Cedo equidem, nec, nate, tibi comes ire recuso. Dixerat ille et jam per moenia clarior ignis Auditur, propiusque aestus incendia volvunt. Ergo age, care pater, cervici inponere nostrae : Ipse subibo humeris, nec me labor iste gravabit: Quo res cumque cadent, unum et commune periclum, Una salus ambobus erit. Mihi parvus Iülus
Sit comes, et longe servet vestigia conjux. Vos famuli, quae dicam, animis advertite vestris. Est urbe egressis tumulus templumque vetustum Desertae Cereris, juxtaque antiqua cupressus, Religione patrum multos servata per annos. Hanc ex diverso sedem veniemus in unam. Tu, genitor, cape sacra manu, patriosque Penates. Me, bello e tanto digressum et caede recenti, Adtrectare nefas; donec me flumine vivo Abluero.
Haec fatus, latos humeros subjectaque colla Veste super, fulvique insternor pelle leonis; Succedoque oneri. Dextrae se parvus Iülus Inplicuit, sequiturque patrem non passibus aequis: Pone subit conjux. Ferimur per opaca locorum. Et me, quem dudum non ulla injecta movebant Tela, neque adverso glomerati ex agmine Graji, Nunc omnes terrent aurae: sonus excitat omnis Suspensum, et pariter comitique onerique timentem. Jamque propinquabam portis, omnemque videbar Evasisse viam; subito quum creber ad auris Visus adesse pedum sonitus: genitorque per umbram Prospiciens, Nate, exclamat, fuge, nate; propinquant. Ardentis clipeos, atque aera micantia cerno.
Hic mihi nescio quod trepido male numen amicum Confusam eripuit mentem. Namque avia cursu
Dum sequor, et nota excedo regione viarum ;
Heu! misero conjux fatone erepta Creüsa Substitit, erravitne via, seu lassa resedit, Incertum; nec post oculis est reddita nostris: Nec prius amissam respexi, animumve reflexi, Quam tumulum antiquae Cereris sedemque sacratam Venimus. Hic demum conlectis omnibus una Defuit; et comites, natumque, virumque fefellit. Quem non incusavi amens hominumque Deorumque? Aut quid in eversa vidi crudelius urbe?
Ascanium, Anchisemque patrem, Teucrosque Penates Commendo sociis, et curva valle recondo.
Ipse urbem repeto, et cingor fulgentibus armis. Stat casus renovare omnis, omnemque reverti Per Trojam; et rursus caput objectare periclis. Principio muros obscuraque limina portae, Qua gressum extuleram, repeto; et vestigia retro Observata sequor per noctem, et lumine lustro. Horror ubique animos, simul ipsa silentia terrent. Inde domum, si forte pedem, si forte tulisset, Me refero. Inruerant Danai, et tectum omne tenebant. Ilicet ignis edax summa ad fastigia vento Volvitur: exsuperant flammae : furit aestus ad auras. Procedo, et Priami sedes arcemque reviso.
Et jam porticibus vacuis Junonis asylo Custodes lecti Phoenix et dirus Ulixes
Praedam adservabant. Huc undique Troïa gaza
Incensis erepta adytis, mensaeque Deorum,'
Crateresque auro solidi, captivaque vestis
Congeritur. Pueri et pavidae longo ordine matres Stant circum.
Ausus quinetiam voces jactare per umbram,
Inplevi clamore vias, maestusque Creüsam
Nequidquam ingeminans iterumque iterumque vocavi. Quaerenti, et tectis urbis sine fine furenti,
Infelix simulacrum atque ipsius umbra Creüsae Visa mihi ante oculos, et nota major imago. Cbstupui, steteruntque comae, et vox faucibus haesit. Tum sic adfari, et curas his demere dictis: Quid tantum insano juvat indulgere dolori, O dulcis conjux? non haec sine numine Divôm Eveniunt. Nec te hinc comitem asportare Creüsam Fas: aut ille sinit superi regnator Olympi.
