subsequitur alter Piscium. Simili modo Pleiades occidentes fugere Orionem dicuntur apud Hefiod. "Ε. 619 Εὖτ ̓ ἂν Πληϊάδες, σθένος ὄβριμον Ωρίωνος Φεύγεσαι, πίπτωσιν ἐς ἠεροειδέα πόντον. et ap. Quint. Smyrn. V, 367. 368 Πληϊὰς εὐτ ̓ ἀκάμαντος ἐς Ὠκεανοῖο ῥέεθρα Δύεθ ̓ ὑποπτώσσεσα περικλυτὸν 'Ωρίωνα. Ciris 535 Scorpius alternis clarum fugit Oriona. Eadem hæc fiderum facies habitus ac situs tot fabulis locum fecit, ut v. c. huic ipfi Orioni. cf. Schol. Apollonii III, 226. Restat difficultas in epitheto aquofus, quod nimis tenue videri potest, si est pro aquatilis. Enimvero aquofus est aquas, imbres, cogens, denuntians: ut aquofus Orion Æn. IV, 52. Aries aquofus Ovid. Met. X, 165. Eurus aquofus Horat. Epod. 16, 54. Pliades aquofæ Stat. IV, 120 imbriferæ. Quid quod etiam hiems aquofa Ecl. X, 66. Æn. IX, 671, nubes aquofæ Æn. VIII, 429. Et jam Ζέφυρος ἔφυδρος Odyff. ξ, 458. Pifcem aquofum ex hoc ipso loco Ovidius petiit: Met. X, 165 quotiesque repellit Ver hiemem Pifcique Aries fuccedit aquofo. Cæterum fimul et ubi fibi respondent, pro, quando. (Huma niflimus Voffius folita urbanitate in me grassatus, omnibus his damnatis, tandem, fi recte affequor, statuit, Piscem omnino pro hieme dictum esse.)

EXCURSUS II.

De Nympharum domo et Penei regia.

Georg. IV, 317 Pastor Arislæus fugiens Peneia Tempe-Triftis ad extremi facrum caput adftitit amnis-321 Mater quæ gurgitis hujus Ima tenes-333 At mater fonitum thalamo fub fluminis alti Senfit-359 fimul alta jubet difcedere late Flumina qua greffus inferret. At illum Curvata in montis faciem circumftetit unda, Accepitque finu vasto mifitque fub amnem. Jamque domum miraus genetricis et humida regna, Speluncisque lacus claufos lucofque fonantis, Ibat, et, ingenti motu ftupefactus aquarum, Omnia fub magna labentia flumina terra Spectabat diverfa locis-Et caput etc. Nondum locum vidi alium, qui cum hoc comparari poffit, et nova ac mira est rerum facies, quam ex hoc ipfo loco apud animum adumbrare neceffe est, etfi res difficultatibus suis laborat. Nar

rat

rat poëta vastam aliquam fub terra cavernam, e qua omnia
flumina orta diversis viis ad terræ superficiem properent, ubi
illa suo quodque fonte ex terra prodeant. Adumbrata fere res
ad eam speciem, qua in locis inferis posita narrantur ea, quæ
supra terram funt, ut luci, flumina: v.c. Ovid. Met. I, 189.
Valer. Flacc. III, 402 fqq., aut quemadmodum Styx et Ache-
ron ex inferis emergunt et fupra terram sese effundunt. Com-
parari potest priscum illud philosophema de magna in terræ
vifceribus abysso et aquarum receptaculo: de quo fecundum
antiquiores Plato disputavit in Phædone Tom. I, p. 112 (Bi-
pont. p. 253 sq.) et contra eum Ariftoteles Meteorolog. II, 2,
p. 779, B. C. du Vall., cui inniti puto narrationem apud Se-
nec. Nat. Qu. V, 15 ex Afclepiodoto: demissos a Philippo in
metallum antiquum olim deftitutum-longa via fatigatos, vidisse flu-
mina ingentia et conceptus aquarum inertium vaftos pares noftris-
liberæ laxitatis, non fine horrore visos. Fundum autem mythi aut
fecit aut illuftrare rem potest philosophema de Oceano omnium
deorum dearumque patre, h. e. de aqua communi omnium re-
rum origine, seu potius, pinguiore aliquo sensu, de humido
elemento, fine quo generatio nulla fieri poffit.

