ECLOGA IV.

POLLIO.

SICELIDES Musæ, paulò majora canamus ;
Non omnes arbusta juvant humilesque myricæ :
Si canimus silvas, silvæ sint consule dignæ.

Ultima Cumæi venit jam carminis ætas ;
Magnus ab integro sæclorum nascitur ordo.
Jam redit et Virgo, redeunt Saturnia regna;
Jam nova progenies cœlo demittitur alto.

Tu modò nascenti puero, quo ferrea primùm
Desinet, ac toto surget gens aurea mundo,
Casta, fave, Lucina: tuus jam regnat Apollo.

Teque adeò decus hoc ævi, te consule, inibit,
Pollio; et incipient magni procedere menses:
Te duce, si qua manent, sceleris vestigia nostri
Irrita perpetuâ solvent formidine terras.
Ille deûm vitam accipiet, divisque videbit
Permixtos heroas, et ipse videbitur illis ;
Pacatumque reget patriis virtutibus orbem.

At tibi prima, puer, nullo munuscula cultu,
Errantes hederas passim cum baccare tellus
Mixtaque ridenti colocasia fundet acantho.
Ipsæ lacte domum referent distenta capella
Ubera; nec magnos metuent armenta leones:
Ipsa tibi blandos fundent cunabula flores.
Occidet et serpens, et fallax herba veneni
Occidet; Assyrium vulgò nascetur amomum.

At, simul heroum laudes et facta parentis
Jam legere, et quæ sit poteris cognoscere virtus,
Molli paulatim flavescet campus aristâ,

Incultisque rubens pendebit sentibus uva;

Et duræ quercus sudabunt roscida mella.
Pauca tamen suberunt priscæ vestigia fraudis,
Quæ tentare Thetim ratibus, quæ cingere muris
Oppida, quæ jubeant telluri infindere sulcos.
Alter erit tum Tiphys, et altera quæ vehat Argo

5

10

15

20

25

30

Delectos heroas: erunt etiam altera bella,

Atque iterum ad Trojam magnus mittetur Achilles.
Hinc, ubi jam firmata virum te fecerit ætas,
Cedet et ipse mari vector; nec nautica pinus
Mutabit merces; omnis feret omnia tellus.
Non rastros patietur humus, non vinea falcem ;
Robustus quoque jam tauris juga solvet arator.
Nec varios discet mentiri lana colores;
Ipse sed in pratis aries jam suavè rubenti
Murice, jam croceo mutabit vellera luto ;
Sponte suâ sandyx pascentes vestiet agnos.

35

40

45

"Talia sæcla," suis dixerunt, "currite," fusis Concordes stabili fatorum numine Parcæ.

Aggredere o magnos, aderit jam tempus, honores, Cara deûm soboles, magnum Jovis incrementum ! Adspice convexo nutantem pondere mundum, Terrasque, tractusque maris, cœlumque profundum : Adspice, venturo lætentur ut omnia sæclo.

O mihi tam longæ maneat pars ultima vitæ, Spiritus et, quantùm sat erit tua dicere facta! Non me carminibus vincet nec Thracius Orpheus,

Nec Linus; huic mater quamvis, atque huic pater adsit; Orphei, Calliopea, Lino, formosus Apollo.

Pan etiam Arcadiâ mecum si judice certet,

Pan etiam Arcadiâ dicat se judice victum.

50

55

Incipe, parve puer, risu cognoscere matrem ;

60

Matri longa decem tulerunt fastidia menses.
Incipe, parve puer: cui non risêre parentes,
Nec deus hunc mensâ, dea nec dignata cubili est.

ECLOGA V.

DAPHNIS.

MENALCAS.

CUR non, Mopse, boni quoniam convenimus ambo,

Tu calamos inflare leves, ego dicere versus,
Hîc corylis mixtas inter considimus ulmos?

MOPSUS.