Longo tibi exsilia, et vastum maris aequor arandum. Et terram Hesperiam venies: ubi Lydius, arva Inter opima virûm, leni fluit agmine Thybris. Illic res laetae, regnumque, et regia conjux Parta tibi: lacrimas dilectae pelle Creüsae. Non ego Myrmidonum sedes Dolopumve superbas Adspiciam, aut Grajis servitum matribus ibo, Dardanis, et divae Veneris nurus:
Deûm Genetrix his detinet oris.
Jamque vale, et nati serva communis amorem.
Haec ubi dicta dedit, lacrimantem, et multa volentem Dicere, deseruit, tenuisque recessit in auras.
Ter conatus ibi collo dare brachia circum; Ter frustra comprensa manus effugit imago, Par levibus ventis, volucrique simillima somno. Sic demum socios consumta nocte reviso.
Atque hic ingentem comitum adfluxisse novorum Invenio admirans numerum; matresque, virosque, Conlectam exsilio pubem, miserabile volgus. Undique convenere, animis opibusque parati; In quascumque velim pelago deducere terras. Jamque jugis summae surgebat Lucifer Idae, Ducebatque diem: Danaique obsessa tenebant Limina portarum; nec spes opis ulla dabatur. Cessi, et sublato montem genitore petivi.
POSTQUAM res Asiae, Priamique evertere gentem Inmeritam visum Superis, ceciditque superbum Ilium, et omnis humo fumat Neptunia Troja ; Diversa exsilia, et desertas quaerere terras Auguriis agimur Divôm, classemque sub ipsa Antandro et Phrygiae molimur montibus Idae; Incerti quo fata ferant, ubi sistere detur; Contrahimusque viros. Vix prima inceperat aestas; Et pater Anchises dare fatis vela jubebat : Litora quum patriae lacrimans portusque relinquo, Et campos ubi Troja fuit. Feror exsul in altum Cum sociis, natoque, Penatibus, et magnis DIs.
Terra procul vastis colitur Mavortia campis, Thraces arant, acri quondam regnata Lycurgo; Hospitium antiquum Trojae, sociique Penates, Dum fortuna fuit. Feror huc, et litore curvo Moenia prima loco, fatis ingressus iniquis: Aeneadasque meo nomen de nomine fingo. Sacra Dionaeae matri, Divisque ferebam Auspicibus coeptorum operum: superoque nitentem Coelicolûm regi mactabam in litore taurum.
Forte fuit juxta tumulus, quo cornea summo Virgulta, et densis hastilibus horrida myrtus.
Adcessi, viridemque ab humo convellere silvam Conatus, ramis tegerem ut frondentibus aras: Horrendum, et dictu video mirabile monstrum. Nam, quae prima solo ruptis radicibus arbor Vellitur, huic atro liquuntur sanguine guttae, Et terram tabo maculant. Mihi frigidus horror Membra quatit, gelidusque coit formidine sanguis. Rursus et alterius lentum convellere vimen Insequor, et caussas penitus tentare latentis: Ater et alterius sequitur de cortice sanguis. Multa movens animo Nymphas venerabar agrestis, Gradivumque patrem, Geticis qui praesidet arvis, Rite secundarent visus, omenque levarent. Tertia sed postquam majore hastilia nisu Adgredior; genibusque adversae obluctor arenae; Eloquar, an sileam? gemitus lacrimabilis imo Auditur tumulo, et vox reddita fertur ad auris: Quid miserum, Aenea, laceras? jam parce sepulto: Parce pias scelerare manus. Non me tibi Troja Externum tulit: aut cruor hic de stipite manat Heu! fuge crudelis terras, fuge litus avarum. Nam Polydorus ego. Hic confixum ferrea texit Telorum seges, et jaculis increvit acutis. Tum vero ancipiti mentem formidine pressus Obstupui, steteruntque comae, et vox faucibus haesit. Hunc Polydorum auri quondam cum pondere magno Infelix Priamus furtim mandarat alendum
Threïcio regi; quum jam diffideret armis Dardaniae, cingique urbem obsidione videret. Ille, ut opes fractae Teucrûm, et Fortuna recessit, Res Agamemnonias victriciaque arma secutus, Fas omne abrumpit: Polydorum obtruncat, et auro Vi potitur. Quid non mortalia pectora cogis, Auri sacra fames? Postquam pavor ossa reliquit,
« PreviousContinue » |