Thefauros, ignotum argenti pondus et auri.
His commota, fugam Dido, fociosque parabat.
365 Conveniunt, quibus aut odium crudele tyranni,
Aut metus acer erat: naves, quæ forte paratæ,
Corripiunt, onerantque auro. portantur avari
Pygmalionis opes pelago: dux femina facti.
Devenere locos, ubi nunc ingentia cernes
370 Mœnia, furgentemque novæ Carthaginis arcem:
Mercatique folum, facti de nomine Byrfam,
Taurino quantum poffent circumdare tergo.
Sed vos qui tandem? quibus aut venistis ab oris?
Quove tenetis iter? Quærenti talibus, ille
375 Sufpirans, imoque trahens a pectore vocem:
O Dea, si prima repetens ab origine pergam,
Et vacet annales noftrorum audire laborum;
Ante diem claufo componet vefper Olympo.
Nos Troja antiqua (fi veftras forte per aures
380 Trojæ nomen iit) diverfa per æquora vectos,
Forte fua Libycis tempeftas appulit oris.

Sum pius Aeneas, raptos qui ex hofte Penates
Claffe veho mecum; fama fuper æthera notus.
Italiam quæro patriam, et genus ab Jove fummo.
385 Bis denis Phrygium confcendi navibus æquor;
Matre Dea monftrante viam, data fata fecutus:
Vix feptem convulfæ undis Euroque fuperfunt.
Ipfe ignotus, egens, Libyæ deferta peragro;
Europa atque Afia pulfus. Nec plura querentem
390 Paffa Venus, medio fic interfata dolore est:

Quifquis es; haud (credo) invifus cœleftibus auras
Vitales carpis, Tyriam qui adveneris urbem.
Perge modo, atque hinc te Reginæ ad limina perfer.
Namque

P 3

Namque tibi reduces focios, claffemque relatam
395 Nuntio, et in tutum verfis Aquilonibus actam;
Ni fruftra augurium vani docuere parentes.
Afpice bis fenos lætantes agmine cycnos,
Aetheria quos lapfa plaga Jovis ales aperto
Turbabat cœlo; nunc terras ordine longo
400 Aut capere, aut captas jam despectare videntur.
Ut reduces illi ludunt ftridentibus alis,
Et cœtu cinxere polum, cantufque dedere;
Haud aliter puppefque tuæ pubefque tuorum,
Aut portum tenet, aut pleno fubit oftia velo.
405 Perge modo, et qua te ducit via, dirige greffum.
Dixit: et avertens rofea cervice refulfit,
Ambrofiæque coma divinum vertice odorem
Spiravere: pedes veftis defluxit ad imos,
Et vera incessu patuit Dea. ille, ubi matrem
410 Agnovit, tali fugientem eft voce fecutus:
Quid natum toties crudelis tu quoque falfis
Ludis imaginibus? cur dextræ jungere dextram
Non datur, ac veras audire et reddere voces?
Talibus incufat, greffumque ad monia tendit.
415 At Venus obfcuro gradientes aere fepfit:
Et multo nebulæ circum Dea fudit amictu;
Cernere ne quis eos, neu quis contingere poffet,
Molirive moram, aut veniendi pofcere causas.
Ipfa Paphum sublimis abit, fedesque revifit
420 Læta fuas; ubi templum illi, centumque Sabæo
Thure calent aræ, fertifque recentibus halant.

Corripuere viam interea, qua femita monstrat.
Jamque afcendebant collem, qui plurimus urbi
Imminet, adverfafque afpectat defuper arces.

425 Miratur

425

Miratur molem Aeneas, magalia quondam:
Miratur portas, strepitumque, et strata viarum.
Instant ardentes Tyrii: pars ducere muros,
Molirique arcem, et manibus fubvolvere faxa:
Pars aptare locum tecto, et concludere fulco.
430 Jura, magiftratusque legunt, fanctumque fenatum.
Hic portus alii effodiunt: hic alta theatris
Fundamenta locant alii; immanefque columnas
Rupibus excidunt, fcenis decora alta futuris.
Qualis apes æftate nova per florea rura
435 Exercet fub Sole labor; quum gentis adultos
Educunt fœtus: aut quum liquentia mella
Stipant, et dulci diftendunt nectare cellas:
Aut onera accipiunt venientum: aut agmine facto,
Ignavum fucos pecus a præfepibus arcent.
440 Fervet opus, redolentque thymo fragrantia mella.
O fortunati, quorum jam monia furgunt!
Aeneas ait; et faftigia suspicit urbis.

