DAPHNIS. ECLOGA V.
MENAL CAS. MOPS V S.
non, Mopse, boni quoniam convenimu
Tu calamos inflare leves, ego dicere versus,
Hic corulis mixtas inter considimus ulmos?
Mo. Tu maior; tibi me est aequum parere, Menalca:
5 Sive sub incertas Zephyris motantibus umbras,
Sive antro potius succedimus. Adspice, ut antrum
Silvestris raris sparsit labrusca racemis.
ME. Montibus in nostris solus tibi certet Amyntas.
Mo. Quid, si idem certet Phoebum superare ca-
10 ME. Incipe, Mopse, prior: si quos aut Phyllidis ignes,
Aut Alconis habes laudes, aut iurgia Codri. Incipe; pascentes servabit Tityrus haedos. Mo. Imo haec, in viridi nuper quae cortice fagi Carmina descripsi et modulaus alterna notavi, 15 Experiar. Tu deinde iubeto certet Amyntas. ME. Lenta salix quantum pallenti cedit olivae, Puniceis humilis quantum saliunca rosetis: Iudicio nostro tantum tibi cedit Amyntas. Mo. Sed tu desine plura, puer; successimus antro. 20 Exstinctum Nymphae crudeli funere Daphnin Flebant: vos coruli testes et flumina Nymphis: Quum, complexa sui corpus miserabile guati, Atque deos atque astra vocat crudelia mater. Non ulli pastos illis egere diebus
25 Frigida, Daphni, boves ad flumiña; nulla neque
Libavit quadrupes, nec graminis attigit herbam. Daphni, tuum Poenos etiam ingemuisse leones
- Interitum, montesque feri silvaeque loquuntur.
Daphnis et Armenias curru subiungere tigres
Instituit, Daphnis thiasos inducere Bacchi,
Et foliis lentas intexere mollibus hastas.
Vitis ut arboribus decori est, ut vitibus uvae,
Vt gregibus tauri, segetes ut pinguibus arvis:
Tu decus omne tuis. Postquam te fata tulerunt,
Ipsa Pales agros atque ipse reliquit Apollo.
Grandia saepe quibus mandavimus hordea sulcis,
Infelix lolium et steriles nascuntur avenae.
Pro molli viola, pro purpureo narcisso,
Carduus et spinis surgit paliurus acutis.
Spargite humum foliis; inducite fontibus umbras, 40 Pastores: mandat fieri sibi talia Daphnis;
Et tumulum facite, et tumulo superaddite carmen: Daphnis ego in silvis, hinc usque ad sidera notus, Formosi pecoris custos, formosior ipse.
ME. Tale tuum carmen nobis, divine poëta,
Quale sopor fessis in gramine, quale per aestum
Dulcis aquae saliente sitim restinguere rivo.
Nec calamis solum aequiparas, sed voce magi-
strum;
Fortunate puer, tu nunc eris alter ab illo.
Nos tamen haec quocunque modo tibi nostra vi-
cissim
Dicemus, Daphninque tuum tollemus ad astra;
Daphnin ad astra feremus: amavit nos quoque
Daphnis.
Mo. An quidquam nobis tali sit munere maius?
Et puer ipse fuit cantari dignus, et ista
Iam pridem Stimicon laudavit carmina nobis.
ME, Candidus insuetum miratur limen Olympi, Sub pedibusque videt nubes et sidera Daphnis. Ergo alacris silvas et cetera rura voluptas Panaque pastoresque tenet Dryadasque puellas. Nec lupus insidias pecori, nec retia cervis
Vlla dolum meditantur: amat bonus otia Daphnis.
Ipsi laetitia voces ad sidera iactant
Intonsi montes; ipsae iam carmina rupes,
Ipsa sonant arbusta: deus, deus ille, Menalca.
65 Sis bonus o felixque tuis! en quatuor aras:
Ecce duas tibi, Daphni, duas altaria Phoebo.
Pocula bina novo spumantia lacte quotannis,
Craterasque duo statuam tibi pinguis olivi;
Et multo in primis hilarans convivia Baccho,
70 Ante focum, si frigus erit, si messis, in umbra,
Vina novum fundam calathis Ariusia nectar.
Cantabunt mihi Damoetas et Lyctius Aegon;
Saltantes Satyros imitabitur Alphesiboeus.
Haec tibi semper erunt, et quum solennia vota
75 Reddemus Nymphis, et quum lustrabimus agros.
Dum iuga montis aper, fluvios dum piscis amabit,
Dumque thymo pascentur apes, dum rore cicadae.
