Incidit: ast alii subeunt: nec saxa, nec ullum

Telorum interea cessat genus.

Vestibulum ante ipsum primoque in limine Pyrrhus Exsultat telis et luce coruscus ahena.

Qualis ubi in lucem coluber mala gramina pastus,
Frigida sub terra tumidum quem bruma tegebat,
Nunc positis novus exuviis nitidusque iuventa,
Lubrica convolvit sublato pectore terga

Arduus ad solem, et linguis micat ore trisulcis.
Vna ingens Periphas, et equorum agitator Achillis
Armiger Automedon; una omnis Scyria pubes.
Succedunt tecto, et flammas ad culmina iactant.
Ipse inter primos correpta dura bipenni
Limina perrumpit, postesque a cardine vellit
Aeratos: iamque excisa trabe firma cavavit
Robora, et ingentem lato dedit ore fenestram.
Apparet domus intus, et atria longa patescunt:
Apparent Priami et veterum penetralia regum:
Armatosque vident stantes in limine primo.

At domus interior gemitu miseroque tumultu
Miscetur; penitusque cavae plangoribus aedes
Femineis ululant: ferit aurea sidera clamor.
Tum pavidae tectis matres ingentibus errant,
Amplexaeque tenent postes, atque oscula figunt.
Instat vi patria Pyrrhus: nec claustra, neque ipsi
Custodes sufferre valent. Labat ariete crebro
Ianua, et emoti procumbunt cardine postes.

Fit via vi rumpunt aditus, primosque trucidant.

Immissi Danai, et late loca milite complent.
Non sic, aggeribus ruptis quum spumeus amnis
Exiit, oppositasque evicit gurgite moles,

Fertur in arva furens cumulo, camposque per omnes
Cum stabulis armenta trahit. Vidi ipse furentem
Caede Neoptolemum, geminosque in limine Atridas:
Vidi Hecubam,centumque nurus, Priamumque per aras
Sanguine foedantem, quos ipse sacraverat, ignes.
Quinquaginta illi thalami, spes tanta nepotum,
Barbarico postes auro spoliisque superbi,
Procubuere. Tenent Danai, qua deficit ignis.

Forsitan et, Priami fuerint quae fata, requiras.
Vrbis uti captae casum, convulsaque vidit
Limina tectorum, et medium in penetralibus hostem;
Arma diu senior desueta trementibus aevo
Circumdat nequidquam humeris, et inutile ferrum
Cingitur, ac densos fertur moriturus in hostes.
Aedibus in mediis nudoque sub aetheris axe
Ingens ara fuit; iuxtaque veterrima laurus
Incumbens arae, atque umbra complexa Penates.
Hic Hecuba et natae nequidquam altaria circum,
Praecipites atra ceu tempestate columbae,

Condensae, et divûm amplexae simulacra sedebant.
Ipsum autem sumtis Priamum iuvenalibus armis
Vt vidit; Quae mens tam dira, miserrime coniux,
Impulit his cingi telis? aut quo ruis? inquit.
Non tali auxilio, nec defensoribus istis

Tempus eget: non, si ipse meus nunc adforet Hector.

1

.

Huc tandem concede: haec ara tuebitur omnes:
Aut moriere simul. Sic ore effata, recepit
Ad sese, et sacra longaevum in sede locavit.

