Page images
PDF
EPUB

365 Corpora, perque domos, et relligiofa Deorum
Limina. nec foli pœnas dant fanguine Teucri:
Quondam etiam victis redit in præcordia virtus:
Victorefque cadunt Danai. crudelis ubique

Luctus, ubique pavor, et plurima mortis imago.
370 Primus fe, Danaum magna comitante caterva,
Androgeos offert nobis, focia agmina credens,
Infcius, atque ultro verbis compellat amicis:
Feftinate viri: nam quæ tam fera moratur
Segnities? alii rapiunt incenfa feruntque

375 Pergama: vos celfis nunc primum a navibus itis?
Dixit: et extemplo (neque enim refponfa dabantur
Fida fatis) fenfit medios delapfus in hoftes:
Obftupuit, retroque pedem cum voce repreffit.
Improvisum aspris veluti qui sentibus anguem
380 Preffit humi nitens, trepidufque repente refugit
Attollentem iras, et cærula colla tumentem:
Haud fecus Androgeos vifu tremefactus abibat.
Irruimus; denfis et circumfundimur armis:
Ignarofque loci passim, et formidine captos
385 Sternimus. aspirat primo fortuna labori.
Atque hic exfultans fucceffu animifque Corœbus,
O focii, qua prima, inquit, fortuna falutis
Monftrat iter, quaque oftendit se dextra, sequamur.
Mutemus clypeos, Danaumque insignia nobis
390 Aptemus. Dolus, an virtus, quis in hofte requirat?
Arma dabunt ipfi. fic fatus: deinde comantem
Androgei galeam, clypeique infigne decorum
Induitur; laterique Argivum accommodat ensem.
Hoc Ripheus, hoc ipse Dymas, omnisque juventus
395 Læta facit: fpoliis fe quifque recentibus armat.

Vadimus

Vadimus immisti Danais, haud numine nostro,
Multaque per cæcam congreffi prælia noctem
Conferimus: multos Danaum demittimus Orco.
Diffugiunt alii ad naves, et litora curfu

400 Fida petunt: pars ingentem formidine turpi
Scandunt rurfus equum, et nota conduntur in alvo.
Heu, nihil invitis fas quemquam fidere Divis!
Ecce trahebatur paffis Priameia virgo

Crinibus a templo Caffandra, adytifque Minervæ, 405 Ad cœlum tendens ardentia lumina fruftra :

Lumina: nam teneras arcebant vincula palmas.
Non tulit hanc fpeciem furiata mente Corœbus,
Et fefe medium injecit moriturus in agmen.
Confequimur cuncti, et denfis incurrimus armis.
410 Hic primum ex alto delubri culmine telis

Noftrorum obruimur; oriturque miferrima cædes,
Armorum facie, et Graiarum errore jubarum.
Tum Danai gemitu, atque ereptæ virginis ira,
Undique collecti invadunt; acerrimus Ajax,
415 Et gemini Atridæ, Dolopumque exercitus omnis.
Adversi rupto ceu quondam turbine venti

Confligunt, Zephyrusque, Notusque, et lætus Eois
Eurus equis: ftridunt filvæ, fævitque tridenti
Spumeus, atque imo Nereus ciet æquora fundo.
420 Illi etiam, fi quos obfcura nocte per umbram
Fudimus infidiis, totaque agitavimus urbe,
Apparent: primi clypeos mentitaque tela
Agnofcunt, atque ora fono difcordia signant.
Ilicet obruimur numero: primusque Corœbus
425 Penelei dextra Divæ armipotentis ad aram

Procumbit: cadit et Ripheus, juftiffimus unus

Qui

Qui fuit in Teucris, et fervantiffimus æqui.

Dis aliter vifum. pereunt Hypanifque, Dymafque, Confixi a fociis: nec te tua plurima, Pantheu, 430 Labentem pietas, nec Apollinis infula texit. Iliaci cineres, et flamma extrema meorum, Teftor, in occafu veftro, nec tela, nec ullas Vitaviffe vices Danaum; et, fi fata fuissent Ut caderem, meruiffe manu. divellimur inde, 435 Iphitus, et Pelias mecum: quorum Iphitus ævo Jam gravior, Pelias et vulnere tardus Ulyssei; Protinus ad fedes Priami clamore vocati.

