Jungentur jam gryphes equis, ævoque sequenti
Cum canibus timidi venient ad pocula damæ.
Mopse, novas incide faces: tibi ducitur uxor;
Sparge, marite, nuces: tibi deserit Hesperus OEtam.
Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
O'digno conjuncta viro! dùm despicis omnes,
Dùmque tibi est odio mea fistula, dùmque capellæ,
Hirsutumque supercilium, promissaque barba,
Nec curare Deûm credis mortalia quemquam.
Incipe Manalios mecum, mea tibia, versus.
Sepibus in nostris parvam te roscida mala
(Dux ego vester eram) vidi cum matre legentem;
Alter ab undecimo tùm me jam ceperat annus;
Jam fragiles poteram à terrâ contingere ramos.
Ut vidi, ut perii, ut me malus abstulit error!
Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Nunc scio quid sit Amor. Duris in cotibus illum Aut Tmaros, aut Rhodope, aut extremi Garamantes, Nec generis nostri puerum, nec sanguinis, edunt. Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Sævus Amor docuit natorum sanguine matrem Commaculare manus: crudelis tu quoque, mater! Crudelis mater magis, an puer improbus ille? Improbus ille puer : crudelis tu quoque, mater. Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Nunc et oves ultrò fugiat lupus; aurea duræ
Mala ferant quercus ; narcisso floreat alnus,
Pinguia corticibus sudent electra myrice;
Certent et cycnis ululæ, sit Tityrus Orpheus;
Orpheus in sylvis, inter delphinas Arion.
Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Omnia vel medium fiant mare. Vivite, silvæ,
Præceps aerii speculâ de montis in undas
Deferar; extremum hoc munus morientis habeto.
Desine Mænalios, jam desinė, tibia, versus.
Hæc Damon. Vos, quæ responderit Alphesibæus, Dicite, Pierides; non omnia possumus omnes.
et molli cinge hæc altaria vittâ,
Verbenasque adole pingues et mascula thura,
Conjugis ut magicis sanos avertere sacris
Experiar sensus; nihil hic nisi carmina desunt.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.
Carmina vel cœlo possunt deducere lunam;
Carminibus Circe socios mutavit Ulyssei;
Frigidus in pratis cantando rumpitur anguis.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.
Terna tibi hæc primùm triplici diversa colore
Licia circumdo, terque hæc altaria circum
Effigiem duco: numero deus impare gaudet.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.
Necte tribus nodis ternos, Amarylli, colores;
Necte, Amarylli, modò; et«Veneris»dic «vincula necto.>>
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.
Limus ut hic durescit, et hæc ut cera liquescit
Uno eodemque igni; sic nostro Daphnis amore.
Sparge molam, et fragiles incende bitumine lauros.
Daphnis me malus urit ; ego hanc in Daphnide laurum.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.
Talis amor Daphnin, qualis quùm fessa juvencum
Per nemora atque altos quærendo bucula lucos
Propter aquæ rivum viridi procumbit in ulvâ
Perdita, nec seræ meminit decedere nocti ;
Talis amor teneat, nec sit mibi cura mederi.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.
Has olim exuvias mihi perfidus ille reliquit,
Pignora cara suî; quæ nunc ego, limine in ipso,
Terra, tibi mando: debent hæc pignora Daphnin.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.
Has herbas, atque hæc Ponto mihi lecta venena
Ipse dedit Maris: nascuntur plurima Ponto.
His ego sæpè lupum fieri, et se condere silvis
Mærin, sæpè animas imis excire sepulcris,
Atque satas aliò vidi traducere messes.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.
Fer cineres, Amarylli, foràs, rivoque fluenti
Transque caput jace; nec respexeris. His ego Daphnin
Aggrediar; nihil ille Deos, nil carmina, curat.
V. 103 Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin. Aspice: corripuit tremulis altaria flammis Sponte suâ, dùm ferre moror, ciuis ipse. Bonum sit! Nescio quid certè est; et Hylaxin limine latrat. Credimus? an, qui amant, ipsi sibi somnia fingunt? Parcite, ab urbe venit, jam parcite, carmina, Daphnis.
Virgilius, postquàm pæne occisus erat ab Ario centurione, Romam confugiens, mandaverat procuratoribus suis ut obsequio animum Arii sibi conciliarent. Ergò Moris, unus ex procuratoribus, Mantuam petit, Ario hædos oblaturus. Occurrit pastor, et ab eo, quò pergat, quærit. Ille deflet suas miserias; et indè varii cantus.
