DAMOETAS. Heu, heu, quam pingui macer est mihi taurus in ervo! Idem amor exitium pecori, pecorisque magiftro. MENALCAS. His certe neque amor caussa est; vix ossibus hærent. Nefcio, quis teneros oculus mihi fascinat agnos. DAMOETAS. Dic, quibus in terris, et eris mihi magnus Apollo, Tris pateat cœli spatium non amplius ulnas. 105 MENALCAS. Dic, quibus in terris infcripti nomina regum 100. Heu! Heu! Burm ex nonnullis. conf. ad Ecl. II, 58. in ervo ab Heinf. reductum et firmatum e libris permultis, et Plinii ac Columella auctoritate; vulgo arvo, quod Manutius invexisse videtur; nam Aldd. recte ervo. Tuentur arvo Rom. Longob. et alii. 101. Ante Burm. eft ante pecori: in Codd. modo poft pecori, modo post magiftro; itaque Burm. fuftulit; a Goth. utroque abeft. - 102. Elegans Heinfii et jam Stephani conjectura est: Hi certe (neque amor cauffa eft) vix offibus bærent; eamque recepere Cuningh. et Brunck. Gulielm. eodem modo difpungebat, ut tamen bis offibus retineret. Moreti quartus omittit eft.-103. oculis Marius Victorin. Pro agnos habet bados Goth. pr. -105. ulnis Ven, et ed. Ven. ullas Rom. 100. Ervum leguminis, noftratum Wicken, genus, bubus jam olim paftum dari folitum, ut ex Columella docent Inppt. Versus expressus ex Theocr. IV, 20, ut 102 ex IV, 15. 105. Simpliciter intelligam cujuflibet loci puteum, in quem cum quis defcenderit, tantum cæli profpicit spatium, quantum puteus patet, h. e. putei latitudo permiferit. In talibus Grammatici, quorum pericula in folvendo ænigmate dabit Servius, alia Burmannus, crucem fibi fixam effe putare non debebant. Propofita nuper ab Abbate Divotio ratio, ut ad Panthei tholum referatur, et ab pastoris ingenio, et ab eo tempore, quo plura hujufmodi formæ ædificia Romæ visebantur, plane aliena eft. Alio eoque magis arguto, nec tamen magis vero, lufu poffit aliquis huc arcessere cryptam ad Paufilypum in Campania, ejusque ingressum veterem: quod fecit quoque Paoli Antiqq. Puteol. fol. 11. 106. Nota res de hyacintho, de quo fup. ad Ecl, II, 18, in cujus Nafcantur flores; et Phyllida folus habeto, PALÆMON. Non noftrum inter vos tantas conponere litis : * Et vitula tu dignus, et hic; et quisquis amores * 107. Nafcuntur multi et Pier. et Burm. Sed est paullo ante pateat.108. Non veftrum inter nos Parrhaf. inter nos Voff. pr.--109. dignus es, et Goth. pr.--110. metuat et experiatur Ven. metuat et experietur Leid. duo cum Goth. fec. metuat et experiatur Moret. quartus. Ebertus V. C. conj. et quisquis amaros-amores. Nondummepænitet eorum, quæ ante hos XX annos in Notis moxque in Addendis To. IV, p. 215 adfcripferam: necdum, etsi discendi valde cupidus, vidi ullam rationem aut grammaticæ aut fententiæ satis confentaneam, qua fcabri hi verfus defendi poffint. Nam quæ tandem hæc eft fententia: Et vitula tu dignus et hic, et quisquis; ut uterque vitula remunerandus fit (atqui alter poculum ferre debebat); multo minus ferri poteft, ut et tertius aliquis vitulam ferat, et omnes alii præmium idem ferant, qui etc. Sin fententiam ab antecedentibus sejunctam facias, ut fit: Et vel At quisquis amores Aut metuet-aut experietur, primo sententia est contorta, obfcura, et, fi expeditam dederis, a loco aliena; quorfum enim repente