Hic vero ingentem pugnam, ceu cætera nufquam
Bella forent, nulli tota morerentur in urbe;
440 Sic martem indomitum, Danaofque ad tecta ruentes
Cernimus, obfeffumque acta teftudine limen.
Hærent parietibus fcalæ, postesque sub ipfos
Nituntur gradibus: clypeofque ad tela sinistris
Protecti objiciunt: prenfant fastigia dextris.
445 Dardanidæ contra turres, ac tecta domorum
Culmina convellunt, (his fe, quando ultima cernunt,
Extrema jam in morte parant defendere telis)
Auratafque trabes, veterum decora alta parentum,
Devolvunt. alii ftrictis mucronibus imas

450 Obfedere fores: has servant agmine denso.
Inftaurati animi, Regis fuccurrere tectis,
Auxilioque levare viros, vimque addere victis.
Limen erat, cæcæque fores, et pervius ufus
Tectorum inter fe Priami, postesque relicti
455 A tergo: infelix qua fe, dum regna manebant,
Sæpius Andromache ferre incomitata folebat
Ad foceros, et avo puerum Astyanacta trahebat.

Evado ad fummi faftigia culminis; unde
Tela manu miseri jactabant irrita Teucri.
460 Turrim in præcipiti ftantem, fummisque fub aftra
Eductam tectis, unde omnis Troja videri,
Et Danaum folitæ naves, et Achaica caftra,
Aggreffi ferro circum, qua fumma labantes
Juncturas tabulata dabant, convellimus altis
465 Sedibus, impulimufque: ea lapfa, repente ruinam
Cum fonitu trahit, et Danaum fuper agmina late
Incidit. aft alii fubeunt: nec saxa, nec ullum
Telorum interea ceffat genus.

Vestibulum ante ipfum primoque in limine Pyrrhus 470 Exfultat; telis et luce corufcus ahena..

Qualis ubi in lucem coluber mala gramina paftus,
Frigida fub terra tumidum quem bruma tegebat;
Nunc pofitis novus exuviis, nitidufque juventa,
Lubrica convolvit fublato pectore terga

475 Arduus ad Solem, et linguis micat ore trifulcis.
Una ingens Periphas, et equorum agitator Achillis
Armiger Automedon; una omnis Scyria pubes
Succedunt tecto, et flammas ad culmina jactant.
Ipfe inter primos correpta dura bipenni
480 Limina perrumpit, postesque a cardine vellit
Aeratos: jamque excisa trabe, firma cavavit
Robora, et ingentem lato dedit ore fenestram.
Apparet domus intus, et atria longa patefcunt:
Apparent Priami, et veterum penetralia regum:
485 Armatosque vident stantes in limine primo.

At domus interior gemitu miferoque tumultu
Mifcetur: penitufque cave plangoribus ædes
Ꭲ .

Femineis

Femineis ululant: ferit aurea fidera clamor.

Tum pavidæ tectis matres ingentibus errant:
490 Amplexæque tenent poftes, atque ofcula figunt.
Instat vi patria Pyrrhus: nec claustra, nec ipsi
Cuftodes fufferre valent. labat ariete crebro
Janua, et emoti procumbunt cardine poftes.
Fit via vi: rumpunt aditus, primofque trucidant
495 Immissi Danai, et late loca milite complent.
Non fic, aggeribus ruptis quum spumeus amnis
Exiit, oppofitafque evicit gurgite moles,

Fertur in arva furens cumulo, campofque per omnes
Cum stabulis armenta trahit. vidi ipfe furentem
500 Cæde Neoptolemum, geminofque in limine Atridas.
Vidi Hecubam, centumque nurus, Priamumque per
Sanguine fœdantem, quos ipfe facraverat, ignes. (aras
Quinquaginta illi thalami, fpes tanta nepotum;
Barbarico poftes auro, fpoliifque fuperbi
505 Procubuere. tenent Danai, qua deficit ignis.

Forfitan et, Priami fuerint quæ fata, requiras.
Urbis ubi capta cafum, convulsaque vidit

Limina tectorum, et medium in penetralibus hoftem;
Arma diu fenior defueta trementibus ævo

510 Circumdat nequicquam humeris, et inutile ferrum
Cingitur; ac denfos fertur moriturus in hoftes.
Aedibus in mediis, nudoque fub ætheris axe
Ingens ara fuit; juxtaque veterrima laurus
Incumbens aræ, atque umbra complexa Penates.
515 Hic Hecuba et natæ nequicquam altaria circum,
Præcipites atra ceu tempeftate columbæ,

Condenfæ; 'et Divum amplexæ fimulacra tenebant.
Ipsum autem fumtis Priamum juvenilibus armis

Ut

« PreviousContinue »