Page images
PDF
EPUB

650

Jampridem invifus Divis & inutilis annos
Demoror: ex quo me Divûm Pater atque hominum Rex
Fulminis afflavit ventis, & contigit igni.
Talia perstabat memorans, fixusque manebat.
Nos contrà effusi lacrymis, conjuxque Creüfa,
Ascaniusque, omnisque domus, ne vertere secum
Cuncta pater, fatoque urgenti incumbere vellet.
Abnegat, incœptoque & fedibus hæret in iifdem.
Rurfus in arma feror, mortemque miferrimus opto. 655
Nam quod confilium, aut quæ jam fortuna dabatur ?
Mene efferre pedem, genitor, te posse relicto
Sperasti ? tantumque nefas patrio excidit ore?
Si nihil ex tanta Superis placet urbe relinqui,
Et fedet hoc animo, perituræque addere Trojæ
Teque tuosque juvat; patet isti janua letho.
Jamque aderit multo Priami de sanguine Pyrrhus,
Natum ante ora patris, patrem qui obtruncat ad aras.
Hoc erat, alma parens, quòd me per tela, per ignes
Eripis? ut mediis hoftem in penetralibus, utque 665
Ascaniumque, patremque meum, juxtaque Creüsam,
Alterum in alterius mactatos fanguine cernam?
Arma, viri, ferte arma: vocat lux ultima victos.
Reddite me Danais, finite instaurata revisam
Prælia: numquam omnes hodie moriemur inulti. 670

Hic ferro accingor rurfus, clypeoque sinistram
Insertabam aptans, meque extra tecta ferebam.
Ecce autem complexa pedes in limine conjux

660

Hærebat, parvumque patri tendebat Iülum. 675 Si periturus abis, & nos rape in omnia tecum : Sin aliquam expertus sumptis spem ponis in armis, Hanc primùm tutare domum: cui parvus Iülus, Cui pater, & conjux quondam tua dicta relinquor? Talia vociferans, gemitu tectum omne replebat, 680 Cùm fubitum dictuque oritur mirabile monftrum. Namque manus inter mæstorumque ora parentum, Ecce levis summo de vertice vifus lüli Fundere lumen apex, tactuque innoxia molli Lambere flamma comas, & circum tempora pasci. 685 Nos pavidi trepidare metu, crinemque flagrantem Excutere, & fanctos restinguere fontibus ignes. Et pater Anchises oculos ad fidera lætus Extulit, & cælo palmas cum voce tetendit. Jupiter omnipotens, precibus fi flecteris ullis,

690 Afpice nos, hoc tantum: &, fi pietate meremur, Da deinde auxilium, Pater, atque hæc omina firma. Vix ea fatus erat senior, subitoque fragore Intonuit lævum, & de cœlo lapsa per umbras Stella facem ducens multa cum luce cucurrit. 695 Illam, fumma fuper labentem culmina tecti, Cernimus Idæa claram se condere sylvâ, Signantemque vias: tum longo limite fulcus Dat lucem, & latè circùm loca fulfure fumant. Hic verò victus genitor se tollit ad auras, 700 Affaturque Deos, & fanctum fidus adorat.

Jam jam nulla mora eft: fequor, &, quà ducitis, adfum.

Dii patrii, servate domum, fervate nepotem.

Veftrum hoc augurium, vestroque in numine Troja eft.
Cedo equidem; nec, nate, tibi comes ire recufo.
Dixerat ille; & jam per mænia clarior ignis
Auditur, propiúsque æstus incendia volvunt.
Ergo age, care pater, cervici imponere nostræ :
Ipse subibo humeris, nec me labor iste gravabit.
Quò res cumque cadent, unum & commune periclum,
Una falus ambobus erit: mihi parvus lülus

705

710

Sit comes, & longè servet vestigia conjux.
Vos famuli, quæ dicam animis advertite veftris.

