Page images
PDF
EPUB

Prima Ceres ferro mortaleis vertere terram
Inftituit,cùm iam glandes, atque arbuta facræ
Deficerent filux,& victum Dodona negaret.
Mox & frumemis labor additus: vt mala culmos
Effet rubigo, fegnifque horreret in aruis
Carduus. intereunt legetes, fubit afpera filua,
Lappaque, tribulique; interque nitentia culta
Infelix lolium, & fteriles dominantur auens,
Quòd nifi & afsiduis terram infe&tabere raftris,
Et fonitu terrebis aueis, & ruris opaci

Falce premes vmbras, votisque vocaueris imbrem:
Heu, magnum alterius fruftra fpe&tabis aceruum:
Concuflaque famem in filuis folabere quercu.
Dicendum, & quæ fint duris agreftibus arma,
Queis fine nec potuere feri, nec furgere meffes.
Vounis, & inflexi primum graue robur aratri,
Tardáque Eleufine matris voluentia plauftra,
Tribulaque,traherque, & iniquo pondere raftri:
Virgea præterea Celei, vilifque fupelles,
Arbutez crates, & myftica vannus lacchi.
Omnia quæ multo antè memor prouifa repones;
Si te digna manet diuini gloria ruris.
Continao in filuis magna vi flexa domatur
In burim, & curui formam accipit vlmus aratrí:
Huic à ftirpe pedes temo protentus in octo,
Binx aures, duplici aptantur dentalia dorfo.
Cæditur & tilia antè,iugo leuis,altáque fagus,
Stiuáque, quæ currus à tergo torqueat imos,
Et fufpenfa focis exploret robora fumus.
Poffum multa tibi veterum præcepta referre:
Ni refugis,tenuélque piget cognofcere curas,
Area cum primis ingenti æquanda cylind
Et vertenda manu, & creta folidanda tenaci:
Ne fubeant herbæ,neu puluere victa fatifcat."
Tum varia illudunt peftes:fæpè exiguus mus
Sub terris pofuitque domos,atque horrea fecit:
Aut oculis capti fodêre cubilia talpæ.

Inuentufque cauis bufo, & qux plurima terræ
Monftra ferunt: popularq. ingentem farris aceruum
Curculio, atque inopi metuens formica fene&x,
Contemplator item,cùm fe nux plurima filuis
Induet in forem, & ramos curuabit olenteis;
Si fuperant fetus, pariter frumenta fequentur,
Magnaque cum magno geniet tritura calore.

At

[ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors]

At fi luxuria foliorum exuberat vmbra,
Nequiquam pingueis palez teret area culmos.
Semina vidi equidem multos medicare ferenteis,
Et nitro priùs, & nigra perfundere amurca,
Grandior vt fetus filiquis fallacibus effet,
Et quamuis igni exiguo properata maderent:
vidi lecta diu, & multo fpectata labore
Degenerare tamen: ni vis humana quotannis
Maxima quæque manu legeret: SIĊ omnia fatis
In peius ruere, ac retrò fublapfa referri:

Non aliter, quàm qui aduerfo vix flumine lembu-
Remigiis fubigit, fi brachia fortè remifit,

Atque illum in præceps prono rapit alueus amoi
Pratèreà tam funt Arcuri fidera nobis,
Hædorumque dies feruandi, & lucidus Anguis;
Quàm,quibus in patriam ventofa per æquora ve&is
Pontus, & ofttiferi fauces tentantur Abydi.
Libra diêi fomnique pares vbi fecerit horas,
Et medium luci,atque vmbris iam diuidet orbem;
Exercete viri tauros, ferite hordea campis,
Vfque fub extremű bruma intractabilis imbrem.
Nec non & lini fegetem, & Cereale papauer
Tempus humo tegere, & iam dudú incubere aratris,
Dum ficca tellure licet, dum nubila pendent.
Vere fabis fatio:tunc te quoque Medica putres
Accipiunt fulci:& milio venit annua cura,
Candidus auratis aperit cum cornibus annum
Taurus, & aduerfo cedens Canis occidit aftro.
At fi triticeam in mellem robuftaque farra
Exercebis humum, folifque inftabis ariftis;
Antè tibi Eox Atlantides abfcondantur,
Cnofsiaque ardentis decedat ftella Corona,
Debita quàm fulcis committas femina, quamque
Inuitz properes anni fpem credere terræ.
Malti ante occafum Maix cœpere: fed illos
Exfpectata feges vanis elufit auenis.
Si verò viciamque feres,vilemque fafelum,
Nec Pelufiacz curam afpernabere lentis;
Haud obfcura cadens mittet tibi figna Bootes...
Incipe, & ad medias fementem extende pruinas.
Iccirco certis dimenfum partibus orbem
Per duodena regit mundi Sol aureus aftra.
Quinque tenent cælum zone:quarum vna corufco
Sempar Sole rubens, & agrida semper ab igní:

