Page images
PDF
EPUB

tudines persentirent. „Dum imitando conatur exprimere epicam dialectum, suam prodit inscitiam et merito contemnitur." Sed satis de his, quas stultas viroque docto indignas ineptias dicere non dubito. Iam aliam, Mahaffii 1) dico, vocem audiamus: „Apollonius, indeed, deserves more than a passing notice." Poeta est dignissimus, qui diligentius cognoscatur atque sententia adversa, quam posterior aetas de eo pronuntiavit, incuria neglegentiaque magis quam censura aequa subtilique nititur. Ita Mahaffium de Apollonio iudicium verissimum tulisse censeo. Nemo mehercle negabit Apollonium gloriae suae apud posteros melius consulturum fuisse, si suo sermone uti voluisset neque artem suam ostentare studuisset in re, quam non omnibus numeris callebat; verum tamen lingua eius quasi arte fabricata impedimento esse non debet, quominus sine ira et studio de eo iudicemus. Quod qui fecerit, mox agnoscet sub grammatico verum poetam latere.

Mahaffius cum de libris prioribus agit, sermonem simplicem ac parum ornatum esse observavit, tamquam id praecipuum poetae esset consilium, ut doctrinam geographicam et mythologicam legentes doceret, non ingenio suo oblectaret.

Profecto negari non potest Apollonium in secundo praesertim libro itinerarium potius quam poema conscribere voluisse videri. Quae materies eiusque tractatio atque expositio mirum in modum libro tertio contrariae sunt, ubi Medeae amores canuntur ita, ut grande aliquod exemplar quod frustra quaesiverunt, poetae ante oculos fuisse multi suspicati sint. Is autem liber luculenter demonstrat Apollonium verum poetam fuisse, inventionis et expositionis minime expertem, id quod nemo addubitet, qui sciat Vergilium in nulla non Aeneidis pagina ei multum debere, Varronem Atacinum Argonautica eius Latine vertisse, Valerium Flaccum

1) Rev. J. P. Mahaffy, M. A., Greek Classical Litterature, London, 1889. Vol. I, p. 147–152.

multis locis esse secutum. Quae cum ita sint, quae causa fuisse putanda est, propter quam in ceteris libris Baedekeri alterius partes agere maluerit quam poetico ingenio, quo praeditus erat, ibi quoque indulgere? Quae mihi de hac re opinio in mentem venerit, paucis iam exponere liceat.

Alexandrini poetae ante omnia docti erant, quippe quibus ipsa carmina levioris, doctrina maximi momenti esset. Apollonius vero poeta neque solum doctus fuisse e tertio libro cognoscitur, sed eius generis carmen ab aetate sua alienum esse neque ei applaudi posse ipse vidit; quare aequalium sensui ac iudicio obsequi studuit, cum ceteros carminis libros observationibus doctis compleret.

Ceterum quicquid id est, Argonautica inter epica Graecorum carmina, quae tempus tulerunt, opus est multis de causis cognitu dignissimum.

Primo opus est unum solidumque, quoniam Argonautarum expeditio ab initio usque ad finem deducta nobis proponitur ; deinde illis veterum membranarum amantibus in eo non licet quemvis librariorum errorem his verbis defendere: poetam locum retractaturum vel emendaturum fuisse, si diutius vixisset, quandoquidem superstes editio altera 1) est, ab ipso curata, atque e priore etiam a scholiastis versus complures afferuntur; tertio poeta in linguam dictionemque epicam tam penitus se insinuaverat, ut cum stupore subinde rogemus, qui fieri potuerit, ut adiectiva pronominalia, quorum notiones prorsus ignorasse videtur, tam mirum in modum permiscuerit et ab epicae dictionis usu totiens abhorreat.

Quare autem praecipue Argonautica studio nostro digna mihi videantur, iam antea paucis indicavi: quod Vergilio plus quam exemplar fuerunt. Contextus ille, qui inter Apol

1) MERKELIUM tertiam esse nostram recensionem affirmantem (Proleg. Cp. III) refutavit LINDE (De diversis recensionibus Apoll. Rhod. Arg. Diss. Göttingen 1885).

lonium Vergiliumque intervenit, pluribus verbis mihi tractandus est, quippe qui a philologis probatus sit 1), sed ab historia litteraria parum agnoscatur.

Memoratu digna sunt, quae Murraius ) de Apollonio Vergilii praecursore pronuntiavit: „Apollonius attempted an epic in the old style, long, rather ambitious, absolutely simple ,in construction, and unepigrammatic in language. That was the kind of poetry he liked, and he meant to write it himself. The Argonautica failed in Alexandria, and Apol„lonius left the country for Rhodes, where he worked up a „second version of his poem. He had a small band of admirers in his lifetime; but taste in general followed Calli,machus in favour of the brief and brilliant style. Even „Catullus and Propertius were Callimacheans. It was for Vergil to conquer the world with a poem in Apollonius's „spirit, with much of its structure and language borrowed line by line from him. Of course Vergil had in a sense a 'call' to write the national epic of his country, whereas no "one had called upon Apollonius to celebrate the Argonauts; „and this in itself gives Vergil a superior interest. But the Medea and Iason of the Argonautica are at once natural than their copies, the Dido and Aeneas of the „Aeneid. The wild love of the witch-maiden sits curiously on the queen and organiser of industrial Carthago; and the two qualities which form an essential part of Iason the weakness which makes him a traitor, and the deliberate „gentleness which contrasts him with Medea seem in

1) De contextu illo scripserunt: H. de la Ville DE MIRMONT (Apollonius de Rhodes et Virgile, 1894), Conrardy (De Vergilio Apollonii Rhodii imitatore, Diss. Freiburg 1904), F. RÜTTEN (De Vergilii studiis Apollonianis, Diss. Münster 1912). Quorum librorum quemquam inspicere mihi quaerenti non contigit.

