Per varios cafus, per tot discrimina rerum
Tendimus in Latium; fedes ubi fata quietas
210 Oftendunt: illic fas regna refurgere Trojæ.
Durate, et vofmet rebus fervate fecundis.
Talia voce refert: curifque ingentibus æger,
Spem vultu fimulat: premit altum corde dolorem.
Illi fe prædæ accingunt, dapibufque futuris:
215 Tergora diripiunt coftis, et viscera nudant.

Pars in frufta fecant, verubufque trementia figunt:
Litore ahena locant alii, flammasque miniftrant.
Tum victu revocant vires: fufique per herbam,
Implentur veteris Bacchi, pinguifque ferinæ.
220 Poftquam exemta fames epulis, menfæque remotæ,
Amiffos longo focios fermone requirunt;

Spemque metumque inter dubii; feu vivere credant,
Sive extrema pati, nec jam exaudire vocatos.
Præcipue pius Aeneas, nunc acris Orontei,
225 Nunc Amyci cafum gemit, et crudelia fecum
Fata Lyci, fortemque Gyan, fortemque Cloanthum.
Et jam finis erat: quum Juppiter æthere fummo
Defpiciens mare velivolum, terrasque jacentes,
Litoraque, et latos populos; fic vertice cœli
230 Conftitit, et Libyæ defixit lumina regnis.
Atque illum tales jactantem pectore curas,
Tristior, et lacrymis oculos fuffufa nitentes,
Alloquitur Venus: O, qui res hominumque Deumque
Aeternis regis imperiis, et fulmine terres :

235 Quid meus Aeneas in te committere tantum,
Quid Troes potuere? quibus tot funera passis,
Cunctus ob Italiam terrarum clauditur orbis?
Certe hinc Romanos olim, volventibus annis,

Hinc fore ductores, revocato a fanguine Teucri, 240 Qui mare, qui terras omni ditione tenerent, Pollicitus: quæ te, Genitor, fententia vertit? Hoc equidem occafum Troja, triftesque ruinas Solabar, fatis contraria fata rependens.

Nunc eadem fortuna viros tot cafibus actos
245 Infequitur. quem das finem, Rex magne, laborum?
Antenor potuit, mediis elapfus Achivis,
Illyricos penetrare finus, atque intima tutus
Regna Liburnorum, et fontem fuperare Timavi :
Unde per ora novem vasto cum murmure montis
250 It mare proruptum, et pelago premit arva fonanti.
Hic tamen ille urbem Patavi, fedefque locavit
Teucrorum, et genti nomen dedit, armaque fixit
Troia: nunc placida compoftus pace quiefcit.
Nos, tua progenies, cœli quibus annuis arcem,
255 Navibus (infandum) amiffis, unius ob iram
Prodimur, atque Italis longe disjungimur oris.
Hic pietatis honos? fic nos in fceptra reponis?
Olli fubridens hominum fator atque Deorum,
Vultu quo cœlum tempeftatesque ferenat,
260 Ofcula libavit natæ : dehinc talia fatur.

Parce metu Cytherea : manent immota tuorum
Fata tibi: cernes urbem et promissa Lavini
Moenia; fublimemque feres ad fidera cœli

Magnanimum Aeneam: neque me fententia vertit.
265 Hic tibi (fabor enim, quando hæc te cura remordet:
Longius et volvens fatorum arcana movebo)
Bellum ingens geret Italia, populofque feroces
Contundet; morefque viris et mœnia ponet :
Tertia dum Latio regnantem viderit æftas,

270 Ternaque tranfierint Rutulis hiberna fubactis.

At puer Afcanius, cui nunc cognomen Iulo
Additur, (Ilus erat, dum res ftetit Ilia regno)
Triginta magnos volvendis menfibus orbes
Imperio explebit, regnumque a fede Lavini
275 Transferet, et longam multa vi muniet Albam.
Hic jam tercentum totos regnabitur annos
Gente fub Hectorea: donec regina facerdos
Marte gravis geminam partu dabit Ilia prolem.
Inde lupa fulvo nutricis tegmine lætus
280 Romulus excipiet gentem, et Mavortia condet
Monia, Romanofque fuo de nomine dicet.
His ego nec metas rerum, nec tempora pono:
Imperium sine fine dedi. quin afpera Juno,
Quæ mare nunc terrafque metu coelumque fatigat,
285 Confilia in melius referet, mecumque fovebit
Romanos rerum dominos, gentemque togatam.
Sic placitum. veniet luftris labentibus ætas,
Quum domus Affaraci Phthiam clarafque Mycenas
Servitio premet, ac victis dominabitur Argis.
290 Nascetur pulchra Troianus origine Cæfar,
Imperium Oceano, famam qui terminet aftris,
Julius, a magno demiffum nomen Iulo.