Semper honos nomenque tuum laudesque mane-
bunt.
Vt Baccho Cererique, tibi sic vota quotannis 80 Agricolae facient; damnabis tu quoque votis. Mo. Quae tibi, quae tali reddam pro carmine dona? Nam neque me tantum venientis sibilus austri, Nec percussa iuvant fluctu tam litora, nec quae Saxosas inter decurrunt flumina valles. 85 ME. Hac te nos fragili donabimus ante cicuta. Haec nos, Formosum Corydon ardebat Alexin; Haec eadem docuit, Cuium pecus? an Meliboei? Mo. At tu sume pedum, quod, me quum saepe rogaret,
Non tulit Antigenes, et erat tum dignus amari, 90 Formosum paribus nodis atque aere, Menalca.
FAVNORVM SATYRORVM ET SILENI
CANTYS INTER NYMPHARVM LVSVS.
Prima Syracosio dignata est ludere versu
Nostra, nec erubuit silvas habitare, Thalia.
Quum canerem reges et proelia, Cynthius aurem
Vellit, et admonuit: Pastorem, Tityre, pingues
Pascere oportet oves, deductum dicere carmen.
Nunc ego (namque super tibi erunt, qui dicere
Vare, tuas cupiant, et tristia condere bella)
Agrestem tenui meditabor arundine Musam.
Non iniussa cano. Si quis tamen haec quoque, si quis
Captus amore legat: te nostrae, Vare, myricae,
Te nemus omne canet; nec Phoebo gratior ulla est,
Quam sibi quae Vari praescripsit pagina nomen.
Pergite, Pierides. Chromis et Mnasylos in antro
Silenum pueri somno videre iacentem,
Inflatum hesterno venas, ut semper, laccho;
Serta procul, tantum capiti delapsa, iacebant;
Et gravis attrita pendebat cantharus ansa.
Adgressi (nam saepe senex spe carminis ambo
Luserat) iniiciunt ipsis ex vincula sertis.
Addit se sociam, timidisque supervenit Aegle,
Aegle, Naiadum pulcherrima; iamque videnti
Sanguineis frontem moris et tempora pingit.
Ille dolum ridens, Quo vincula nectitis? inquit.
Solvite me, pueri; satis est potuisse videri.
Carmina, quae vultis, cognoscite; carmina vobis, 25
Huic aliud mercedis erit; simul incipit ipse.
Tum vero in numerum Faunosque ferasque videres
Ludere, tum rigidas motare cacumina quercus.
Nec tantum Phoebo gaudet Parnasia rupes;
30 Nec tantum Rhodope mirantur et Ismarus Orphea.
Namque canebat, uti magnum per inane coacta
Semina terrarumque animaeque marisque fuissent,
Et liquidi simul ignis; ut his exordia primis
Omnia, et ipse tener mundi concreverit orbis;
55 Tum durare solum et discludere Nerea ponto
Coeperit, et rerum paullatim sumere formas;
Iamque novum terrae stupeant lucescere solem,
Altius atque cadant summotis nubibus imbres:
Incipiant silvae quum primum surgere, quumque
io Rara per ignotos errent animalia montes.
Hinc lapides Pyrrhae iactos, Saturnia regna,
Caucasiasque refert volucres, furtumque Pro-
His adiungit, Hylan nautae quo fonte relictum Clamassent, ut litus, Hyla, Hyla, omne sonaret. 45 Et fortunatam, si nunquam armenta fuissent, Pasiphaën nivei solatur amore iuvenci.
Ah, virgo infelix, quae te dementia cepit! Proetides implerunt falsis mugitibus agros: At non tam turpes pecudum tamen ulla secuta est 50 Concubitus, quamvis collo timuisset aratrum, Et saepe in laevi quaesisset cornua fronte. Ah, virgo infelix, tu nunc in montibus erras: Ille, latus niveum molli fultus hyacintho, Ilice sub nigra pallentes ruminat herbas; 55 Aut aliquam in magno sequitur grege. Claudite, Nymphae,
Dictaeae Nymphae, nemorum iam claudite saltus: Si qua forte ferant oculis sese obvia nostrie Errabunda bovis vestigia: forsitan illum,
Aut herba captum viridi, aut armenta secutam, Co Perducant aliquae stabula ad Gortynia vaccae. Tum canit Hesperidum miratam mala puellam; Tum Phaethontiadas musco circumdat amarae -Corticis, atque solo procèras erigit aluos.
|