Confurgunt nautæ, et magno clamore morantur:
Ferratafque fudes, et acuta cufpide contos
Expediunt, fractofque legunt in gurgite remos.
210 At lætus Mneftheus, fucceffuque acrior ipfo,
Agmine remorum celeri, ventisque vocatis,
Prona petit maria, et pelago decurrit aperto.
Qualis fpelunca fubito commota columba,
Cui domus, et dulces latebrofo in pumice nidi,
215 Fertur in arva volans; plaufumque exterrita pennis
Dat tecto ingentem: mox aere lapfa quieto
Radit iter liquidum, celeres neque commovet alas :
Sic Mnestheus, fic ipfa fuga secat ultima Pristis
Acquora: fic illam fert impetus ipfe volantem.
220 Et primum in fcopulo luctantem deferit alto
Sergeftum, brevibufque vadis, fruftraque vocantem
Auxilia, et fractis difcentem currere remis.
Inde Gyan, ipfamque ingenti mole Chimæram Confequitur. cedit, quoniam fpoliata magiftro eft. 225 Solus jamque ipso superest in fine Cloanthus : Quem petit, et summis annixus viribus urget. Tum vero ingeminat clamor, cunctique fequentem Inftigant ftudiis: refonatque fragoribus æther. Hi proprium decus, et partum indignantur honorem, 230 Ni teneant: vitamque volunt pro laude pacisci. Hos fucceffus alit: poffunt, quia posse videntur. Et fors æquatis cepiffent præmia roftris; Ni, palmas ponto tendens utrafque, Cloanthus Fudiffetque preces, Divofque in vota vocaffet: 235 Di, quibus imperium eft pelagi, quorum æquora curro, Vobis lætus ego hoc candentem in litore taurum Conftituam ante aras, voti reus; extaque falfos
Porriciam in fluctus, et vina liquentia fundam.
Dixit: eumque imis fub fluctibus audiit omnis
240 Nereidum Phorcique chorus, Panopeaque virgo;
Et pater ipfe manu magna Portunus euntem
Impulit. illa Noto citius volucrique sagitta
Ad terram fugit, et portu fe condidit alto.
Tum fatus Anchifa, cunctis ex more vocatis,
245 Victorem magna præconis voce Cloanthum
Declarat, viridique advelat tempora lauro:
Muneraque in naves, ternos optare juvencos,
Vinaque, et argenti magnum dat ferre talentum.
Ipfis præcipuos ductoribus addit honores :
250 Victori chlamydem auratam, quam plurima circum
Purpura Mæandro duplici Melibœa cucurrit:
Intextusque puer frondofa regius Ida
Veloces jaculo cervos curfuque fatigat;
Acer, anhelanti fimilis: quem præpes ab Ida
255 Sublimem pedibus rapuit Jovis armiger uncis.
Longævi palmas nequicquam ad fidera tendunt
Cuftodes: fævitque canum latratus in auras.
At qui deinde locum tenuit virtute fecundum,
Levibus huic hamis confertam auroque trilicem
260 Loricam, quam Demoleo detraxerat ipse
Victor apud rapidum Simoenta fub Ilio alto,
Donat habere viro, decus et tutamen in armis.
Vix illam famuli Phegeus Sagarifque ferebant
Multiplicem, connixi humeris: indutus at olim
265 Demoleus, curfu palantes Troas agebat.
Tertia dona facit geminos ex ære lebetas,
Cymbiaque argento perfecta, atque afpera fignis.
Jamque adeo donati omnes, opibusque superbi,
Dd 3
Puniceis ibant evincti tempora tæniis :
270 Quum fævo e fcopulo multa vix arte revulfus,
Amiffis remis, atque ordine debilis uno,
Irrifam fine honore ratem Sergeftus agebat.
Qualis fæpe viæ deprenfus in aggere serpens,
Aerea quem obliquum rota tranfiit, aut gravis ictu
275 Seminecem liquit faxo lacerumque viator;
Nequicquam longos fugiens dat corpore tortus :
Parte ferox, ardensque oculis, et fibila colla
Arduus attollens; pars vulnere clauda retentat
Nexantem nodos, seque in sua membra plicantem.
