Hærebat, parvumque Patri tendebat Iulum:
675 Si periturus abis, et nos rape in omnia tecum:
Sin aliquam expertus fumtis fpem ponis in armis,
Hanc primum tutare domum: cui parvus Iulus,
Cui Pater, et conjux quondam tua dicta relinquor ?
Talia vociferans, gemitu tectum omne replebat:
680 Quum fubitum, dictuque oritur mirabile monstrum.
Namque manus inter, moftorumque ora parentum,
Ecce levis fummo de vertice vifus Iuli
Fundere lumen apex, tactuque innoxia molli
Lambere flamma comas, et circum tempora pasci.
685 Nos pavidi trepidare metu, crinemque flagrantem
Excutere, et fanctos reftinguere fontibus ignes.
At pater Anchifes oculos ad fidera lætus
Extulit, et cœlo palmas cum voce tetendit:
Juppiter omnipotens, precibus fi flecteris ullis,
690 Afpice nos; hoc tantum: et, fi pietate meremur,
Da deinde auxilium, Pater, atque hæc omina firma.
Vix ea fatus erat fenior: fubitoque fragore
Intonuit lævum, et de cœlo lapfa per umbras
Stella facem ducens multa cum luce cucurrit.
695 Illam, summa fuper labentem culmina tecti,
Cernimus Idæa claram fe condere filva,
Signantemque vias: tum longo limite fulcus
Dat lucem, et late circum loca fulfure fumant.
Hic vero victus Genitor fe tollit ad auras,
700 Affaturque Deos, et fanctum fidus adorat:
Jam jam nulla mora est: sequor, et, qua ducitis, adfum.
Di patrii, fervate domum, fervate nepotem:
Veftrum hoc augurium, veftroque in numine Troja est.
Cedo equidem, nec, nate, tibi comes ire recufo.
Dixerat ille et jam per moenia clarior ignis Auditur, propiusque æftus incendia volvunt. Ergo age, care Pater, cervici imponere noftræ : Ipfe fubibo humeris; nec me labor iste gravabit: Quo res cunque cadent, unum et commune periclum, 710 Una falus ambobus erit. mihi parvus Iulus Sit comes, et longe servet veftigia Conjux. Vos famuli, quæ dicam, animis advertite veftris. Eft urbe egreffis tumulus, templumque vetuftum Defertæ Cereris; juxtaque antiqua cupreffus, 715 Relligione patrum multos fervata per annos. Hanc ex diverfo fedem veniemus in unam. Tu, Genitor, cape facra manu, patriofque Penates. Me, bello e tanto digreffum et cæde recenti, Attrectare nefas; donec me flumine vivo 720 Abluero.
Hæc fatus, latos humeros, fubjectaque colla Veste fuper, fulvique infternor pelle leonis; Succedoque oneri. dextræ se parvus Iulus Implicuit, fequiturque patrem non paffibus æquis: 725 Pone fubit Conjux. ferimur per opaca per opaca locorum: Et me, quem dudum non ulla injecta movebant Tela, neque adverso glomerati ex agmine Graii; Nunc omnes terrent auræ; fonus excitat omnis Sufpenfum, et pariter comitique onerique timentem. 730 Jamque propinquabam portis, omnemque videbar Evafiffe viam; fubito quum creber ad aures
Vifus adeffe pedum fonitus: Genitorque per umbram
Profpiciens, Nate, exclamat, fuge nate; propinquant:
Ardentes clypeos, atque æra micantia cerno.
Hic mihi nefcio quod trepido male numen amicum
Confufam
Confufam eripuit mentem. namque avia cursu
Dum fequor, et nota excedo regione viarum;
Heu! mifero conjux fatone erepta Creusa
Subftitit, erravitne via, feu lassa refedit,
740 Incertum: nec poft oculis est reddita nostris:
Nec prius amiffam refpexi, animumque reflexi,
Quam tumulum antiquæ Cereris, fedemque facratam
Venimus. hic demum, collectis omnibus, una
Defuit; et comites, natumque, virumque fefellit.
745 Quem non incufavi amens hominumque, Deorumque?
Aut quid in everfa vidi crudelius urbe?
Ascanium, Anchisemque patrem, Teucrosque Penates
Commendo fociis, et curva valle recondo.
Ipse urbem repeto, et cingor fulgentibus armis.
750 Stat cafus renovare omnes, omnemque reverti
Per Trojam, et rurfus caput objectare periclis.
Principio muros, obfcuraque limina portæ,
Qua greffum extuleram, repeto; et vestigia retro
Obfervata fequor per noctem, et lumine lustro.
755 Horror ubique animos, fimul ipfa filentia terrent.
Inde domum, fi forte pedem, fi forte tuliffet,
Me refero: irruerant Danai, et tectum omne tenebant.
Ilicet ignis edax fumma ad faftigia vento
Volvitur: exfuperant flammæ: furit æftus ad auras.
760 Procedo ad Priami fedes, arcemque reviso.
Et jam porticibus vacuis Junonis afylo
Cuftodes lecti Phoenix et dirus Ulyffes,
Prædam affervabant. huc undique Troia gaza
Incenfis erepta adytis, menfæque Deorum,
765 Crateresque auro solidi, captivaque vestis
Congeritur: pueri, et pavidæ longo ordine matres
Aufus quinetiam voces jactare per umbram,
Implevi clamore vias, mœstusque Creusam 770 Nequicquam ingeminans, iterumque, iterumque vocavi. Quærenti, et tectis urbis fine fine furenti,
Infelix fimulacrum, atque ipfius umbra Creusæ
Vifa mihi ante oculos, et nota major imago.
Obstupui, steteruntque comæ, et vox faucibus hæsit.
775 Tum fic affari, et curas his demere dictis:
Quid tantum infano juvat indulgere dolori,
O dulcis conjux? non hæc fine numine Divum
Eveniunt: nec te hinc comitem afportare Creusam
Fas: haud ille finit fuperi regnator Olympi.
780 Longa tibi exfilia, et vastum maris æquor arandum.
Ad terram Hesperiam venies: ubi Lydius, arva
Inter opima virum, leni fluit agmine Tybris.
Illic res lætæ, regnumque, et regia conjux
Parta tibi. lacrymas dilectæ pelle Creufæ.
785 Non ego Myrmidonum fedes Dolopumve superbas
Afpiciam, aut Graiis fervitum matribus ibo,
Dardanis, et Divæ Veneris nurus:
Sed me magna Deum genitrix his detinet oris.
Jamque vale, et nati ferva communis amorem.
Hæc ubi dicta dedit, lacrymantem, et multa volenDicere, deferuit, tenuefque receffit in auras.
Ter conatus ibi collo dare brachia circum;
Ter fruftra comprensa manus effugit imago,
Par levibus ventis, volucrique fimillima fomno.
Sic demum focios confumta nocte reviso.
Atque hic ingentem comitum affluxiffe novorum
Invenio, admirans, numerum; matrefque virofque,
Collectam exfilio pubem, miserabile vulgus: Undique convenere, animis opibusque parati, 800 In quafcunque velim pelago deducere terras. Jamque jugis fummæ furgebat Lucifer Idæ, Ducebatque diem; Danaique obsessa tenebant Limina portarum: nec fpes opis ulla dabatur. Ceffi, et fublato montem Genitore petivi.
|