Ecce autem elapsus Pyrrhi de caede Polites,
Vnus natorum Priami, per tela,
, per hostes
Porticibus longis fugit, et vacua atria lustrat
Saucius. Illum ardens infesto vulnere Pyrrhus
Insequitur, iam iamque manu tenet, et premit hasta.
Vt tandem ante oculos evasit et ora parentum,
Concidit, ac multo vitam cum sanguine fudit.
Hic Priamus, quamquam in media iam morte tenetur,
Non tamen abstinuit, nec voci iraeque pepercit.
At tibi pro scelere, exclamat, pro talibus ausis,
Di, si qua est caelo pietas, quae talia curet,
Persolvant grates dignas, et praemia reddant
Debita: qui nati coram me cernere letum
Fecisti, et patrios foedasti funere vultus.
At non ille, satum quo te mentiris, Achilles
Talis in hoste fuit Priamo: sed iura fidemque
Supplicis erubuit, corpusque exsangue sepulcro
Reddidit Hectoreum, meque in mea regna remisit.
Sic fatus senior, telumque imbelle sine ictu
Coniecit: rauco quod protinus aere repulsum,
Et summo clipei nequidquam umbone pependit.
Cui Pyrrhus: Referes ergo haec, et nuntius ibis
Pelidae genitori. Illi mea tristia facta,
Degeneremque Neoptolemum narrare memento.
Nunc morere. Hoc dicens, altaria ad ips a trementem

Traxit, et in multo lapsantem sanguine nati, Implicuitque comam laeva; dextraque coruscum | Extulit, ac lateri capulo tenus abdidit ensem. Haec finis Priami fatorum: hic exitus illum Sorte tulit, Troiam incensam, et prolapsa videntem Pergama; tot quondam populis terrisque superbum Regnatorem Asiae. Iacet ingens litore truncus, Avulsumque humeris caput, et sine nomine corpus. At me tum primum saevus circumstetit horror: Obstupui subiit cari genitoris imago, Vt regem aequaevum crudeli vulnere vidi Vitam exhalantem: subiit deserta Creûsa, Et direpta domus, et parvi casus Iuli. Respicio, et quae sit me circum copia lustro. Deseruere omnes defessi, et corpora saltu

Ad terram misere, aut ignibus aegra dedere.

[Iamque adeo super unus eram : quum limina Vestae Servantem, et tacitam secreta in sede latentem Tyndarida adspicio: dant clara incendia lucem Erranti, passimque oculos per cuncta ferenti. Illa sibi infestos eversa ob Pergama Teucros, Et poenas Danaûm, et deserti coniugis iras Praemetuens, Troiae et patriae communis Erinnys, Abdiderat sese, atque aris invisa sedebat. Exarsere ignes animo: subit ira cadentem.

Vlcisci patriam, et sceleratas sumere poenas.

*Scilicet haec Spartam incolumis patriasque Mycenas

* Adspiciet, partoque ibit regina triumpho?

*

Coniugiumque, domumque, patres, natosque videbit, * Iliadum turba et Phrygiis comitata ministris? *Occiderit ferro Priamus? Troia arserit igni? *Dardenio toties sudarit sanguine litus?

* Non ita. Namque etsi nullum memorabile nomen
*Feminea in poena est, nec habet victoria laudem;*
*Exstinxisse nefas tamen, et sumsisse merentis
* Laudabor poenas: animumque explesse iuvabit,
*Vltrici flamma et cineres satiasse meorum.
Talia iactabam, et furiata mente ferebar; ]
Quum mihi se, non ante oculis tam clara, videndam
Obtulit, et pura per noctem in luce refulsit
Alma parens, confessa deam; qualisque videri
Caelicolis, et quanta solet: dextraque prehensum
Continuit, roseoque haec insuper addidit ore:
Nate, quis indomitas tantus dolor excitat iras?
Quid furis? aut quonam nostri tibi cura recessit?
Non prius adspicies, ubi fessum aetate parentem
Liqueris Anchisen? superet coniuxne Creûsa,
Ascaniusque puer? quos omnes undique Graiae
Circum errant acies; et, ni mea cura resistat,
Iam flammae tulerint, inimicus et hauserit ensis.
Non tibi Tyndaridis facies invisa Lacaenae,
Culpatusve Paris; divûm, inclementia divûm,
Has evertit opes, sternitque a culmine Troiam.
Adspice: namque omnem, quae nunc obducta tuenti
Mortales hebetat visus tibi, et humida circum
Caligat, nubem eripiam: tu ne qua parentis