Est urbe egreffis tumulus, templumque vetustum
Desertæ Cereris: juxtáque antiqua cupressus,
Relligione patrum multos fervata per annos.
Hanc ex diverso sedem veniemus in unam.
Tu, genitor, cape sacra manu, patriosque Penates.
Me bello e tanto digressum & cæde recenti

715

Attrectare nefas, donec me flumine vivo

Abluero.

720

Hæc fatus, latos humeros subjectaque colla
Veste super, fulvique insternor pelle leonis,
Succedoque oneri: dextræ se parvus Iülus
Implicuit, sequiturque patrem non passibus æquis.
Ponè fubit conjux. Ferimur per opaca locorum:

Et me, quem dudum non ulla injecta movebant
Tela, neque adverso glomerati ex agmine Graii;

725

Nunc omnes terrent auræ, fonus excitat omnis
Sufpenfum, & pariter comitique onerique timentem.

730 Jamque propinquabam portis, omnemque videbar
Evasisse viam, subitò cùm creber ad aures
Visus adesse pedum sonitus; genitorque per umbram
Profpiciens: Nate, exclamat, fuge, nate; propinquant:
Ardentes clypeos atque æra micantia cerno.

735 Hic mihi nefcio quod trepido malè numen amicum
Confufam eripuit mentem. Namque avia cursu
Dum fequor, & notâ excedo regione viarum,
Heu! mifero conjux fatone erepta Creüfa
Substitit, erravitne viâ, feu lassa resedit,
740 Incertum: nec post oculis est reddita noftris.
Nec priùs amissam refpexi, animumque reflexi,
Quàm tumulum antiquæ Cereris, sedemque facratam
Venimus: hîc demum collectis omnibus una
Defuit, & comites natumque virumque fefellit.

745 Quem non incusavi amens hominumque Deorumque
Aut quid in eversa vidi crudelius urbe?
Afcanium, Anchisenque patrem, Teucrosque Penates
Commendo fociis, & curvâ valle recondo.

750

Ipse urbem repeto, & cingor fulgentibus armis.
Stat cafus renovare omnes, omnemque reverti
Per Trojam, & rurfus caput objectare periclis.

Principiò muros, obfcuraque limina portæ,
Quà greffum extuleram, repeto; & veftigia retro
Obfervata sequor per noctem, & lumine luftro.

Horror ubique animos, fimul ipsa filentia terrent. 755
Inde domum, fi fortè pedem, fi fortè tulisset,

Me refero: irruerant Danai, & tectum omne tenebant.
Ilicet ignis edax fumma ad faftigia vento
Volvitur, exsuperant flamme: furit æstus ad auras.
Procedo, & Priami sedes, arcemque reviso.

Et jam porticibus vacuis Junonis afylo
Custodes lecti Phoenix & dirus Ulysses

760

Prædam asservabant: huc undique Troïa gaza

765

Incensis erepta adytis, mensæque Deorum,
Crateresque auro solidi, captivaque vestis
Congeritur: pueri & pavidæ longo ordine matres
Stant circùm.

771

Ausus quin etiam voces jactare per umbram,
Implevi clamore vias, mestusque Creüsam
Nequicquam ingeminans, iterumque iterumque vocavi.
Quærenti, & tectis urbis fine fine furenti,
Infelix fimulacrum atque ipfius umbra Creüsæ
Visa mihi ante oculos, & notâ major imago.
Obstupui, steteruntque comæ, & vox faucibus hæfit.
Tum fic affari, & curas his demere dictis :
Quid tantùm insano juvat indulgere labori,
O dulcis conjux? non hæc fine numine Divûm
Eveniunt; nec te hinc comitem asportare Creüfam
Fas: aut ille finit fuperi regnator Olympi.
Longa tibi exfilia, & vastum maris æquor arandum. 780
Ad terram Hefperiam venies, ubi Lydius, arva

775

« PreviousContinue »