Quò te, Mari, pedes? an, quò via ducit, in urbem?
O Lycida, vivi pervenimus advena nostri
(Quod nunquàm veriti sumus) ut possessor agelli
Diceret: «Hæc mea sunt; veteres, migrate, coloni.>>
Nunc victi, tristes, quoniam sors omnia versat,
Hos illi (quod nec benè vertat!) mittimus hædos.
Certè equidem audieram, quà se subducere colles
Incipiunt mollique jugum demittere clivo,
Usque ad aquam, et veteris jam fracta cacumina fagi,
Omnia carminibus vestrum servâsse Menalcam.
Audieras, et fama fuit; sed carmina tantùm
Nostra valent, Lycida tela inter Martia, quantùm
Chaonias dicunt, aquilâ veniente, columbas.
Quòd nisi me quâcumque novas incidere lites
Antè sinistra cavâ monuisset ab ilice cornix,
Nec tuus hic Maris, nec viveret ipse Menalcas.
Heu! cadit in quemquam tantum scelus! Heu! tua nobis
Penè simul tecum solatia rapta, Menalca!
Quis caneret Nymphas? Quis humum florentibus herbis
Spargeret? aut viridi fontes induceret umbrâ?
Vel quæ sublegi tacitus tibi carmina nuper,
Quùm te ad delicias ferres, Amaryllida, nostras?
«Tityre, dùm redeo, brevis est via, pasce capellas;
Et potum pastas age, Tityre; et inter agendum
Occursare capro, cornu ferit ille, caveto. >>
Imò hæc quæ Varo, necdùm perfecta, canebat:
<< Vare, tuum nomen (superet modò Mantua nobis,
Mantua væ miseræ nimiùm vicina Cremona !)
Cantantes sublimè ferent ad sidera cycni. >>
Sic tua Cyrneas fugiant examina taxos!
Sic cytiso pasta distendant ubera vaccæ !
Incipe, si quid habes. Et me fecêre poetam
Pierides; sunt et mihi carmina; me quoque dicunt
Vatem pastores: sed non ego credulus illis ;
Nam neque adhuc Varo videor, nec dicere Cinna
Digna, sed argutos inter strepere anser olores.
Id quidem ago, et tacitus, Lycida, mecum ipse voluto,
Si valeam meminisse; neque est ignobile carmen:
« Huc ades, ô Galatea: quis est nam ludus in undis?
Hic ver purpureum; varios hic flumina circum
Fundit humus flores; hic candida populus antro
Imminet, et lentæ texunt umbracula vites.
Huc ades: insani feriant sine littora fluctus. >>
Quid, quæ te purâ solum sub nocte canentem
Audieram? Numeros memini, si verba tenerem.
<< Daphni, quid antiquos signorum suspicis ortus? Ecce Dionæi processit Cæsaris astrum ;
Astrum, quo segetes gauderent frugibus, et quo
Duceret apricis in collibus uva colorem.
Insere, Daphni, pyros, carpent tua poma nepotes. >>
Omnia fert ætas, animum quoque. Sæpè ego longos
Cantando puerum memini me condere soles:
Nunc oblita mihi tot carmina; vox quoque Mærin
Jam fugit ipsa: lupi Morin vidêre priores.
Sed tamen ista satis referet tibi sæpè Menalcas.
Causando nostros in longum ducis amores.
Et nunc omne tibi stratum silet æquor, et omnes
(Aspice) ventosi ceciderunt murmuris auræ:
Hinc adeò media est nobis via; namque sepulcrum
Incipit apparere Bianoris. Hic ubi densas
Agricolæ stringunt frondes, hic, Mori, canamus;
Hic hædos depone; tamen veniemus in urbem.
Aut, si nox pluviam ne colligat antè veremur,
Cantantes licet usque (minùs via lædet) eamus.
Cantantes ut eamus, ego hoc te fasce levabo.
Desine plura, puer; et quod nunc instat agamus.
Carmina tùm meliùs, quùm venerit ipse, canemus.
Narrat poeta quis fuerit Gallo, profectâ Lycoride, moeror, et quantam miserationem testatæ sint ipsæ res inanimatæ. Mox Gallum ipsum inducit, tanquàm Arcadia pastorem, amores suos deflentem.
EXTREMUM hune, Arethusa, mihi concede laborem.
Pauca meo Gallo, sed quæ legat ipsa Lycoris,
Carmina sunt dicenda : neget quis carmina Gallo?
|