445

Infert se septus nebula, mirabile dictu,

Per medios, mifcetque viris neque cernitur ulli. Lucus in urbe fuit media, lætissimus umbra; Quo primum jactati undis et turbine Pœni Effodere loco fignum, quod regia Juno Monftrarat, caput acris equi: fic nam fore bello Egregiam, et facilem victu per fecula gentem. 450 Hic templum Junoni ingens Sidonia Dido

Condebat, donis opulentum et numine Divæ : Aerea cui gradibus furgebant limina, nexæque Aere. trabes: foribus cardo ftridebat ahenis. Hoc primum in luco nova res oblata timorem 455 Leniit: hic primum Aeneas fperare falutem

Aufus

Aufus, et afflictis melius confidere rebus.

Namque fub ingenti lustrat dum fingula templo,
Reginam opperiens; dum quæ fortuna sit urbi,
Artificumque manus inter fe operumque laborem
460 Miratur; videt Iliacas ex ordine pugnas,
Bellaque jam fama totum vulgata per orbem;
Atridas, Priamumque, et fævum ambobus Achillem.
Conftitit, et lacrymans, Quis jam locus, inquit, Achate,
Quæ regio in terris noftri non plena laboris?
465 En Priamus! funt hic etiam sua præmia laudi:

Sunt lacrymæ rerum: et mentem mortalia tangunt.
Solve metus: feret hæc aliquam tibi fama falutem.
Sic ait: atque animum pictura pascit inani,
Multa gemens, largoque humectat flumine vultum.
470 Namque videbat, uti bellantes Pergama circum
Hac fugerent Graii; premeret Trojana juventus:
Hac Phryges; inftaret curru criftatus Achilles.
Nec procul hinc Rhefi niveis tentoria velis
Agnofcit lacrymans; primo quæ prodita fomno
475 Tydides multa vaftabat cæde cruentus:

Ardentesque avertit equos in castra, prius quam
Pabula gustassent Troja, Xanthumque bibiffent.
Parte alia, fugiens amiffis Troilus armis,
Infelix puer, atque impar congressus Achilli,
480 Fertur equis, curruque hæret refupinus inani,
Lora tenens tamen: huic cervixque comæque trahuntur
Per terram, et verfa pulvis infcribitur hafta.
Interea ad templum non æquæ Palladis ibant
Crinibus Iliades paffis, peplumque ferebant
485 Suppliciter tristes, et tunfæ pectora palmis.
Diva folo fixos oculos averfa tenebat.

Ter

Ter circum Iliacos raptaverat Hectora muros,
Exanimumque auro corpus vendebat Achilles.
Tum vero ingentem gemitum dat pectore ab imo,
490 Ut fpolia, ut currus, utque ipfum corpus amici,
Tendentemque manus Priamum confpexit inermes.
Se quoque principibus permiftum agnovit Achivis,
Eoafque acies, et nigri Memnonis arma.
Ducit Amazonidum lunatis agmina peltis
495 Penthefilea furens, mediifque in millibus ardet;
Aurea fubnectens exertæ cingula mammæ
Bellatrix, audetque viris concurrere virgo.

Hæc dum Dardanio Aeneæ miranda videntur,
Dum ftupet, obtutuque hæret defixus in uno;
500 Regina ad templum forma pulcherrima Dido
Inceffit, magna juvenum ftipante caterva.
Qualis in Eurotæ ripis, aut per juga Cynthi
Exercet Diana choros; quam mille fecutæ

Hinc atque hinc glomerantur Oreades. illa pharetram 505 Fert humero, gradienfque Deas fupereminet omnes. Latonæ tacitum pertentant gaudia pectus.

Talis erat Dido: talem fe læta ferebat

Per medios; inftans operi, regnisque futuris. Tum foribus Divæ, media teftudine templi, 510 Septa armis, folioque alte fubnixa, refedit. Jura dabat legefque viris; operumque laborem Partibus æquabat justis, aut forte trahebat: Quum fubito Aeneas concurfu accedere magno Antea, Sergeftumque videt, fortemque Cloanthum, 515 Teucrorumque alios: ater quos æquore turbo Difpulerat, penitufque alias advexerat oras. Obftupuit fimul ipfe, fimul perculfus Achates,