Page images
PDF
EPUB

s. Vaidus hiberna venit de glande Menalcas.
gOmnes, vnde amor ifte, rogant: tibi vênit Apollo:
Galle quid infanis? inquit. tua cura Lycoris

erit Perq. niues alium, perque horrida caftra fecuta eft.
Venit & agrefti capitis Šiluanus honore,
Florenteis ferulas, & grandia lilia quaflans.
Pan deus Arcadia venit: quem vidimus ipfi
Sanguineis ebuli baccis, minioque rubentem.
Et quis erit modus? inquit. amor non talia curat.
Nec lacrymis crudelis amor, nec gramina riuis,
Nec cythifo faturantur apes,nec fronde capellz.
Triftis at ille tamen, Cantabitis Arcades,inquit,
Montibus hæc veftris:foli cantare periti

Arcades, & mihi tum quàm molliter offa quiefcant,
Veftra meos olim fi fiftula dicat amores.
Atque vtinam ex vobis vaus, veftrique fuiffem
Aut cuftos gregis, aut mature vinitor vux!
Certè,fiue mihi Phyllis, fiue effet Amyntas,
Seu quicumq. furor (quid tum, fi fufcus Amyntas?
Et nigra viole funt, & vaccinia nigra)

Mecum inter falices lenta fub vite iacerét.
Serta mihi Phyllis legeret, cantaret Amyntas.
Heic gelidi fontes: heic mollia prata Lycori:
Heic nemus: heic ipfo tecum confumerer zuo.
Nunc infanus amor duri me Martis in armis,
Tela inter media,atque aduerfos detinet hofteis.
Tu procul à patria(nec fit mihi credere) tantum
Alpinas ah dura niues, & frigora Rhieni
Me fine folt vides, ah te ne frigora lædant:
Ah tibi ne teneras glacies fecet afpera plancas.
1bo, & Chalcidico quæ funt mihi condita verfu
Carmina,paftoris Siculi modulabor auena.
Certum eft in filuis,inter fpelea ferarum
Malle pati, tenerifque meos incidere amores
Arboribus: crefcent illx; crefcetis amores.
Intereà miftis luftrabo Menala nymphis:
Aut acreis venabor apros:non me vlla vetabunt
Frigora Parthenios canibus circundare faltas.
Iam mihi per rupes videor, lucosque fonanteis
Ire: libet Partho torquere Cydonia cornu
Spicula, tamquam hæc fie nottri medicina furoris:
Aut deus ille malis hominuan mitefcere difcat.
Iam neque Hamidryades rurfus, nec carmina nobis
Ipfa placents ipfe rurfus concedite filux.

[ocr errors]

Non

Non illum noftri poflunt mutare labores:
Nec fi frigoribus mediis Hebrumque bibamus,
Sithoniafque niueis hiemis fubeamus aquofz;
Nec fi,cùin moriens alta liber aret in vlmo,
Aethiopum verfemus oueis fub fidere Cancri.
OMNIA vincit amor; & nos cedamus amori
Hæc fat erit, diux, veftrum ceciniffe poëtam,
Dum fedet, & gracili fifcellam texit hibifco,
Pierides: vos hæc facietis maxima Gallo:
Gallo, cuius amor tantum mihi crefcit in horas,
Quantum vere nouo viridis fe fubiicit alnus.
Surgamus: folet effe grauis cantantibus vibra,
Juniperi grauis vmbra: nocent & frugibus vmbræ.
Ite domum faturæ, venit Hesperus, ite capella.

PVB. VIRGILII

MARONIS

GEORGICON

[merged small][ocr errors]

ARG. Enumerat vniuersè qua hifce quatuor libris eft dicturus Inde hoc libro de agricultus infirumento, feu tempo,ibus.

Q

AD C. MAECENATEM.