Tu major, tibi me est æquum parere, Menalca:
Sive sub incertas Zephyris motantibus umbras,
Sive antro potiùs succedimus: adspice, ut antrum
Silvestris raris sparsit labrusca racemis.

MENALCAS.

Montibus in nostris solus tibi certet Amyntas.

MOPSUS.

Quid, si idem certet Phœbum superare canendo?

5

MENALCAS.

Incipe, Mopse, prior: si quos aut Phyllidis ignes,
Aut Alconis habes laudes, aut jurgia Codri.
Incipe; pascentes servabit Tityrus hædos.

10

MOPSUS.

Immo hæc, in viridi nuper quæ cortice fagi
Carmina descripsi, et modulans alterna notavi,
Experiar tu deinde jubeto certet Amyntas.

MENALCAS.

Lenta salix quantùm pallenti cedit olivæ,
Puniceis humilis quantùm saliunca rosetis ;
Judicio nostro tantùm tibi cedit Amyntas.

MOPSUS.

Sed tu desine plura, puer; successimus antro.
Exstinctum Nymphæ crudeli funere Daphnin

15

20

Flebant: vos, coryli, testes, et flumina, Nymphis ;

Quum, complexa sui corpus miserabile nati,

Atque deos atque astra vocat crudelia mater.

Non ulli pastos illis egêre diebus

Frigida, Daphni, boves ad flumina ; nulla neque amnem 25 Libavit quadrupes, nec graminis attigit herbam.

Daphni, tuum Ponos etiam ingemuisse leones

Interitum, montesque feri silvæque loquuntur.

Daphnis et Armenias curru subjungere tigres
Instituit, Daphnis thiasos inducere Bacchi,

30

11

De At

1

Ce

Mut

Non

Rob

Nec

Ipse
Muric

Spont

"T.

Conco Aggi Cara d

Adspic Terras Adspice O mil Spiritus

Non me Nec Lin Orphei,

Pan etiar Pan etian

Incipe, Matri long Incipe, par Nec deus h

His adjungit, Hylan nautæ quo fonte relictum
Clamâssent, ut littus, "Hyla, Hyla," omne sonaret.

Et, fortunatam si nunquam armenta fuissent,

45

Pasiphaën nivei solatur amore juvenci.

Ah! virgo infelix, quæ te dementia cepit !

Prœtides implêrunt falsis mugitibus agros:

At non tam turpes pecudum tamen ulla secuta est
Concubitus, quamvis collo timuisset aratrum,
Et sæpè in levi quæsîsset cornua fronte.

Ah! virgo infelix, tu nunc in montibus erras :

Ille, latus niveum molli fultus hyacintho,

Ilice sub nigrâ pallentes ruminat herbas ;

50

Aut aliquam in magno sequitur grege. "Claudite, Nymphæ, Dictææ Nymphæ, nemorum jam claudite saltus;

Si quâ fortè ferant oculis sese obvia nostris
Errabunda bovis vestigia: forsitan illum,
Aut herbâ captum viridi, aut armenta secutum,
Perducant aliquæ stabula ad Gortynia vaccæ.
Tum canit Hesperidum miratam mala puellam :
Tum Phaethontiadas musco circumdat amaræ
Corticis, atque solo proceras erigit alnos.
Tum canit errantem Permessi ad flumina Gallum
Aonas in montes ut duxerit una sororum :

56

60

65

Utque viro Phoebi chorus assurrexerit omnis ;

Ut Linus hæc illi divino carmine pastor,

Floribus atque apio crines ornatus amaro,

Dixerit: "Hos tibi dant calamos, en, accipe, Musæ,
Ascræo quos antè seni ; quibus ille solebat

70

Cantando rigidas deducere montibus ornos.

His tibi Grynei nemoris dicatur origo ;

Ne quis sit lucus, quo se plus jactet Apollo."

Quid loquar, ut Scyllam Nisi, quam fama secuta est,