Page images
PDF
EPUB

Seminibus positis, superest deducere terram Saepius ad capita, et duros iactare bidentes; Aut presso exercere solum sub vomere, et ipsa Flectere luctantes inter vineta iuvencos.

Tum leves calamos, et rasae hastilia virgae, Fraxineasque aptare sudes, furcasque bicornes; Viribus eniti quarum, et contemnere ventos Adsuescant, summasque sequi tabulata per ulmos. Ac, dum prima novis adolescit frondibus aetas, Parcendum teneris; et dum se laetus ad auras Palmes agit, laxis per purum immissus habenis, Ipsa acie nondum falcis tentanda; sed uncis Carpendae manibus frondes, interque legendae. Inde ubi iam validis amplexae stirpibus ulmos Exierint, tum stringe comas, tum brachia tonde: Ante reformidant ferrum: tum denique dura. Exerce imperia, et ramos compesce fluentes.

Texendae saepes etiam, et pecus omne tenendum: Praecipue dum frons tenera imprudensque laborum; Cui, super indignas hiemes solemque potentem, Silvestres uri adsidue capreaeque sequaces Illudunt; pascuntur oves avidaeque iuvencae. Frigora nec tantum cana concreta pruina, Aut gravis incumbens scopulis arentibus aestas, Quantum illi nocuere greges, durique venenum Dentis, et admorso signata in stirpe cicatrix. Non aliam ob culpam Baccho caper omnibus aris Caeditur, et veteres ineunt proscenia ludi;

Praemiaque ingeniis pagos et compita circum
Thesidae posuere, atque inter pocula laeti
Mollibus in pratis unctos saluere per utres.
Nec non Ausonii, Troia gens missa, coloni
Versibus incomtis ludunt, risuque soluto;
Oraque corticibus sumunt horrenda cavatis:
Et te, Bacche, vocant per carmina laeta, tibique
Oscilla ex alta suspendunt mollia pinu.

Hinc omnis largo pubescit vinea fetu:

Complentur vallesque cavae saltusque profundi,
Et quocumque deus circum caput egit honestum.,
Ergo rite suum Baccho dicemus honorem
Carminibus patriis, lancesque et liba feremus;
Et ductus cornu stabit sacer hircus ad aram,
Pinguiaque in verubus torrebimus exta colurnis.
Est etiam ille labor curandis vitibus alter,
Cui numquam exhausti satis est:namque omne quotannis
Terque quaterque solum scindendum, glebaque versis
Aeternum frangenda bidentibus; omne levandum
Fronde nemus: redit agricolis labor actus in orbem,
Atque in se sua per vestigia volvitur annus.
Ac iam olim seras posuit quum vinea frondes,
Frigidus et silvis aquilo decussit honorem;
Iam tum acer curas venientem extendit in annum
Rusticus, et curvo Saturni dente relictam
Persequitur vitem attondens, fingitque putando.
Primus humum fodito, primus devecta cremato
Sarmenta, et vallos primus sub tecta referto:

Postremus metito. Bis vitibus ingruit umbra;
Bis segetem densis obducunt sentibus herbae.
Durus uterque labor. Laudato ingentia rura:
Exiguum colito. Nec non etiam aspera rusci
Vimina per silvam, et ripis fluvialis arundo
Caeditur, incultique exercet cura salicti.
Iam vinctae vites; iam falcem arbusta reponunt;
Iam canit effetus extremos vinitor antes:
Sollicitanda tamen tellus, pulvisque movendus,
Et iam maturis metuendus iuppiter uvis.

Contra, non ulla est oleis cultura: neque illae Procurvam exspectant falcem rastrosque tenaces, Quum semel haeserunt arvis, aurasque tulerunt. Ipsa satis tellus, quum dente recluditur unco, Sufficit humorem, et gravidas cum vomere fruges. Hoc pinguem et placitam Paci nutritor olivam.

Poma quoque, ut primum truncos sensere valentes, Et vires habuere suas, ad sidera raptim Vi propria nituntur, opis haud indiga nostrae. Nec minus interea fetu nemus omne gravescit, Sanguineisque inculta rubent aviaria baccis. Tondentur cytisi, taedas silva alta ministrat, Pascunturque ignes nocturni, et lumina fundunt. Et dubitant homines serere, atque impendere curam? Quid maiora sequar? Salices, humilesque genestae, Aut illae pecori frondem, aut pastoribus umbras, Sufficiunt; saepemque satis, et pabula melli. Et iuvat undantem buxo spectare Cytorum,

Naryciaeque picis lucos: iuvat arva videre,
Non rastris hominum, non ulli obnoxia curae.
Ipsae Caucasio steriles in vertice silvae,
Quas animosi Euri adsidue franguntque feruntque,
Dant alios aliae fetus: dant utile lignum
Navigiis pinos, domibus cedrumque cupressosque.
Hinc radios trivere rotis, hinc tympana plaustris
Agricolae, et pandas ratibus posuere carinas.
Viminibus salices fecundae, frondibus ulmi:
At myrtus validis hastilibus, et bona bello.
Cornus: Ituraeos taxi torquentur in arcus.
Nec tiliae leves aut torno rasile buxum

Non formam accipiunt, ferroque cavantur acuto.
Nec non et torrentem undam levis innatat alnus,
Missa Pado: nec non et apes examina condunt
Corticibusque cavis vitiosaeque ilicis alveo.
Quid memorandum aeque Baccheïa dona tulerunt?
Bacchus et ad culpam caussas dedit ille furentes
Centauros letho domuit, Rhoetumque, Pholumque,
Et magno Hylaeum Lapithis cratere minantem.

O fortunatos nimium, sua si bona norint,
Agricolas! quibus ipsa, procul discordibus armis,
Fundit humo facilem victum iustissima tellus.
Si non ingentem foribus domus alta superbis
Mane salutantum totis vomit aedibus undam;
Nec varios inhiant pulchra testudine postes,
Illusasque auro vestes, Ephyreïaque aera;
Alba neque Assyrio fucatur lana veneno,

[ocr errors]

Nec casia liquidi corrumpitur usus olivi:
At secura quies, et nescia fallere vita,
Dives opum variarum; at latis otia fundis,
Speluncae, vivique lacus; at frigida Tempe,
Mugitusque boum, mollesque sub arbore somni
Non absunt: illic saltus ac lustra ferarum,
Et patiens operum, exiguoque adsueta iuventus;
Sacra deûm, sanctique patres: extrema per illos
Iustitia excedens terris vestigia fecit.

Me vero primum dulces ante omnia Musae,
Quarum sacra fero ingenti percussus amore,
Accipiant; caelique vias, et sidera monstrent;
Defectus solis varios, lunaeque labores;

Vnde tremor terris; qua vi maria alta tumescant
Obiicibus ruptis, rursusque in se ipsa residant;
Quid tantum Oceano properent se tingere soles
Hiberni, vel quae tardis mora noctibus obstet.
Sin, has ne possim naturae accedere partes,
Frigidus obstiterit circum praecordia sanguis:
Rura mihi et rigui placeant in vallibus amnes;
Flumina amem silvasque inglorius. O, ubi campi,
Spercheusque, et virginibus bacchata Lacaenis
Taygeta! o, qui me gelidis in vallibus Haemi
Sistat, et ingenti ramorum protegat umbra!
Felix, qui potuit rerum cognoscere caussas;
Atque metus omnes, et inexorabile fatum

Subiecit pedibus, strepitumque Acherontis avari!

Fortunatus et ille, deos qui novit agrestes,

« PreviousContinue »