Cavernæ hujus facies a poëta adumbrata forte est hæc: ut
fint in ea passim spelunce inque iis lacus inclusi magnæque
filvæ, per quas flumina subter terram ex lacubus profluant;
ut adeo hi lacus sub terra pro fontibus fint, unde illi ortum
habeant, donec aliquantum progressi supra terram emicent
fonte unumquodque suo: Jamque domum mirans sqq. 363 fqq.
Qua vi, quo motu, flumina ita in altum ferantur, ex imo terra-
rum fundo assurgant, et, quomodo ex uno loco omnes amnes
prodire poffint, ut doceret, a poëta expectari non poterat; a
phyfico hoc poftulares jure.

Jam Caverna hæc pro regia aliqua fluviorum et aquarum non
male haberi poterat. Si poëta Oceani regiam eo modo adum-
braffet: nihil puto foret quod mirationem faceret. Talis Nep-
tuni regia passim defcribitur; conf. Ovid. Met. I, 276 fq., in
hac Nereidum Chori apud Eurip. Troad. pr. Nerei domus in
mari Ægeo apud Apollon. IV, 772.

1

At Maro obscuravit commentum illud poëticum inflexa rerum specie, dum Penei fluminis regiam ad eundem modum adumbravit, quo Oceani vel Nerei, aut forte Acheloi, amnium antiquiffimi, describi potuisset. Nam per se Flumini deo domus feu regia recte tribuebatur: et in ipso Peneo hoc ex poëtarum ufu exfequutus est Ovid. Met. I, 568 fq. Eft nemus Hæmoniæ &c. Hac domus, hæc fedes, hæc funt penetralia magni Amnis; in hoc refidens, facto de cautibus antro, Undis jura dabat Nymphisque colentibus undas. Conveniunt illic popularia flumina primum, Mox amnes alii.

Ut ad certam aliquam rerum fpeciem, quæ quidem animis noftris informari poffit, hæc revocem; ex toto mihi loco hæc conftitui posse videntur: In eadem Caverna specus eft, quæ pro fonte, adeoque pro regia Penei, fit; puta esse magnum aliquod specus, quale illud Nympharum in aditu Ithacæ apud Homerum. Specus hoc pro thalamo Cyrenes, quæ Penei erat filia; thalami pendentia pumice tecta v. 374: reliqua e vita heroum ac deorum funt petita: affident ei Nymphæ opus facientes 334 fq., affident vitreis fedilibus 350. Adventu facto Ariftæus hofpitio exceptus lavatur et mensa appofita recreatur: 376-379. Fit libatio, et quidem in patris Oceani et Nympharum honorem, precibus factis: 379-383. Inter hæc mater, quam ex filii questibus calamitatem didicisse et de remedio fortunæ cogitasse puta, ex flamma, libato vino emicante, bono omine capto erecta v. 384-386, filium ad Proteum degentem tum ad Pallenes, Thessaliæ peninfulæ, littora, ablegat, ut ex eo modum reparandorum examinum comperiat: 387 fqq. Pervenitur ad illud Penei specus descensu ad magnam illam Cavernam facto, qualem descensum præbere adeo necesse est omnes fluviorum fontes ex specubus prodire solitos. Itaque et Ariftæus cum matrem Cyrenen adire vellet, ad fontem Penei acceffit: Triftis ad extremi facrum caput adftitit amnis. Illa, etsi interiora terræ, specum ac partem magnæ istius Cavernæ, quo loco Penei patris erat domus, inhabitabat, recte tamen sub fonte Penei degere dici poterat; quæ gurgitis hujus Ima tenes ; et, mater fonitum thalamo fub fluminis alti Senit. Tum ante akias Arethusa

Arethusa forores Profpiciens, fumma flavum caput extulit unda 351. 352, adeoque per fontem profpexit. Quo modo hoc fieri po tuerit: recte non attigit poëta: ad sensum enim fatis commode res expediri nequit. Nunc mater filium jubet descendere: haud dubie per fontem Penei, dum aquas difcedere et viam ei parare edicit: fimul alta jubet difcedere late Flumina, qua juvenis greffus inferret 359.360. Nunc traditur modus: aquæ fontis Penei in media sui parte represse assurgunt in montis speciem, sed excavati, et tamquam viam in arcus speciem factam præbent: Curvata in montis faciem circumftetit unda Accepitque finu vafto mifitque fub amnem: 361. 362. Tum ille in magnam illam Cavernam, de qua paullo ante dictum, unde fluminum exordia et fontes procedunt, pervenit et in matris domum seu thalamum adducitur: 363 sq.

1