Adfuefcant, fummasque fequi tabulata per ulmos. Ac, dum prima novis adolefcit frondibus ætas, Parcendum teneris; et, dum fe lætus ad auras Palmes agit, laxis per purum inmiffus habenis, Ipfa acie nondum falcis tentanda; fed uncis Carpendæ manibus frondes, interque legendæ. Inde, ubi jam validis amplexæ ftirpibus ulmos Exierint, tum ftringe comas, tum brachia tonde; Ante reformidant ferrum: tum denique dura Exerce imperia, et ramos conpesce fluentis.
Texendæ fæpes etiam, et pecus omne tenendum, Præcipue dum frons tenera inprudensque laborum: Cui, fuper indignas hiemes folemque potentem, Silveftres uri adfidue capreæque fequaces Inludunt, pafcuntur oves avidæque juvencæ. Frigora nec tantum canâ concreta pruinâ, Aut gravis incumbens fcopulis arentibus æftas, Quantum illi nocuere greges, durique venenum Dentis, et admorfo fignata in ftirpe cicatrix. Non aliam ob culpam Baccho caper omnibus aris Cæditur, et veteres ineunt profcenia ludi, Præmiaque ingeniis pagos et compita circum Thefidæ pofuere, atque inter pocula læti Mollibus in pratis unctos faluere per utres. Nec non Aufonii, Trojâ gens miffa, coloni Verfibus incomtis ludunt, rifuque foluto; Oraque corticibus fumunt horrenda cavatis; Et te, Bacche, vocant per carmina læta, tibique
Ofcilla ex altâ fufpendunt mollia pinu.
Hinc omnis largo pubefcit vinea fetu;
Conplentur vallesque cave faltusque profundi,
Et quocumque deus circum caput egit honeftum.
Ergo rite fuum Baccho dicemus honorem
Carminibus patriis, lancesque et liba feremus;
· Et ductus cornu ftabit sacer hircus ad aram,
Pinguiaque in veribus torrebimus exta colurnis.
Eft etiam ille labor curandis vitibus alter,
Cui numquam exhaufti fatis eft: namque omne
quot annis
Terque quaterque folum fcindendum, glebaque verfis
Æternum frangenda bidentibus; omne levandum
Fronde nemus: redit agricolis labor actus in orbem,
Atque in fe fua per veftigia volvitur annus.
Ac jam olim, feras pofuit quum vinea frondis,
Frigidus et filvis Aquilo decuffit honorem;
Jam tum acer curas venientem extendit in annum
Rufticus, et curvo Saturni dente relictam
Perfequitur vitem adtondens, fingitque putando.
Primus humum fodito, primus devecta cremato
Sarmenta, et vallos primus fub tecta referto;
Poftremus metito: bis vitibus ingruit umbra;
Bis fegetem denfis obducunt fentibus herbæ.
Durus uterque labor. Laudato ingentia rura:
Exiguum colito. Nec non etiam afpera rusci
Vimina per filvam, et ripis fluvialis arundo
Cæditur, incultique exercet cura falicti.
Jam vinctæ vites: jam falcem arbusta reponunt;
Jam canit extremos effetus vinitor antes:
Sollicitanda tamen tellus, pulvisque movendus;
Et jam maturis metuendus Juppiter uvis.
Contra, non ulla eft oleis cultura; neque illæ Procurvam exfpectant falcem raftrosque tenaces, Quum femel hæferunt arvis, aurasque tulerunt. Ipfa fatis tellus, quum dente recluditur unco, Sufficit humorem, et gravidas cum vomere fruges. Hoc pinguem, et placitam Paci, nutritor olivam.
Poma quoque, ut primum truncos fenfere valentis,
Et vires habuere fuas, ad fidera raptim
Vi propriâ nituntur, opisque haud indiga noftræ.
Nec minus interea fetu nemus omne gravefcit,
Sanguineisque inculta rubent aviaria baccis.
Tondentur cytifi, tædas filva alta miniftrat,
Pafcunturque ignes nocturni, et lumina fundunt.
Et dubitant homines ferere, atque inpendere cu-
ram?
Quid majora fequar? falices humilesque geneftæ,
Aut illæ pecori frondem, aut paftoribus umbras
Sufficiunt; fæpemque fatis, et pabula melli:
Et juvat undantem buxo fpectare Cytorum,
Naryciæque picis lucos; juvat arva videre
Non raftris, hominum non ulli obnoxia curæ.
Ipfæ Caucafio fteriles in vertice filvæ,
Quas animofi Euri adfidue franguntque feruntque,
Dant alios aliæ fetus; dant utile lignum
Navigiis pinos, domibus cedrumque cupreffosque.
Hinc radios trivere rotis, hinc tympana plauftris
Agricolæ, et pandas ratibus pofuere carinas.
Viminibus falices fecundæ, frondibus ulmi;
At myrtus validis haftilibus, et, bona bello,
Cornus; Ituræos taxi torquentur in arcus.
Nec tiliæ leves, aut torno rafile buxum,
Non formam adcipiunt, ferroque cavantur acuto.
Nec non et torrentem undam levis innatat alnus,
Miffa Pado; nec non et apes examina condunt
Corticibusque cavis vitiofæque ilicis alveo.
Quid memorandum æque Baccheïa dona tulerunt?
Bacchus et ad culpam cauffas dedit; ille furentis
Centauros leto domuit, Rhotumque Pholumque,
Et magno Hylæum Lapithis cratere minantem.
O fortunatos nimium, fua fi bona norint,
Agricolas! quibus ipfa, procul difcordibus armis,
Fundit humo facilem victum juftiffima tellus.
Si non ingentem foribus domus alta fuperbis
Mane falutantum totis vomit ædibus undam;
Nec varios inhiant pulchrâ testudine postes,
Inlufasque auro veftis, Ephyreïaque æra;
Alba neque Affyrio fucatur lana veneno,
Nec cafiâ liquidi conrumpitur ufus olivi:
At fecura quies, et nefcia fallere vita,
Dives opum variarum; at latis otia fundis,
Spelunca, vivique lacus; at frigida Tempe,
Mugitusque boum, mollesque fub arbore fomni,
Non abfunt: illic faltus, ac luftra ferarum,
Et patiens operum, exiguoque adfueta, juventus;
Sacra deûm, fanctique patres: extrema per illos
Juftitia, excedens terris, veftigia fecit.
Me vero primum, dulces ante omnia, Musæ,
Quarum facra fero, ingenti percuffus amore,
Adcipiant; cœlique vias, et fidera, monftrent;
Defectus folis varios, lunæque labores;
Unde tremor terris; quâ vi maria alta tumefcant
Objicibus ruptis, rurfusque in fe ipfa residant;
Quid tantum Oceano properent fe tinguere foles
Hiberni, vel quæ tardis mora noctibus obftet.
Sin, has ne poffim naturæ adcedere partes,
Frigidus obftiterit circum præcordia fanguis;
Rura mihi, et rigui placeant in vallibus amnes:
Flumina amem, filvasque, inglorius. O, ubi campi,
Spercheosque, et, virginibus bacchata Lacanis,
Taygeta! o, qui me gelidis in vallibus Hæmi
Siftat, et ingenti ramorum protegat umbrâ!
Felix, qui potuit rerum cognofcere cauffas;
Atque metus omnis, et inexorabile fatum,
Subjecit pedibus, ftrepitumque Acherontis avari!
Fortunatus et ille, deos qui novit agreftis,
Panaque, Silvanumque fenem, Nymphasque fo-
rores!
Illum non populi fafces, non purpura regum,
|