quidquid id est, timeo Danaos et dona ferentes.
Sic fatus validis ingentem viribus hastam
In latus inque feri curvam compagibus alvum
Contorsit. Stetit illa tremens, uteroque recusso
Insonuere cavae gemitumque dedere cavernae.
Et, si fata deum, si mens non laeva fuisset,

34. dolo, námlich, weil er sich 52. recusso
dafür råchen wollte, daß Priamus num reddente]
ihm Weib und Sohn getödtet hatte]
36. pelago
in pelagum]
48. aliquis error = alius quis

'dolus]

45

50

repercusso, so54. si fata deum (a deis constituta, s. 3, 717), nämlich fuissent si fatale fuisset (ut insidiae detegerentur)]

Impulerat ferro Argolicas foedare latebras,

Troiaque nunc stares Priamique arx alta maneres.
Ecce, manus iuvenem interea post terga revinctum
Pastores magno ad regem clamore trahebant
Dardanidae, qui se ignotum venientibus ultro,
Hoc ipsum ut strueret Troiamque aperiret Achivis,
Obtulerat, fidens animi, atque in utrumque paratus,
Seu versare dolos seu certae occumbere morti.
Undique visendi studio Troiana iuventus_
Circumfusa ruit, certantque illudere capto.

55

60

Accipe nunc Danaum insidias, et crimine ab uno
Disce omnes.

65

Namque, ut conspectu in medio turbatus, inermis,
Constitit atque oculis Phrygia agmina circumspexit:
Heu, quae nunc tellus, inquit, quae me aequora possunt
Accipere? aut quid iam misero mihi denique restat,
Cui neque apud Danaos usquam locus, et super ipsi
Dardanidae infensi poenas cum sanguine poscunt?
Quo gemitu 'conversi animi, compressus et omnis
Impetus. Hortamur fari, quo sanguine cretus,
Quidve ferat; memoret, quae sit fiducia capto.
Ille haec, deposita tandem formidine, fatur:

Cuncta equidem tibi, Rex, fuerit quodcumque, fatebor
Vera, inquit, neque me Argolica de gente negabo;
Hoc primum; nec, si miserum Fortuna Sinonem
Finxit, vanum etiam mendacemque improba finget.

55. impulerat, Indicativ bei hy
pothetischem Vordersage (es geschah
etwas ganz gewiß, sicherlich, wenn
etwas Anderes statt gehabt oder
nicht statt gehabt hätte, Z. § 519):
Der hatte angetrieben, wenn ... .ge
wesen wåre;« so A. 4, 19; 5, 346;
11,112]-impul. c. inf. (foedare)
statt ut,
f. 1, 11] - 59. qui se ...

70

75

80

ultro obtulerat, ut strueret etc.] 60. hoc ipsum, nämlich, daß er zum König geführt werde]-strueret dolo efficeret] 73. conversi mutati] 75. Er möchte ange= ben, was ihm, dem Gefangenen, Zuversicht (Hoffnung auf Rettung) gebe] 77. fuerit quodcumque quicquid inde mihi eventurum

=