L'egra prole al covil, tra il ferro e il fuoco, Corriam certi a morir; le vie più colte Battiam: di notte atro c' adombra il velo.
Chi di tal notte i fieri scempi in detti Spieghi, o n'agguagli i duri guai col pianto? Cade l'antica alta città reína;
Messe feral d'estinti corpi ingombra
Le vie, le case, e degli dei le auguste Soglie. Nè sol scorre de' Teucri il sangue; Lena talor riede ne'vinti: e spento N'è il vincitor: lutto crudel per tutto, Per tutto orror, morte in più forme abbonda. Qui primo a noi col suo drappel seguace Ecco Andrógeo venir, che Graj ci crede Dall'ombre illuso; e il dir ci volge amico: Affrettate, compagni; e qual vi alletta Folle indugiar? gli altri a spogliar già stanno Pergamo ch'arde; e or voi da' legni uscite! Disse, e qui s'avvisò (poichè risposte Men fide udía) che tra nemici ei cadde. S'avvili, si fè'muto, e il piè ritrasse. Qual chi tra vepri angue calcò non visto, Trema repente, e lo rifugge all'atto, Ch'enfia il collo, alza fischi, e sorge in ire: Tal qui palpita Andrógeo, e il passo arretra. Su lor corriam, l'armi affoltiam lor contro; E i colti dal terror, del loco ignari
Quà e là stendiam: sorte al prim' uopo arride.
Atque hic, successu exultans animisque, Corœbus: O socii, qua prima, inquit, fortuna salutis Monstrat iter, quaque ostendit se dextra, sequamur. Mutemus clypeos, Danaúmque insignia nobis Aptemus: dolus an virtus, quis in hoste requirat? Arma dabunt ipsi. Sic fatus, deinde comantem 390 Androgei galeam clypeique insigne decorum Induitur, laterique Argivum accommodat ensem. Hoc Rhipeus, hoc ipse Dymas, omnisque juventus Laeta facit, spoliis se quisque recentibus armat. Vadimus immixti Danais, haud numine nostro; Multaque per caecam congressi prælia noctem Conserimus; multos Danaúm demittimus Orco. Diffugiunt alii ad naves, et littora cursu Fida petunt; pars ingentem formidine turpi Scandunt rursus equum, et nota conduntur in alvo. Heu! nihil invitis fas quemquam fidere divis. 401 Ecce trahebatur passis Priameïa virgo
Crinibus a templo Cassandra adytisque Minervae Ad caelum tendens ardentia lumina frustra; Lumina, nam teneras arcebant vincula palmas. Non tulit hanc speciem furiata mente Corabus, Et sese medium injecit periturus in agmen. Consequimur cuncti, et densis incurrimus armis. Hic primùm ex alto delubri culmine telis Nostrorum obruimur, oriturque miserrima caedes, Armorum facie et Graiarum errore jubarum. 411 Tum Danai, gemitu atque ereptae virginis ira,
Lieto all'evento, ebbro d'ardir, Corebo: Orsù, gridò, dov'apre sorte il primo Buon destro, e spira almo favor, seguiamla. Scudi cangiam, vestiam de' Graj le insegne: S'arte o valor, chi nel nemico il cerchi? Dessi dien l'armi. Indi d'Andrógeo il saldo Cimier crestoso e il nobil scudo eletto S'indossa, e acciar s'applica Argivo al fianco. Ciò fa Ripéo, Dima il fa pur; tal s'arma Quant'è la schiera, e in nuove spoglie esulta. N'andiam così sotto non Frigio nume Misti agli Achei; seco meniam fra l'ombre Gran battagliar; ne gittiam molti all' Orco. Chi fugge al porto, e nelle navi amico Cerca l'ostel; chi per vil tema il vasto Caval risale, e al noto sen s'affida. Ahi! che lice il tentar, se il ciel ripugna? Tratta venía da'sacri buj di Palla,
Sparsa i capei, la Priaméa Cassandra, Su invan tendea gli ardenti lumi; i lumi, Ch'ahi! le tenere man tenea fra lacci. No, nol soffrì surto in furor Corebo, E in mezzo all'orda, ivi a perir, s'avventa. Tutti il seguiam, d'armi facciam grand'urto. Qui giù dal sacro eccelso colmo i dardi Soffriam de' nostri, e a feral strage è fonte L'error, che Achee mostra le giubbe e l'armf. Poi s'addensano i Graj, cui duol cui sdegno
Undique collecti invadunt; acerrimus Ajax, Et gemini Atridae, Dolopumque exercitus omnis. Adversi rupto ceu quondam turbine venti Confligunt, Zephyrusque Notusque, et laetus Eois Eurus equis; stridunt silvae; saevitque tridenti Spumeus, atque imo Nereus ciet aequora fundo. Illi etiam, si quos obscura nocte per umbram Fudimus insidiis, totaque agitavimus urbe, Apparent; primi clypeos mentitaque tela Agnoscunt, atque ora sono discordia signant. Ilicet obruimur numero: primusque Corobus, Penelei dextra, divae armipotentis ad aram Procumbit; cadit et Rhipeus, justissimus unus Qui fuit in Teucris, et servantissimus aequi: Dis aliter visum. Pereunt Hypanisque Dymasque Confixi a sociis: nec te tua plurima, Panthu, Labentem pietas, nec Apollinis infula texit. Iliaci cineres et flamma extrema meorum, Testor, in occasu vestro, nec tela nec ullas Vitavisse vices Danaúm; et, si fata fuissent Ut caderem, meruisse manu. Divellimur inde, Iphitus et Pelias mecum, quorum Iphitus aevo Jam gravior, Pelias et vulnere tardus Ulyxei.
Protenus ad sedes Priami clamore vocati. Hic verò ingentem pugnam, ceu cetera nusquam Bella forent, nulli tota morerentur in urbe: Sic Martem indomitum, Danaosque ad tecta ruentes Cernimus, obsessumque acta testudine limen. 440
Fa la vergin ritolta; e il crudo Ajace,
E ambo gli Atridi, e il Dolopéo stuol tutto. Così talvolta a vivo turbo i venti
Giostrano opposti, e Aquilo e Noto, e il lieto D'Eoi corsier; stride ogni selva, e Nereo Spuma; rota il tridente; il mar travolve. Que'pur, ch'ir femmo a buja notte sparti Quà e là con frode, e a mille fughe astretti, Riedon; scoprono i primi e i teli e i scudi Mentiti, e il suon segnan discorde al labbro. Siam dal numero oppressi: e già Corebo Dell' armigera dea vien steso all'ara, Di Penéleo per man; Ripéo pur cade, Teucro il più probo, e osservator del giusto: Dite sel volle. Ipani pere e Dima
Per man de' suoi: nè a te fu scudo, o Panto, La tua pietà, nè l'Appollinea vitta. D'Ilio e de' miei ceneri e fiamme estreme, Giuro, ch'io non sfugii nel vostro occaso Niun colpo ostil; che, se destin pur era Ch'anch'io cadessi, il meritai col brando. Mi stacco, e meco Ifito e Pelia; il primo Grava l'età, l'altro Ulisséa ferita.
Tosto alla Reggia alto ci chiama il grido. Tal pugna è là, qual se null' arda altrove Guerra, null'altro in tutta Troja muora. Marte là non ha fren: stretta alle porte Testuggin sta; poggia grand' oste al tetto.
« PreviousContinue » |