Page images
PDF
EPUB

Donec rostra tenent siccum, et sedêre carinae
Omnes innocuae: sed non puppis tua, Tarcho;
Namque inflicta vadis dorso dum pendet iniquo,
Anceps, sustentata diu, fluctusque fatigat,
Solvitur, atque viros mediis exponit in undis;
Fragmina remorum quos et fluitantia transtra
Impediunt, retrahitque pedem simul unda relabens.

Nec Turnum segnis retinet mora; sed rapit acer
Totam aciem in Teucros, et contra in littore sistit.
Signa canunt. Primus turmas invasit agrestes 310
AEneas, omen pugnae; stravitque Latinos,
Occiso Therone, virúm qui maximus ultro
AEnean petit: huic gladio, perque aerea suta,
Per tunicam squalentem auro, latus haurit apertum.
Inde Lichan ferit, exsectum jam matre perempta,
Et tibi, Phoebe, sacrum, casus evadere ferri
Quòd licuit parvo. Nec longe Cissea durum,
Immanemque Gyan, sternentes agmina clava,
Dejecit leto. Nihil illos Herculis arma,

Nec validae juvere manus, genitorque Melampus, 320
Alcidae comes usque graves dum terra labores
Praebuit. Ecce Pharo, voces dum jactat inertes,
Intorquens jaculum clamanti sistit in ore.

Tu quoque, flaventem prima lanugine malas
Dum sequeris Clytium infelix, nova gaudia, Cydon,
Dardania stratus dextra, securus amorum
Qui juvenum tibi semper erant, miserande, jaceres;
Ni fratrum stipata cohors foret obvia, Phorci

E

1

Finchè i rostri nel secco, e tutte in salvo
Le navi andar': ma non la tua, Tarconte;

Che a un guado urtò, sull' aspro dorso ancipite
Pende a lungo sorretta, e il mar riverbera,
Poi s'apre, e all'onde ogni sua gente vomita;
De' remi i tronchi e i sparti banchi impaccianla,
Giù intanto i piè l'onda ne trae retrograda.

Nè un Turno indugia; ei tutta l'oste affretta, Ponla a fronte sul lido. Il suon diè segno.

E in auspizio di pugna Enea va primo

C. Sull' orde agresti; e ogni Latin costerna,

1

Steso un Teròn, ch' uom gigantesco incontro Gli osò venir: per l'énee lastre, a brando, Per l'auree squame, apregli il fianco. Un Lica [ Poi fere, a spenta incisa madre estratto,

Sacro al Peonio dio, perchè dal ferro

Párgol fu illeso. E il fier Cisséo non lungi
Svena, e l'immenso Gía, mentr' ambo a clava
Fan rio macel. Non l'acre man lor giova,
Non l'armi Erculee, o il genitor Melampo,
Che ognor seguì nelle gran prove Alcide.
E a Faro il vil, che a vane grida introna,
Ve' affila un dardo e gliel' appunta in bocca.
Te pur, Cidon, mentre il bel Clizio siegui,
Nuovo piacer nel biondo vel che spunta,
Te lasso avría, tronchi gli amor che hai sempre
Pel maschio fior, l'Iliaca destra ucciso;
Ma de' german, prole di Forco, il pronto

Progenies; septem numero septenaque tela
Conjiciunt: partim galea clypeoque resultant 330
Irrita; deflexit partim stringentia corpus
Alma Venus. Fidum AEneas affatur Achaten:
Suggere tela mihi, non ullum dextera frustra
Torserit in Rutulos, steterunt quae in corpore Graiúm
Iliacis campis. Tum magnam corripit hastam,
Et jacit: illa volans clypei transverberat aera
Maeonis, et thoraca simul cum pectore rumpit.
Huic frater subit Alcanor, fratremque ruentem
Sustentat dextra: trajecto missa lacerto 339
Protinus hasta fugit, servatque cruenta tenorem;
Dexteraque ex humero nervis moribunda pependit.
Tum Numitor, jaculo fratris de corpore rapto,
AEnean petiit; sed non et figere contra
Est licitum, magnique femur perstrinxit Achatae.
Hic Curibus, fidens primaevo corpore, Clausus
Advenit, et rigida Dryopen ferit eminus hasta
Sub mentum, graviter pressa, pariterque loquentis
Vocem animamque rapit, trajecto gutture: at ille
Fronte ferit terram, et crassum vomit ore cruorem.
Tres quoque Threïcios, Boreae de gente suprema,
Et tres, quos Idas pater et patria Ismara mittit, 351
Per varios sternit casus. Accurrit Halesus,
Auruncaeque manus; subit et Neptunia proles,
Insignis Messapus equis: expellere tendunt
Nunc hi, nunc illi: certatur limine in ipso
Ausoniae. Magno discordes aethere venti

