CONTICUERE omnes, intentique ora tenebant;
Inde toro pater Æneas fic orfus ab alto:
Infandum, Regina, jubes renovare dolorem;
Trojanas ut opes, et lamentabile regnum,
Eruerint Danai: quæque ipfe miserrima vidi,
Et quorum pars magna fui. Quis talia fando
Myrmidonum, Dolopumve, aut duri miles Ulixi,
Temperet a lacrimis? Et jam nox humida colo
Præcipitat, fuadentque cadentia fidera fomnos:
Sed, fi tantus amor cafus cognofcere noftros,
Et breviter Trojæ fupremum audire laborem;
Quamquam animus meminiffe horret, luctuque re-
Incipiam. Fracti bello, fatisque repulfi,
Ductores Danaûm, tot jam labentibus annis,
Inftar montis equum, divinâ Palladis arte,
Ædificant, fectâque intexunt abiete coftas.
Votum pro
reditu fimulant: ea fama vagatur.
Huc, delecta virûm fortiti corpora, furtim
Includunt cæco lateri, penitusque cavernas
Ingentis, uterumque, armato milite conplent.
Eft in confpectu Tenedos, notiffima famâ
Infula, dives opum, Priami dum regna manebant;
Nunc tantum finus, et statio male fida carinis:
Huc fe provecti deferto in litore condunt:
Nos abiiffe rati, et vento petiiffe Mycenas.
Ergo omnis longo folvit fe Teucria luctu:
Panduntur portæ: juvat ire, et Dorica caftra
Defertosque videre locos, litusque relictum.
Hic Dolopum manus, hic fævus tendebat Achilles :
Claffibus hic locus: hic acie certare folebant.
Pars ftupet innuptæ donum exitiale Minervæ,
Et molem mirantur equi: primusque Thymates
Duci intra muros hortatur, et arce locari;
Sive dolo, feu jam Trojæ fic fata ferebant.
At Capys, et quorum melior fententia menti,
Aut pelago Danaûm infidias, fufpectaque dona,
Præcipitare jubent, fubjectisve urere flammis;
Aut terebrare cavas uteri et tentare latebras:
Scinditur incertum ftudia in contraria volgus.
Primus ibi ante omnis, magnâ comitante ca-
tervâ,
Laocoon ardens fummâ decurrit ab arce:
Et procul, O miferi! quæ tanta infania, cives?
Creditis avectos hoftis? aut ulla putatis
Dona carere dolis Danaûm? fic notus Ulixes?
Aut hoc inclufi ligno occultantur Achivi,
Aut hæc in noftros fabricata eft machina muros,
Infpectura domos, venturaque defuper urbi;
Aut aliquis latet error: equo ne credite, Teucri.
Quidquid id eft, timeo Danaos et dona ferentis.
Sic fatus, validis ingentem viribus haftam
In latus, inque feri, curvam conpagibus, alvum
Contorfit. Stetit illa tremens, uteroque recuffo
Infonuere cavæ gemitumque dedere cavernæ.
Et, fi fata deûm, fi mens non læva fuiffet,
Inpulerat ferro Argolicas fœdare latebras;
Trojaque nunc ftares, Priamique arx alta maneres.
Ecce! manus juvenem interea poft terga revinc-
regem clamore trahebant Dardanidæ: qui fe ignotum venientibus ultro, Hoc ipfum ut ftrueret, Trojamque aperiret Achi
Obtulerat; fidens animi, atque in utrumque para
Seu verfare dolos, feu certæ occumbere morti. Undique, vifendi ftudio, Trojana juventus Circumfufa ruit, certantque inludere capto. Adcipe nunc Danaûm infidias, et crimine ab uno Difce omnis.
Namque, ut confpectu in medio, turbatus, inermis,
Conftitit, atque oculis Phrygia agmina circum
Heu! quæ nunc tellus, inquit, quæ me æquora
Adcipere? aut quid jam mifero mihi denique reftat?
Cui neque apud Danaos usquam locus; et fuper ipfi
Dardanidæ infenfi pœnas cum fanguine pofcunt.
Quo gemitu converfi animi, conpreffus et omnis
Inpetus: hortamur fari, quo fanguine cretus,
Quidve ferat; memoret, quæ fit fiducia capto.
Ille hæc, depofitâ tandem formidine, fatur:
Cuneta equidem tibi, Rex, fuerit quodcumque,
fatebor
Vera, inquit: neque me Argolicâ de gente negabo.
Hoc primum: nec, fi miferum Fortuna Sinonem
Finxit, vanum etiam mendacemque inproba finget.
Fando aliquod fi forte tuas pervenit ad auris
Belidæ nomen Palamedis, et incluta famâ
Gloria; quem falfà fub proditione Pelasgi
Infontem, infando indicio, quia bella vetabat,
Demifere neci; nunc caffum lumine lugent:
Illi me comitem, et confanguinitate propinquum,
Pauper in arma pater primis huc mifit ab annis.
Dum ftabat regno incolumis, regumque vigebat
Conciliis; et nos aliquod nomenque, decusque,
Geffimus invidiâ poftquam pellacis Ulixi
(Haud ignota loquor) fuperis conceffit ab oris;
Adflictus vitam in tenebris, luctuque, trahebam,
Et cafum infontis mecum indignabar amici.
Nec tacui demens: et me, fors fi qua tuliffet,
Si patrios umquam remeaffem victor ad Argos,
Promifi ultorem, et verbis odia afpera movi.
Hinc mihi prima mali labes; hinc femper Ulixes
Criminibus terrere novis; hinc fpargere voces
In volgum ambiguas, et quærere confcius arma.
Nec requievit enim, donec Calchante miniftro-
Sed quid ego hæc autem nequidquam ingrata re-
volvo?
Quidve moror? fi omnis uno ordine habetis Achi
Idque audire fat eft; jamdudum fumite pœnas: Hoc Ithacus velit, et magno mercentur Atridæ.
Tum vero ardemus fcitari, et quærere cauffas, Ignari fcelerum tantorum artisque Pelasgæ. Profequitur pavitans, et ficto pectore fatur:
Sæpe fugam Danai Trojâ cupiere relictâ Moliri, et longo feffi difcedere bello: Feciffentque utinam! fæpe illos afpera ponti
Interclufit hiems, et terruit Aufter euntis.
Præcipue, quum jam hic, trabibus contextus acer
Staret equus, toto fonuerunt æthere nimbi.
Sufpenfi Eurypylum, fcitatum oracula Phoebi, Mittimus; isque adytis hæc triftia dicta reportat: Sanguine placaftis ventos, et virgine cæfa,
|