amores? de cantu agebatur; præmium debebatur ei, qui cantu fuperior effet; nunc autem ambo cantu erant pares, non amore felices aut infelices; tum vero grammaticæ adverfatur hoc, ut quisquis fit unufquisque. Nam quifquis relativam vim habet, nec absolute poni poteft; nifi addito aut fubintellecto verbo: quisquis ille fuerit, quicquid illud est : multo minus quisquis de duobus pro uterque dictum effe potest. Mihi itaque fatis liquere videtur, duo hos verfus effe fetum Grammatici, qui fupplere volebat fententiam breviter a poëta enuntiatam: Non noftrum inter vos tantas componere lites. Forte plures interpolationis auctores fuere. Adfcripferat prior: Et vitula tu dignus et hic poculo. Cafu appinxerat alius verfum paræneticum in margine: Aut metuat dulces aut experiatur amaros. Fuit librarius, qui utrumque verfum male confarcinatum intexeret, cujus foliis paffim litteras AI infcriptas, five ut Al, Al, heu! heu! five ut Αἴαντος f. Ajacis nomen expreffum effet, veteres memorabant. Cf. Ovid. Metam. XIII, 398. Reges duces Græcorum voce Homerica. Apud Ciceronem Agamemnon rex regum. 107. Phyllida, quam uterque amicam fibi vindicarat. v. 76 fq. 108. Non noftrum fcil. est. Servius tamen contendit inter, pungendum effe: Non: quafi interloquatur Judex, non, non habebit Phyllida etc. noftrum eft, arbitrium ferre. Sed hoc durum: nec fatis poteft confirmari ex Theocr. V, 138 παύσασθαι κέλομαι τὸν ποιμένα. 109. et quisquis amores, etc. Ut hæc verba per se sensum fatis obvium habeant, non tamen, quid ad reliquam sententiam faciant, ab ullo interprete monitum aut dictum eft, neque unquam * Aut metuet dulcis, aut experietur amaros. * Claudite jam rivos, pueri : fat prata biberunt. unquam dici posse, exiftimo. Referre interpretum commenta nil attinet; frigere enim ea cum ipso carmine necesse est. Verum Palæmon ejufmodi arbitrium facit, ut utrumque parem effe dicat, ut adeo alter, Menalcas, vitula, ab Damæta in fponfione pofita, Damætas autem poculo fagino Menalcæ dignus videri debeat. Jam, quorfum reliqua hoc et seq. versu spectent, non facile dicas; neque quicquam ex purnio io Ecl. II, 99 divines, ubi hæc adumbrat: Este pares et ab boc concordes vivite; nam vos Et Cal 110 decor et cantus et amor fociavit et 111. Claudite jam rivos. Ex- 1 70 P. VIRGILII MARONIS Nascantur flores; et Phyllida solus habe PALÆMON. Non noftrum inter vos tantas conpo * Et vitula tu dignus, et hic; et c BUCOLICA, ECL. III. 7 * dulcisą, aut experietur amaros. * 110 kros, puen: lat prata biberunt. 107. Nafcuntur multi et Pier. et Burm. Se 108. Non veftrum inter nos Parrhaf. inter nos Goth. pr. 110. metuat et experiatur Ven. Goth. fec. metuat et experiatur Moret. quart amaros-amores. Nondummepænitet eorr moxque in Addendis To. IV, p. 215 a valde cupidus, vidi ullam rationem confentaneam, qua fcabri hi verfu hæc eft fententia: Et vitula tu dis remunerandus fit (atqui alter poc poteft, ut et tertius aliquis vi ferant, qui etc. Sin fententia fit: Et vel At quisquis amores contorta, obfcura, et, fi exт! repente amores? de cantr fuperior effet; nunc aut aut infelices; tum vero quisque. Nam quisqu' nifi addito aut fubir 1 nem ope eligione capti atalibus expressam obilis pueri tranftulelebat, et