2) Gilbert MURRAY, M. A. A History of ancient Greek Literature. London, 1917, pg. 381 sq.

,,congruous in the father of Rome... Apollonius is, of „course, subject to the vices of his age. He has long, picture„like descriptions, he has a tiresome amount of pseudo„Homeric language, he has passages about the toilette of „Aphrodite and the archery of Eros, which might have been

[ocr errors]

written by Ovid or Cowley. But there is a genuine origi,,nality and power of personal observation and feeling in ,,him; witness the similes about the Oriental child-wife whose „,husband is killed, the wool-worker bending over the fire ,,for light as she labours before sunrise, the wild thoughts ,,that toss in Medea's heart like the reflected light dancing „from troubled water, the weird reaping of the Earth-children „in the fire of sunset-which force us to admit that in him Greece found expression for things that had been mute „ever before. And for romantic love on the higher side he ,,is without a peer even in the age of Theocritus."

[ocr errors]

Alia profecto atque Naberi haec opinio est eamque aestimationem latius atque latius proximis annis manare magno cum gaudio affirmo, multis et bonis Apollonii editionibus versionibusque testibus 1), quae hisce triginta annis in lucem prodierunt. Quare operae pretium videtur Apollonium eiusque imitatorem Vergilium componere atque Murraii iudicium ex

1) Quarum hasce nominandas putavi:

Editiones: SEATON. Apoll. Rhodius. The Argonautica, with an English translation. Loeb Classical Library. London 1919. MOONEY. The Argonautica of Ap. Rhod., edited with introduction and commentary. Dublin 1912.

Versiones: H. de la Ville de Mirmont. Ap. Rhod. traduit. Bordeaux 1892.

A. S. WAY. The Tale of the Argonauts. London 1910. COLERIDGE. The Argonautica of Ap. Rhod. translated into English prose. London 1889.

Samuelsson praeterea versionem Danicam oratione soluta a Christensen-Schmidtio compositam (Kjøbenhavn 1897) memorat. Versionis Gallicae viri docti Gounoulhion nihil praeter nomen scio.

quisite examinare. Rectene Murraius Iasonem Medeamque Didoni et Aeneae anteponit?

Uterque poeta per prologum caelestem amoribus heroinae suae praeludit: Argon. III 6-166, Aen. I 657-694, ubi alterum poetam alterum non imitatum esse monere vix opus est. Quomodo in tali re dei neglegi a poeta epico potuissent? Praeterea materies ab altero altera ratione tractata est: Vergilius deos in coelo confabulari finxit, quod Homerus posteris tradiderat, Apollonius contra numina in terram depressit, ut nonnumquam idyllium pro carmine epico nos legere arbitremur. Aeneidis autem libri quarti initio primum Didonem amore incensam videmus:

At regina, gravi iamdudum saucia cura,
Vulnus alit venis, et caeco carpitur igni.
Multa viri virtus animo multusque recursat
Gentis honos; haerent infixi pectore vultus

Verbaque, nec placidam membris dat cura quietem. Plane aliter multoque melius ac elegantius virginem amantem pinxit Apollonius (III 453):

προπρὸ δ ̓ ἄρ ̓ ὀφθαλμῶν ἔτι οἱ ἰνδάλλετο πάντα,

αὐτός θ'οῖος ἔην, οἵοισί τε φάρεσιν ἔστο,

οἷά τ' ἔειφ ̓, ὡς θ ̓ ἕζετ ̓ ἐπὶ θρόνου, ώς τε θύραζε
ἤιεν· οὐδέ τιν ̓ ἄλλον δίσσατο πορφύρουσα
ἔμμεναι ἀνέρα τοῖον ἐν οὔασι δ ̓ αἰὲν ὀρώρει

αὐδή τε μῦθοί τε μελίφρονες, οὓς ἀγόρευσεν.

Hunc locum Vergilio ante oculos fuisse eumque non feliciter exemplum secutum esse nemo negabit; neque quod addidit („gentis honos"), loci dulcedinem auget.

Narratio de Medeae amore breve episodium est, quod versu 616 demum continuatur. Insomnia, quae Medeam terrent (vide Aen. IV 9), describuntur:

(vs. 631)

ἐκ δ ̓ ἐβόησαν

χωόμενοι· τὴν δ ̓ ὕπνος ἅμα κλαγγῇ μεθέηκεν.

« PreviousContinue »