Hunc tu olim cœlo, fpoliis orientis onustum,
Accipies fecura: vocabitur hic quoque votis.
295 Aspera tum pofitis mitescent fecula bellis :
Cana fides, et Vefta, Remo cum fratre Quirinus
Jura dabunt: diræ ferro et compagibus arctis
Claudentur belli porta. Furor impius intus
Sæva fedens fuper arma, et centum vinctus ahenis
300 Poft tergum nodis, fremet horridus ore cruento.

Нæс

Hæc ait: et Maia genitum demittit ab alto,
Ut terræ, utque novæ pateant Carthaginis arces
Hofpitio Teucris: ne fati nefcia Dido

Finibus arceret. volat ille per aera magnum
305 Remigio alarum: ac Libyæ citus adftitit oris.
Et jam juffa facit: ponuntque ferocia Pœni
Corda, volente Deo. in primis Regina quietum
Accipit in Teucros animum mentemque benignam.
At pius Aeneas per noctem plurima volvens,
310 Ut primum lux alma data est, exire, locofque
Explorare novos, quas vento accefferit oras;
Qui teneant, (nam inculta videt) hominefne, feræne,
Quærere conftituit, fociifque exacta referre.
Claffem in convexo nemorum, fub rupe cavata,
315 Arboribus claufam circum atque horrentibus umbris
Occulit. ipfe uno graditur comitatus Achate,
Bina manu lato crispans hastilia ferro.

Cui Mater media fefe tulit obvia filva, Virginis os habitumque gerens, et virginis arma 320 Spartanæ vel qualis equos Threiffa fatigat

Harpalyce, volucremque fuga prævertitur Hebrum.
Namque humeris, de more, habilem suspenderat arcum
Venatrix, dederatque comam diffundere ventis;
Nuda genu, nodoque finus collecta fluentes.
325 Ac prior, Heus, inquit, juvenes, monstrate mearum
Vidiftis fi quam hic errantem forte fororum,
Succinctam pharetra et maculofæ tegmine lyncis,
Aut spumantis apri curfum clamore prementem.
Sic Venus. at Veneris contra fic filius orfus:
330 Nulla tuarum audita mihi neque vifa fororum.

O, quam te memorem, virgo! namque haud tibi vultus
Mortalis,

P 2

Mortalis, nec vox hominem fonat. O Dea, certe! An Phœbi foror, an Nympharum fanguinis una? Sis felix, noftrumque leves quæcunque laborem : 335 Et quo fub cœlo tandem, quibus orbis in oris Jactemur, doceas. ignari hominumque locorumque Erramus, vento huc vaftis et fluctibus acti.

Multa tibi ante aras noftra cadet hoftia dextra. Tunc Venus: Haud equidem tali me dignor honore. 340 Virginibus Tyriis mos eft geftare pharetram, Purpureoque alte furas vincire cothurno. Punica regna vides, Tyrios, et Agenoris urbem: Sed fines Libyci, genus intractabile bello. Imperium Dido Tyria regit urbe profecta, 345 Germanum fugiens. longa est injuria, longæ Ambages: fed fumma sequar faftigia rerum. Huic conjux Sichæus erat, ditiffimus agri Phoenicum, et magno miferæ dilectus amore: Cui pater intactam dederat, primisque jugarat 350 Ominibus. fed regna Tyri germanus habebat Pygmalion, fcelere ante alios immanior omnes. Quos inter medius venit furor. ille Sichæum Impius ante aras, atque auri cæcus amore, Clam ferro incautum fuperat; fecurus amorum 355 Germanæ: factumque diu celavit; et ægram, Multa malus fimulans, vana fpe lufit amantem. Ipfa sed in somnis inhumati venit imago Conjugis, ora modis attollens pallida miris: Crudeles aras, trajectaque pectora ferro

360 Nudavit, cæcumque domus fcelus omne retexit. Tum celerare fugam, patriaque excedere suadet: Auxiliumque viæ veteres tellure recludit

Thefau