280 Tali remigio navis se tarda movebat :
Vela facit tamen, et plenis fubit oftia velis. Sergeftum Aeneas promiffo munere donat, Servatam ob navem lætus, sociosque reductos. Olli ferva datur, operum haud ignara Minervæ, 285 Cressa genus, Pholoe, geminique sub ubere nati. Hoc pius Aeneas misso certamine, tendit Gramineum in campum, quem collibus undique curvis Cingebant filvæ: mediaque in valle theatri Circus erat, quo fe multis cum millibus heros 290 Confeffu medium tulit, exstructoque resedit. Hic, qui forte velint rapido contendere cursu, Invitat pretiis animos, et præmia ponit. Undique conveniunt Teucri, mistique Sicani: Nifus et Euryalus, primi.
295 Euryalus forma infignis viridique juventa ; Nifus, amore pio pueri: quos deinde fecutus
Regius egregia Priami de ftirpe Diores.
Hunc Salius, fimul et Patron: quorum alter Acarnan;
Alter ab Arcadia, Tegeææ fanguine gentis.
300 Tum duo Trinacrii juvenes, Elymus, Panopesque, Affueti filvis, comites fenioris Acestæ.
Multi præterea, quos fama obfcura recondit.
Aeneas quibus in mediis fic deinde locutus:
Accipite hæc animis lætafque advertite mentes:
305 Nemo ex hoc numero mihi non donatus abibit.
Gnofia bina dabo levato lucida ferro
Spicula, cœlatamque argento ferre bipennem.
Omnibus hic erit unus honos. tres præmia primi
Accipient, flavaque caput nectentur oliva.
310 Primus equum phaleris insignem victor habeto.
Alter Amazoniam pharetram, plenamque fagittis
Threiciis; lato quam circum amplectitur auro
Balteus, et tereti fubnectit fibula gemma.
Tertius Argolica hac galea contentus abito.
315 Hæc ubi dicta: locum capiunt, fignoque repente
Corripiunt fpatia audito, limenque relinquunt
Effufi, nimbo fimiles: fimul ultima fignant.
Primus abit, longeque ante omnia corpora Nifus
Emicat, et ventis et fulminis ocior alis.
320 Proximus huic, longo fed proximus intervallo,
Infequitur Salius: fpatio poft deinde relicto
Tertius Euryalus.
Euryalumque Elymus fequitur: quo deinde fub ipfo Ecce volat, calcemque terit jam calce Diores, 325 Incumbens humero: fpatia et fi plura superfint; Tranfeat elapfus prior, ambiguumve relinquat. Jamque fere fpatio extremo, feffique sub ipsum Finem adventabant; levi quum fanguine Nifus Labitur infelix: cæfis ut forte juvencis
330 Fufus humum viridesque fuper madefecerat herbas.
Hic juvenis jam victor ovans veftigia preffo
Haud tenuit titubata folo: fed pronus in ipso
Concidit immundoque fimo, facroque cruore.
Non tamen Euryali, non ille oblitus amorum:
335 Nam fefe oppofuit Salio per lubrica furgens:
Ille autem spissa jacuit revolutus arena.
Emicat Euryalus, et munere victor amici,
Prima tenet, plaufuque volat fremituque fecundo.
Post Elymus fubit, et nunc tertia palma Diores.
340 Hic totum caveæ confeffum ingentis, et ora
Prima patrum magnis Salius clamoribus implet;
Ereptumque dolo reddi fibi pofcit honorem.
Tutatur favor Euryalum, lacrymæque decoræ,
Gratior et pulchro veniens in corpore virtus.
345 Adjuvat, et magna proclamat voce Diores:
Qui fubiit palmæ; fruftraque ad præmia venit
Ultima, fi primi Salio redduntur honores.
Tum pater Aeneas, Veftra, inquit, munera vobis
Certa manent pueri; et palmam movet ordine nemo:
350 Me liceat cafum miferari infontis amici.
Sic fatus, tergum Gætuli immane leonis
Dat Salio, villis onerofum, atque unguibus aureis.
Hic Nifus: Si tanta, inquit, funt præmia victis,
Et te lapforum miferet; quæ munera Niso
355 Digna dabis? primam merui qui laude coronam;
Ni me, quæ Salium, Fortuna inimica tulisset.
Et fimul his dictis faciem oftentabat, et udo
Turpia membra fimo. Rifit pater optimus olli,
Et clypeum efferri juffit, Didymaonis artes,
360 Neptuni facro Danais de poste refixum.
Hoc juvenem egregium præstanti munere donat.
|