Quam

[ocr errors]

Quam circum extrema dextra, læuaque trahuntu
Carulea glacie concretæ, atque imbribus atris.
Has inter, median que, dua mortalibus agris
Munere conceffe diuûm:& via fe&ta per ambas,
Obliquus qua fe fignorum verteret ordo.
Mundus vt ad Scythiam, Rhiphaasq. arduus arces
Confurgit: premitur Libya deuexus in Auftros.
Hic vertex nobis femper fublimis: at illum
Sub pedibus Styx atra videt, Manefque profundi
Maximus heic fexu finuofo elabitur anguis
Circum, perque duas in morem fluminis Ardos,
Ar&os Oceani metuentis aquore tingi.
Illic,vt perhibent,aut intempefta filet nox
Semper, & obtenta denfantur no&te tenebræ:
Aut redit à nobis Aurora,diemque reducit:
Nofque vbi primus equis oriens afflauit anhelis,
Illic fera rubens accendit lumina Vefper.
Hinc tempeftates dubio pra difcere calo
Poffumus, hinc messifque diem, tempufq. ferendi,
Et quando infidum ren is impellere marmor
Conueniat,quando aimatas deducere claffeis,
Aut tempeftiuam filuis euertere pinum.

Nec fruftra fignorum obitus fpeculamur, & ortus,
Temporibufque parem diuerfis quatuor annum.
Frigidus agricolam fiquando continet imber,
Multa, forent qua mox calo properanda ferene,
Maturare datur:duum procudit arator

Vomeris obtufi dentem: canat arbore lintres:
Aut pecori fignum, aut numeros imprefsit aceruia
Exacuunt alij vallos, furcáfque bicorne is,
Atque Amerita parant lenta retinacula viti.
Nunc facilis Rubea texatur fifcina virga:
Nunc torrete igni fruges: nunc frangite faxe..
Quippe etiam feftis quadam exercere diebus
Fas, & iura finunt. riuos deducere nulla
Relligio vetuit, fegeti prætendere fepem,
Infidias auibus moliti, incendere vepres,
Balantumque gregem fluuio merfare falubri..
Sæpè oleo tardi coftas agitator afelli,
Vilibus aut onerat pontis; lapidemque reuertens
Incufum, aut atra malam picis vrbe reportar.
Ipia dies alies alio dedit ordine Luna
Felices operum. quintam fuge: pallidus Orcus,
Eumenidefque fatz; tum partu terra nefando

Caumque,

[ocr errors][ocr errors]

the Cœumque, Tapetumque creat, fruumque Typhoca,
Et coniuratos cælum refcindere fratres.
is Ter funt conati imponere Pelio Offam

bas, Scilicet,atq. Off frondofum inuoluere Olympums
Ter pater exfructos difiecit fulmine monteis.
Septuma poft decumam felix & ponere viteis,
Et prenfos domitare boues, & licia tela
Addere, nona fugæ melior, contraria furtis.
fan Malta adeò gelida melius fe nocte dedere,
Aut cùm Sole nouo terras irrorat Eous.
Notte leues ftipula meliùs, nocte arida prata
Fondentur: no&teis lentus non deficit humor.
Et quidam feros hiberni ad luminis igneis
Peruigilat, ferroque faces infpicat acuto
Interea longum cantu folata laborem
Arguto coniux percurrit pectine telas:
Aut dulcis mufti Volcano decoquit humoren
Et foliis vndam tepidi defpumat aéni..
At rubicunda Ceres medio fucciditur æftu,
Et medio toftas æftu terit area fruges.

