Page images
PDF
EPUB

LATIN.-PART II. (TRANSLATION OF PREPARED BOOKS.)

The Board of Examiners.

Candidates in Third Year (Group A) may omit passages 1 (a) and 3 (c).

1. Translate, with short marginal notes-
(a) Non ingrata tamen frustra munuscula divis
Promittens tacito succendit vota labello.

Nam velut in summo quatientem brachia Tauro
Quercum aut conigeram sudanti cortice pinum
Indomitus turbo contorquens flamine robur
Eruit illa procul radicitus exturbata

Prona cadit, lateque comis obit omnia frangens-
Sic domito saevom prostravit corpore Theseus
Nequiquam vanis iactantem cornua ventis.
Inde pedem sospes multa cum laude reflexit
Errabunda regens tenui vestigia filo,

Ne labyrintheis e flexibus egredientem
Tecti frustraretur inobservabilis error.

(b) Nam, mihi quam dederit duplex Amathusia curam, Scitis, et in quo me corruerit genere,

Cum tantum arderem quantum Trinacria rupes
Lymphaque in Oetaeis Malia Thermopylis,
Maesta neque adsiduo tabescere lumina fletu
Cessarent tristique imbre madere genae,
Qualis in aerii perlucens vertice montis
Rivos muscoso prosilit e lapide,

Qui cum de prona praeceps est valle volutus,
Per medium densi transit iter populi,
Dulce viatori lasso in sudore levamen,

(c)

Cum gravis exustos aestus hiulcat agros:
Hic, velut in nigro iactatis turbine nautis
Lenius aspirans aura secunda venit
Iam prece Pollucis, iam Castoris inplorata,
Tale fuit nobis Allius auxilium.

O funde noster seu Sabine seu Tiburs,

(Nam te esse Tiburtem autumant, quibus non est
Cordi Catullum laedere: at quibus cordist,
Quovis Sabinum pignore esse contendunt)
Sed seu Sabine sive verius Tiburs,
Fui libenter in tua suburbana

Villa malamque pectore expuli tussim,
Non inmerenti quam mihi meus venter,
Dum sumptuosas adpeto, dedit, cenas.
Nam, Sestianus dum volo esse conviva,
Orationem in Antium petitorem
Plenam veneni et pestilentiae legi.
Hic me gravedo frigida et frequens tussis
Quassavit usque dum in tuum sinum fugi
Et me recuravi otioque et urtica.
Quare refectus maximas tibi grates
Ago, meum quod non es ulta peccatum.
Nec deprecor iam, si nefaria scripta
Sesti recepso, quin gravedinem et tussim
Non mi, sed ipsi Sestio ferat frigus,

Qui tum vocat me, cum malum librum legi.

2. How far is it just to describe Catullus as an imitator of the Alexandrian poets?

3. Translate, with short marginal notes

(a) Sed hoc commune vitium: illae Epicuri propriae ruinae. Censet enim, eadem illa individua et solida corpora ferri suo deorsum pondere ad lineam hunc naturalem esse omnium corporum

motum. Deinde ibidem homo acutus, cum illud occurreret, si omnia deorsum e regione ferrentur et, ut dixi, ad lineam, numquam fore, ut atomus altera alteram posset attingere: itaque attulit rem commentitiam : declinare dixit atomum perpaullum, quo nihil posset fieri minus. Ita effici complexiones et copulationes et adhaesitationes atomorum inter se ex quo efficeretur mundus omnesque partes mundi, quaeque in eo essent. Quae cum res tota ficta sit pueriliter, tum ne efficit quidem, quod vult. Nam et ipsa declinatio ad libidinem fingitur (ait enim declinare atomum sine caussa: quo nihil turpius Physico, quam fieri sine caussa quidquam dicere); et illum motum naturalem omnium ponderum, ut ipse constituit, e regione inferiorem locum petentium, sine caussa eripuit atomis: nec tamen id, cuius caussa haec finxerat, assecutus est.

From whom did Epicurus borrow his Atomic Theory? What alterations did he make, and why?

(b) Et tamen, quid attinet luxuriosis ullam exceptionem dare, aut fingere aliquos, qui, cum luxuriose viverent, a summo philosopho non reprehenderentur eo nomine dumtaxat cetera caverent? Sed tamen nonne reprehenderes, Epicure, luxuriosos ob eam ipsam caussam, quod ita viverent, ut persequerentur cuiusque modi voluptates; cum esset praesertim, ut ais tu, summa voluptas nihil dolere? Atqui reperiemus asotos primum ita non religiosos, ut edant de patella: deinde ita mortem non timentes, ut illud in ore habeant ex Hymnide,

Míhi sex menses sáti' sunt vitae; séptimum
Orco spóndeo.

Iam doloris medicamenta illa Epicurea tamquam de narthecio promant: si gravis, brevis: si longus, levis. Unum nescio, quo modo possit, si luxuriosus sit, finitas cupiditates habere.

(c) Homines enim, etsi aliis multis, tamen hoc uno a bestiis plurimum differunt, quod rationem habent a natura datam mentemque et acrem et vigentem celerrimeque multa simul agitantem, et, ut ita dicam, sagacem, quae et caussas rerum et consecutiones videat, et similitudines transferat, et disiuncta coniungat, et cum praesentibus futura copulet omnemque complectatur vitae consequentis statum. Eademque ratio fecit hominem hominum appetentem, cumque his natura et sermone et usu congruentem, ut profectus a caritate domesticorum ac suorum serpat longius, et se implicet primum civium, deinde omnium mortalium societate: atque, ut ad Archytam scripsit Plato, non sibi se soli natum meminerit, sed patriae, sed suis, ut perexigua pars ipsi relinquatur.

4. Explain-partus ancillae sitne in fructu habendus -nihil de dividendo et partiendo docet-filius quem in adoptionem D. Silano emancipaverat― quicum in tenebris.

5. Explain the grammar of-nam illud quidem adduci vix possum, ut ea, quae senserit ille, tibi non vera videantur-quis enim tam inimicus paene nomini Romano est, qui Ennii Medeam aut Antiopam Pacuvii spernat, quod se isdem Euripidis fabulis delectari dicat, Latinas litteras oderit?

с

6. Give a short account of Epicurus' Ethical Theory; shew how it differs from the theory of Aristippus; and summarize Cicero's criticisms and objections.

Additional for Third Year-Group A.

7. Translate with short notes

(a) Meminerimus tamen non per omnia poetas esse oratori sequendos nec libertate verborum nec licentia figurarum: poeticam ostentationi comparatam et praeter id quod solam petit voluptatem, eamque etiam fingendo non falsa modo sed etiam quaedam incredibilia sectatur, patrocinio quoque aliquo iavari, quod adligata ad certam pedum necessitatem non semper uti propriis possit, sed depulsa recta via necessario ad eloquendi quaedam deverticula confugiat, nec mutare quaedam modo verba, sed extendere, conripere, convertere, dividere cogatur: nos vero armatos stare in acie et summis de rebus decernere et ad victoriam niti.

(b) Quorum longe princeps Demosthenes ac paene lex orandi fuit: tanta vis in eo, tam densa omnia, ita quibusdam nervis intenta sunt, tam nihil otiosum, is dicendi modus, ut nec quod desit in eo nec quod redundet invenias. Plenior Aeschines et magis fusus et grandiori similis, quo minus strictus est; carnis tamen plus habet, minus lacertorum.

(c) Nec aliena tantum transferre, sed etiam nostra pluribus modis tractare proderit, ut ex industria sumamus sententias quasdam easque versemus quam numerosissime, velut eadem cera aliae

« PreviousContinue »