Vid faciat lætas fegetes, quo fidere terram
Vertere, Macenas, vlmifq, adiungere vites
Conueniat quæ cura boum, qui cultus
habendo

Sit pecori,atque apibus quanta experientia parcis,
Hinc canere incipiam. Vos ô clarifsima mundi
Lumina, labentem czlo quæ ducitis annum.
Liber, & alma Ceres, veftro fi munere tellus
Chaoniam pingui glandem mutauit arifta,
Poculaque inuentis Acheloïa mifcuit vuis,
Et vos agreftum præfentia numina Fauni,
Ferte fimul Faunique pedem, Dryades que puelle:
Munera veftra cano. tuque ô, cui prima frementem
Fudit equum magno tellus percufla tridenti,
Neptune; & cultor nemen,cui pinguia Cer

[ocr errors]

Ter centum niuei tondent dumeta iuuenci: Ipfe nemus linquens patrium, faltufque Lycæl Pan ouium cuftos, tua fi tibi Mænala curz, -Adfis ô legere failens,olexque Minerua fauentrix,vncique puer monftrator aratri, Et teneram ab radice ferens Siluane cupreffum: Dique,dexque omnes,ftudium quibus arua tueri; Quique nouas alitis non nullo femine fruges, Quique fatis largum cælo demittitis imbrem; Tuque adeò, quem mox quæ fint habitura deorum Confilia, incertum eft, vrbifne inuifere Gæfat, Terrarumque velis curam, & te maximus orbis. 2 Au&torem frugum, tempekatumque potentem Accipiat,cingens materna tempora myrto; An dcus immenfi venias maris, ac tua nautæ Numina fola colant: tibi feruiat vltima Thule, Teque fibi generum Tethys emat omnibus vndist An ne nouum tardis fidus te menfibus addas, Qui locus Erigonen inter, Chelafque fequenteis. Panditur: ipfe tibi iam brachia contrahit ardens Scorpius, & czli iufta plus parte relinquit. Quidquid eris(nam te nec fperent Tartara regem, Nec tibi regnandi veniat tam dira cupido, Quamuis Elyfios miretur Græcia campos, Nec repetita fequi curet Proferpina matren) Da facilem curfum, atque audacibus annue cœptis, 1gnarofque viz mecum miferarus agrefteis Ingredere, & votis iam nune affuefce vocari, Vere nouo, gelidos canis cùm montibus humor Liquitur, & zephyro patris fe gleba refoluit; Depreffo incipiat iam tum mihi taurus aratro Ingemere, & fulco attritus fplendefcere vomer. Ilia leges demum votis refpondet auari Agricola, bis quæ Solem, bis frigora fenfitt Ilus immenfr ruperunt horrea meffes. At priùs,ignotum ferro quàm fcindiamus æquor, Ventos, & varium cæli prædifcere morem Cura fit,ac patrios cultufque, habitufque locorum,. Et quid quæque ferat regio, & quid quæque recufet. Heic fegetes, illic veniunt feliciùs vuz: Arborei fetus alibi, atque iniussa virefcunt Gramina, nonne vides,croceos vt Tmolus odores, India mittit ebur, molles fua thura Sabai? At Chalybes nudi ferra virofaque Pontus

[ocr errors]