erta

Nudus ara, fere nudus:hiems ignaua colono. Frigoribus parto agricolæ plerumque fruuntur, Mutuaque inter fe læti conuiuia curant. Inuitat Genialis hiems, curasque refoluit: Ceu preffe cum iam portum tetigere caring, Puppibus & læti nautæ impofuere coronas. Sed tamen & quernas glandes tuc ftringere tempus. Et lauri baccas, oleamque,cruentaque myrta. Tunc gruibus pedicas, & retia ponere ceruis, Auritosque fequi lepores,tum figere damas, Stupea torquentem Balearis verbera fundæ, Cùm nix alta iacet, glaciem cùm flumina trudunt. Quid tempeftates autumni, & fidera dicam? Atque vbi iam breuiórque dies, & mollior eftas, Que vigilanda viris?vel cùm ruit imbriferum ver... Spicea iam campis cùm mefsis inhorruit, & cùm Frumenta in viridi ftipula lactentia turgent? Sæpè ego, cùm flauis mefforem induceret aruis Agricola,& fragili iam ftringeret hordea culmo, Omnia ventorum concurrere prælia vidi: Que grauidam latè fegetem ab radicibus imis Sublimè expulfam eruerent: ita turbine nigro Ferret hiems culmumq. leuem, ftipulas q, volanteis. Sæpè etiam immenfum cælo genit agmen aquarum,

Et foedam glomerant tempeftatem imbribus atris
<olle&tæ ex alto nubes: ruit arduus æther,
Et pluuia ingenti fata læta, boumque labores
Diluit: implentur foffe,& caua flumina crefcunt
Cum fonitu, feruetque fretis fpirantibus æquor.
Ipfe pater, media nimborum in nocte, corufca
Fulmina molitur dextra: quo maxima motu
Terra tremit: fugêre ferx; & mortalia corda
Per genteis humilis ftrauit pauor. ille flagranti
Aut Athon,aut Rhodopen, aut alta Ceraunia telo
Deiicit. ingeminant Auftri, & denfifsimus imber.
Nunc nemora ingenti vento,nunc litora plangunt.
Hoc metuens, cali menfeis, & fidera, ferua,
Frigida Saturni fefe quo ftella receptet,
Quos ignis cæli Cyllenius erret in orbeis.
Inprimis venerare Deos, atque annua magnæ
Sacra refer Cereri,laris operatus in herbis,
Extrema fub cafum hiemis,iam vere fereno.
Tunc agni pingues, & tunc mollifsima vina;
Tunc fomni dulces,denfæque in montibus vmbræ
Cun&ta tibi Cererem pubes agreftis adoret,
Cui tu lacte fauos,& miti dilue Baccho:
Terque nouas circum felix eat hoftia fruges;
Omnis quam chorus, & focij comitentur Quantes,
Et Cererem clamore vocent in te&ta: neque antè
Falcem maturis quifquam fupponat ariftis,
Quàm Cereri, torta redimitus tempora quercu,
Det motus incompofitos, & carmina dicat.
Atque hæc vt certis pofsimus difcere fignis,
Aeftufque,pluuiáfque, & agenteis frigora ventos,
Ipfe pater ftatuit, quid menftrua Luna moneret,
Quo figno caderent Auftri:quid fæpè videntes
Agricole,propiùs ftabulis armenta tenerent.
Continuo, ventis furgentibus, aut freta Ponti
Incipiunt agitata tumefcere, & aridus altis
Montibus aadiri fragor: aut refonantia longè
Litora mifceri,& nemorum increbefcere murmur.
Jam fibi tum curuis malè temperar vnda carinis,
Cùm medio celeres reuolant ex æquore mergi,
Clamoremque ferunt ad litora; cumque marine
In ficco ludunt fulicz, notáfque paludes
Deferit, atque altam fupra volat ardea nubem,
Sæpe etiam ftellas,vente impendente, videbis
Precipites calo labi, ctisque per vmbras

Flama

« PreviousContinue »