Vt vidi,vt perij; vt me malus abftulit error, Non equidem ex ifto fperaui corpore poffe Tale malum nafci: forma,vel fidere fallor. Non me deliciis commouit regia diues Coralio fragili,ac electro lacryinofo. Me non florentes æquali corpore nymphr; Non metus incenfam potuit retinere deerum, OMNIA vincit amor. quid enim non vinceret illa? Nec mihi iam pingui fudabunt tempora myrrha, Promba nec caftos accender pinus odores, Nec Libys Affyrio Bernetur lectulus oftro. Magna queror. net & illa quidem comunis alumna Omnibus iniecta tellus tumulabit arena. Mene inter comites, ancillarumque cateruas; Méne alias inter famularum munere fungi, Coniugis atque tuæ, quæcumque erit illa, beatz Non licuit grauidos penfo deuoluere fufos? At belli faltem captiuam lege necaffes. Iam feffx tandem fugiunt de corpore vires, Et caput inflexa lentum ceruice recumbit; Marmorea addu&tis labafcunt brachia nodis. Acquorez peftes, immania corpora ponti, Vndique conueniunt, & glauco in gurgite circum Verbere caudarum, atque oris minitantur hiatu. Iam tandem cafus hominum, iam refpice Minos, Sit fatis hoc: tantum folam vidiffe malorum, Vel fato fuerit nobis hæc debita peftis, Vel cafu incepto, merita vel denique culpa. Omnia nam potius, quàm te læfiffe, putabo. Labitur intereà reuoluta ab litore classis, Magna repentino finuantur lintea Core, Flectitur in viridi remus fale, languida foffe Virginis in curfu moritur querimonia longo. Delcrit anguftis inclufum faucibus lahmon,
pfelida magni florentia regna Corinthi, Prater abruptas Scironis protinus arceis, Infefturque fuis dira teftudinis exit Spelrum, multoque cruentas hofpite cantes. lamque adcò tutum longè Piraea cernit, Et notas fecum, heu fruftrà, refpectat Athenas. Jam procul è fluctu Minoia refpicit arua, Florenteisq. videt ia Cycladas, hinc Strophadas: Princ finus, hinc ftatio contrà pater Hermionza. inquitur ante alias longè gratifsima Delos
Nercidum
CETRIS. dum matri,& Neptuno Aegro. fcit incinctam fpumanti litore Cythnon, orang. Paron, virideang.allapa Dunyfar anque fimul, fementiferamque Seriphum incertis ia&tatur ad omnia ventis. Cr velut magnas fequitur cu paruula claff Abiberno bacchatur in æquore turbo: Dana decus formæ vexauit,& ægros Nat,& miferos mutauit virginis artus, Ce pollens coniux Neptunia regno.
ars
en externam fquamis veftire puellam, sque inter teneram committere pifceis aruit. nimium eft auidum pecus Amphi s potiùs fublimem fuftulit alis, et vi in terris facti de nomine Ceiris, Amyclzo formofior anfere Ledz. elut in niuec tenerz cùm protinus oud ges animantur, & internodia membris fefta nouo fluitant concreta calore: quido Scylle circumfufum æquore co feri incertis etiam nunc partibus artus ique mutabant, atque vndique mutab Honos primùm,& multis optata labe parala frontis fpecies concrefcere in v pere, & gracili mentum producere r
quà fe medium capitis difcrimen a ce repente velut patrios imitatus hor rpuream concufsit apex in vertice cr it mollis varios intexens pluma color armoreum volucri veftiuit tegmine entaque perpetuas fuderunt brachia de alias parteis,minioque infecta ru rura noua macies obduxit fqualida p Et pedibus teneris vngues confixit acu Et tamen hoc demum miferz fuccurr Vix fuerat placida Neptuni coniuge Numquam illam pofthac oculi videre Purpureas Aauo retinentem vertice vi Non thalamus Tyrio fragrans accep Kulle illam fedes, quid enim iam fe Que fimul vt fefe cano de gurgite v Cum fonitu ad cælum ftridentibus Et multum latè difperfit in æquor lafelis virgo nequiquam moric red
Nereidum matri,& Neptuno Aegro." Profpicit incindam fpumanti litore Cythnon, Marmoreamq. Paron, viridemq. allapfa Donyfam: Aeginamque fimul, fementiferamque Seriphum Fertur,& incertis iactatur ad omnia ventis. Cymba velut magnas fequitur cu paruula claffeis, Afer & hiberno bacchatur in æquore turbo: -Donec tale decus formæ vexauit, & ægros