Caftorea

·Caftorea, Eliadum palmas Epeiros equarum?
Continuò has leges, æternáque foedera certis
Impofuit Natura locis: quo tempore primùm
Deucalion vacuum lapides iactauit in orbem:
Vnde homines nati, durum genus. ergo agè, terræ
Pingue folum primis extemplò à menfibus anni
Fortes inuertant tauri,glebasque iacenteis
Puluerulenta coquat maturis Solibus æftas.
At fi non fuerit tellus fecunda; fub ipfum
Arcturum tenui fat erit fufpendere fulco:
Illic,officiant lætis ne frugibus herba:
Heic, fterilem exiguus ne deferat humor arenam.
Alternis idem tonfas ceffare noualeis,
Et fegnem patiere fitu durefcere campum.
Aut ibi flaua feres mutato fidere farra,
Vnde priùs lætum filiqua quaffante legumen,
Aut tenueis fetus vicie, triftisque lupini
Suftuleris fragiles calamos, filuamque fonantem.
Vrit enim lini campum feges, vrit auenx:
Vrunt Lethro perfufa papauera fommo.
-Sed tamen alternis facilis labor;arida tantùm
Ne faturare fimo pingui pudeat fola, néve
Effetos cinerem immundum iactare per agros.
Sic quoque mutatis requiefcunt fetibus arua.
Nec nulla intereà eft inaratæ gratia terræ.
Sæpè etiam fterileis incendere profuit agros,
Atque leuem ftipulam crepitantibus vrere flamis:
Siue inde occultas vires, & pabula terræ
Pinguia concipiunt: fiue illis omne per iguem
Excoquitur vitium, atque exfudar inutilis humor:
Seu plurcis calor ille vias, & cæca relaxat
Spírameuta, nouas veniar quà fuccus in herbas:
Seu durat magis, & venas adftringit hianteis:
Ne tenues pluuiz, rapidíve potentia Solis
Acrior, aut Borex penetrabile frigus adurat.
Multùm adeò, raftris glebas qui frangit inerteis,
Vimineáfque trahit crates, iuuat arua: neque illum
Flaua Ceres alto nequiquam fpeétat Olympo:
Et qui profciffo que fufcitat æquore terga,
Rurius in obliquum verfo perrumpit avarro,
Exercérque frequens tellurem, atque imperat a ruis.
Humida folftitia, atque hiemes orate ferenas
Agricole. hiberno Ixufsima puluere farra,
Latus ager, nullo tantum Myfia cultu

[ocr errors]

lactat:& ipfa fuas mirantur Gargara meffeis.
Quid dicam, iacto qui femine cominus arua
Infequitur, cumulosque ruit malè pinguis arena?
Deinde fatis fluuium inducit, riuosque fequenteis?
Et,cùm exuftus ager morientibus affuat herbis,
Ecce fupercilio cliuofi tramitis vndam
Elicit: illa cadens raucum per leuia murmur
Saxa ciet, fcatebrisque arentia temperat arua.
Quid,qui, ne grauidis procumbat culmus ariftis,
Luxuriem fegetum tenera depafcit in herba,
Cùm primum fulcos æquant fata? quique paludis
Colle&um humorem bibula deducit arena?
Præfertim incertis fi menfibus amnis abundans
Exit, & obducto latè tenet omnia limo:
Vnde caur tepido fudant humore lacunæ.
Nec tame(hæc cùm fint hominumq; bouq; labores
Verfando terram experti) nihil improbus anfer,
Strymoniz que grues, & amaris intuba fibris
Officiunt, aut vmbra nocet, pater ipfe colendi
Haud facilem effe viam voluit, primufque per artens
Mouit agros, caris acuens mortalia corda,
Nec torpere graui paffus fua regna veterno.
Ante louem nulli fubigebant arua coloni:
Nec fignare quidem, aut partiri limite campum
Fas erat; in medium quærebant ; ipfaque tellus
Omnia liberiùs, nullo pofcente, ferebat.
Ille malum virus ferpentibus addidit atris,
Prædarique lupos iufsit, Pontumque moueri,
Mellaque decufsit foliis, ignemque remouit,
Et passim riuis currentia vina reprefsit:
Vt varias vfus meditando extunderet arteis
Paullatim, & fulcis frumenti quæreret herbam,
Et filicis venis abftrufum excuderer ignem.
Tunc alnos primum fluuij fenfere cauatas:
Nauita tum ftellis numeros, & nomina fecit,
Pleïadas, Hyadas, claramque Lycaonis Aicton,
Tum laqueis captare feras, & fallere vifco
Inuentum, & magnos canibus circumdare faltus,
Atque alius latum funda iam verberat amnem,
Alta petens; pelagoque alius trabit humida lina.
Tum ferri rigor, atque argutæ lamina ferræ:
Nam primi cuneis fcindebant fifsile lignum.
Tum variæ venêre artes, LABOR omnia vincit
Improbus, & duris vrgens in rebus egeftas.

« PreviousContinue »