Stuol ti salvò; lancian sett' aste i sette:

Parte ne feo senza piagar ritorte

L'elmo e il brocchier; parte rasenti il corpo
Vener le svia. Tosto ad Acate il duce:
Quà teli a me, niun su i Latini invano
Di quei trarrò, che negli Hliaci campi
Fiaccar' gli Achei. Quindi grand' asta afferra,
Lanciala: a Méone vola, e il doppio a' bronzi
Scudo trapassa, e usbergo rompe e imbusto.
Corre Alcánore al frate, e il tien cadente
Colla destra all'ascella: altr' asta fugge,
Varca il lacerto unta di sangue; e smorta
La man quì lascia a penzigliar da' nervi.
Qui Numitor, svelto dal frate il telo,
Drizzalo a Enea; ma non gli è dato, u' mira,
Colpir; sol striscia in fior di coscia Acate.
Cluso quì giunge in fresco brio da Curi,
Scaglia crud' asta, e sotto il mento impiaga
Dríope a gran colpo, e a mezzo dir gli fura,
Trafitto il gozzo, ogni fiatar: la fronte
Quei batte a terra, e crasso sangue erutta.
Tre poi gran Traci, alta di Borea stirpe,
Tre Ismarii pur, ch' Ida mandò lor padre,
ch'Ida

Stende a morti diverse. Accorre Aleso,

E il fior d'Aurunca; e anche il Nettunio sangue,
Pro Messapo a cavai: gareggia un'oste
L'altra a cacciar: ferve del Lazio al margo
L'aspra tenzon. Come in gran lizza i venti
VIRGIL. Eneid. Tom. II.

Cc

Prælia ceu tollunt, animis et viribus aequis:
Non ipsi inter se, non nubila, non mare cedunt:
Anceps pugna diu; stant obnixa omnia contra.
Haud aliter Trojanae acies aciesque Latinae
Concurrunt; haeret pede pes, densusque viro vir.

360

At parte ex alia, quà saxa rotantia late
Impulerat torrens arbustaque diruta ripis,
Arcadas, insuetos acies inferre pedestres,
Ut vidit Pallas Latio dare terga sequaci;
Aspera queis natura loci dimittere quando
Suasit equos; unum quod rebus restat egenis,
Nunc prece, nunc dictis virtutem accendit amaris:
Quò fugitis, soci? per vos et fortia facta,
Per ducis Evandri nomen, devictaque bella, 370
Spemque meam, patriae quae nunc subit aemula laudi,
Fidite ne pedibus. Ferro rumpenda per hostes
Est via, quà globus ille virúm densissimus urget:
Hac vos et Pallanta ducem patria alta reposcit.
Numina nulla premunt: mortali urgemur ab hoste
Mortales: totidem nobis animaeque manusque.
Ecce maris magna claudit nos obice pontus;
Deest jam terra fugae: pelagus Trojamne petemus?
Haec ait, et medius densos prorumpit in hostes.
Obvius huic primùm, fatis adductus iniquis, 380
Fit Lagus: hunc, magno vellit dum pondere saxum,
Intorto figit telo, discrimina costis

Per medium quà spina dabat, hastamque receptat
Ossibus haerentem. Quem non super occupat Hisbo,

[ocr errors]
« PreviousContinue »