Non tulit, & miferos mutauit virginis artus, Cæruleo pollens coniux Neptunia regno. Sed tamen externam fquamis veftire puellam, Infidosque inter teneram committere pifceis Non ftatuit.nimiùm eft auidum pecus Amphitrites. Acriis potiùs fublimem fuftulit alis, Effet vi in terris facti de nomine Ceiris, Ceiris Amycleo formofior anfere Ledz. Ac velut in niuec tenerz cùm protinus ouo Effigies animantur, & internodia membris Imperfe&a nouo fluitant concreta calore: Sic liquido Scylle circumfufum æquore corpus Semiferi incertis etiam nunc partibus artus Vndique mutabant, atque vndique mutabantur. Oris honos primùm, & multis optata labella, Et patulæ frontis fpecies concrefcere in vnum Coepere, & gracili mentum producere roftro. Tum, quà fe medium capitis difcrimen agebat, Ecce repentè velut patrios imitatus honores, Purpuream concufsit apex in vertice criftam. At mollis varios intexens pluma colores, Marmoreum volucri veftiuit teginine corpus, Lentaque perpetuas fuderunt brachia pennas. Inde alias parteis, minioque infecta rubenti Crura,noua macies obduxit fqualida peili, Et pedibus teneris vngues confixit acutos. Et tamen hoc demum miferæ fuccurrere pa&to Vix fuerat placida Neptuni coniuge dignum. Numquam illam pofthac oculi videre fuorum Purpureas Aauo retinentem vertice vittas: Non thalamus Tyrio fragrans accepit amomo, Nullæ illam fedes, quid enim iain fedibus illis? Que fimul vt fefe cano de gurgite velox Cum fonitu ad cælum ftridentibus extulit alis, Et multum latè difperfit in æquore rorem; Infelix virgo nequiquam moric recepta
332
CEIRIS. Incultum folis in rupibus exigit zyum, Rupibus, & fcopulis, & litoribus defertis. Nec tamen hoc iterum pœna fine.namq. deûm re1, Omnia qui imperio terrarum millia verfat, Commotus talem ad fuperos volitare puellam, Cùm pater exftin&us exca fub nocte lateret, Illi pro pietate fua, (nam fæpe repenti Sanguine taurorum fupplex refperferat aras, Sæpe deûm largo decorarat munere fedes) Reddidit optatam mutato corpore vitam, Fecit & in terris Halixetus ales vt effet. Quippe aquilis femper gaudet deus ille corufcus, Huic verò miferæ, quoniam damnata deorum Iudicio, gnatique, & coniugis antè fuiffet, Infefti appofuitque odium crudele parentis. Namque vt in ætherio fignorum munere præftans, Vnum quem duplici ftellarum fidere vidi, Scorpius alternis clarum fugat Oriona; Sic inter fefe trifteis Halizetus iras, Et Ceiris memori feruant ad fæcula fato: Quacumque illa leuem fugiens fecat æthera pennis, Ecce inimicus atrox magno ftridore per auras Infequitur Nifas; quà fe tert Nifus ad auras, Illa leuem fugiens raptim fecat zthera pennis.
P. VIRGILII MARONIS
IN LAVDEM AVGVSTI. No&te pluit tota:redeunt fpectacula mâne:
Diuifum imperium cum lone Cxfar habet. Hos ego verficulos feci,tulit alter honores. Sic vos non vobis nidificatis aues. Sic vos non vobis vellera fertis oues. Sic vos non vobis mellificatis apes. Sic vos non vobis fertis aratra boues.
IN EVNDEM, MONOSTICHON, Jupiter in cælis, Cæfar regit omnia terris, IN BALISTAM.
Monte fub hoc lapidum tegitur Balita fepultus: Noce, die tutum carpe viator iter.
IN PVERVM FORMOSVM. Dam dubitat Natura marem,facerétne puellam, Fa&us es o pulcer pænè puella puer,
6
TESTI
immenfes miratur Græcia camp At minor eft nobis, fed bene cultus He tibi nec paftor, nec curuus deerit Hec Graiis conftant fingula,trina ALCINOI.
Demamero vatum fi quis feponat Hom Proximus à primo rum Maro prima Ei poft primum Maro feponatur He Longè erit à primo quifque fecundu INCERTI AVCTORIS AD AV Temporibus latis triftamur,maxime C Hoc vno amiffo, quem gemo Virgi Sed verait relegi, fi tu patiere,libellos In quibus Aeneam condidit ore fact Toma rogat, precibus totus tibi fuppli Ne pereant famis tot monumenta que iterum Troiam, fed maior flam Fac laudes Italùm, fac tua fata leg eneamque fuo fac maior nuntius o Plus fatis poffunt Cæfaris ora dei.