Conftantinus M. reddita a non indocto ho antini adjuncta c. 19 fq. (quam excudi curavi), demonstrare voluit, ▲ ista ætate plerumque Chriftiani hoV. C. Poet. min. To. IV, p. 767 fqq.), multo minus quifqr tis viri docti fequuti funt plerique omnes, de tantum folliciti, qua reconditum hujufmodi vati itaque fatis liquer fupplere volebat inter vos tantas er Romanos pervenire potuerit. Vide inprimis Chand Adfcripferation of the Defense of Chriftianity Book II, ch. 2, verfum para cujus f fect. 44. Whiston's Supplement to the literal ac nt of Scripture Prophecies, P. 94 fq. Cudworth Systema infcrir. c. IV, S. 16. Nihil tamen ifta opinione effe poteft lecertis rerum argumentis magis destitutum; maltisalis exornari poffit, quæ a viris doctis minus animadverfa beu! non me funt. ris et quamvis Jofeph. Ant. XV, 13, qui Herodem regem Pollionis hofpitio et amicitia ufum esse memorat, colligere aliquis pofit, ab Herode facile, Virgilio præfente, Pollioni d Meis narrari, aut Nicolaum Damafcenum, doctum hominen cujus minifterio Herodes ufus eft, Augufto percarum, de Ju * Pollio. In plerifque vet. Saculi novi interpretatio. Zulich. Laus nova 'COLICA, ECL. IV. prezenici, dæorum 73 mmemorare potuisse, et id genus alia, Romanorum et ingenium vel e lonquam Judæorum tantam auctotuiffe apud Romanos, ut minibus celebrarent, ut eam rifu exoco, quodnam men bucolicum ad BUCOLICA, ECL. III. dulcis, aut experietur amaros. * pueri : fat prata biberunt. Etas. decor et cantus et amor fociavit et η μὲν ἐδ' άλλος, vicit menter, Melius Theocr. Vi extr. τοι δ ̓ ἐγένοντο. Melione viam iniit Popius 02 fqq. Ex jam rivss. ligendus, ut ut rivos prata Ica 110 71 ., se exorsurum effe proimam ætatem a Sibylla mevítam humano generi redituram puero aliquo nato, in Pollionis quiIlle adfcriptus erit heroibus, et orbis regnator 15-17. Jam vero melior illa Leæ ac Saturniæ fimilis, per gradus fuccedet, nato exordia, 18-25; incrementa vero fua habi., quando ille adoleverit, 26-36; cumulata autem ut fit perfecta ab omnibus partibus, ubi ille ad virilem ætatem pervenerit: 37-45. Reliqua funt exultantis lætitia et vota facientis ac gratulantis poetæ: 46 ad fin. Jam in his facile agnoscas, fi modo nulla prævia opinione imbutus accesseris, primo poëtam phantasmata ab aureæ ætatis narrationibus petiisse; tum vero, eum illa cumulasse ad certum aliquem fui temporis eventum declarandum, quem paullo obscurius designavit, quoniam in vaticinium rem mutavit, adeoque vaticinantis verbis et phantafmatibus sensa sua expofuit. Summa fententiarum hæc eft, insequuturam esse temporum felicitatem magnam; eamque initium habituram esse a natalibus pueri, Pollione Cof. nati. Quinam ille puer fuerit, et quid poëtam adduxerit, ut tantam rerum converfionem eo nato insequuturam polliceri poffet, hoc eft, quod quæritur. Scilicet inter omnes populos, magna inprimis aliqua calamitate oppreffos, vaticinia circumferri affolent, quæ five graviora minari five lætiora folent polliceri, eaque, necessaria rerum viciffitudine, melioribus aliquando fuccedentibus temporibus, fere semper eventum habent, Nullo tamen tempore vaticiniorum insanius fuit studium, quam fub extrema reipublicæ Romanæ tempora, primosque Impera tores; |