INCERTI AVCTC
Ergone fupremis potuit vox improb fub nomine Odauÿj Ang Tam dirum mandare nefas? ergo ibin Magnaque doctiloqui morietur Mufz Alt fcelus indignum, foluetur littera
Et
poterunt fpectare oculi? nec parce. Flama fuo? dignumque operis feruar Nofter Apollo veta: Mufz prohibete Liber & alma Ceres fuccurrite, vefter Miles erat, vefter docilis per rura cole Nam docuit, quid ver ageret, quid cog Quid daret autumnus,quid bruma no Arua reformauit: fociauit vitibus v] Curauit pecudes: apibus fua caftra di Hee dedit vt pereant? ipfum fi dicer Spd legum feruanda fides; fuprema
TESTIMONIA DE VIRGILIO,
ET EIVS
OPERIBVS.
INCERTI AVCTORIS. Mzonium quifquis Romanus nefcit Homerum, Me legat, & le&tum credat vtrumque fibi. Illius immenfes miratur Græcia campes: At minor eft nobis, fed bene cultus ager. Heic tibi nec paftor, nec curuus deerit arator, Hæc Graiis conftant fingula,trina mihi, ALCINOI.
De numero vatum fi quis feponat Homerum, Proximus à primo rum Maro primas erit. Et & poft primum Maro feponatur Homerum, Longè erit à primo quifque fecundus erit.
INCERTI AVCTORIS AD AVGVSTVM. Temporibus latis triftamur,maxime Cæfar, Hoc vno amiffo, quem gemo Virgilium. Sed vetuit relegi, fi tu patiere,libelles: In quibus Aenean condidit ore facro. Roma rogat, precibus totus tibi fupplicat orbis, Ne pereaut flamis tot monumenta ducum. Atque iterum Troiam, fed maior flama cremabit. Fac laudes Italum, fac tua facta legi, Aeneamque fuo fac maior nuntius ornet: Plus fatis poffunt Cæfaris ora dei.
INCERTI
AVCTORIS,
fub nomine Odanÿ Augniti. Ergone fupremis potuit vox improba verbis Tam dirum mandare nefas? ergo ibit in igneis, Magnaque doctiloqui morietur Mufa Maronis? Ah fcelus indignum, foluetur littera diues? Et poterunt fpectare oculi? nec parcere honori Flama fuo? dignumque operis feruare decoreme Nofter Apollo veta: Mufz prohibete Latine: Liber & alma Ceres fuccurrite, vefter in armis Miles erat, vefter docilis per rura colonus. Nam docuit, quid ver ageret, quid cogeret æftas, Quid daret autumnus,quid bruma nouifsima ferret, Arua reformauit: fociauit vitibus vimos: Curauit pecudes: apibus fua caftra dicauit. Hæc dedit yt pereant? ipfum fi dicere fas eft. Sed legum feruanda fides; fuprema voluntas
ron
Quod mandat, fierique iubet, patêre neceffe ek, Frangatur potiùs legum veneranda poteftas. Quam tot congeftos no&tesgere diesque labores Hauferit vna dies, fupremaque iuffa parentis Amittant vigilake fuum, fi fortè furenti Errauit in morte dolor: fi lingua locuta eft Nefcio quid titubante animo, non fponte, fed altis Expugnata malis:odio languoris iniqui Si mens cæca fuit: iterum fentire ruinas Troia fuas,iterum cogetur reddere voces Ardebit miferæ poft vulnera vulnas Elife? Hoc opus æternum ruet ? & tot bella, tot enfes In cineres dabit hora nocens, & perfidus error? Huc huc Pierides nemorum per luftra loquaces Tendite, & ardenteis igneis fluuialibus vndis Mergite, ne pereat tam clari Mufa poëtz, Flamaque vanefcat. viuat Maro clarus in orbe, Ingratusque fibi. fed quod malè iufferat ipfe, Sit vetuifle meum, facer eft poft tempora vita: Sicque erit æternum tota refonante Camena Carmen, & imperij diui fub nomine viuat; Laudetur,placeat, vigeat, relegatur, ametur.
C. SVLPICII APOLLINARIS. Tafferat hæc rapidis aboleri carmina fiamis Virgilius, Phrygium quz cecinere ducem. Tucca vetat, Varusque fimul: tu, maxime Cafar, Non finis, & Latir confulis hiftoriæ, Infelix gémino cecidit propè Pergamon ígni, Et pane eft alio Troja cremata rego.
**
P. OVID!! NASONIS. Et profugum Aenean alta primordia Romæ: Quo nullum Latio clarius exftat opus. EIVSDEM AD AVGVSTVM. Et tamen ille tuæ felix Aeneïdos audor, Contulit in Tyrios arma, virumque toros. Phyllidis hic idem, tener que Amaryllidis igneis, Bucolicis iuuenis luferat antè modis.
« PreviousContinue » |