tatibus, et amerciamentis, injuste et contra legem terrae, omnino condonentur ; vel fiat inde per judicium xxv. baronum, vel per judicium majoris partis eorumdem, una cum archiepiscopo et aliis quos secum vocare voluerit, ita quod, si aliquis vel aliqui de xxv. fuerint in simili querela, amoveantur et alii loco illorum per residuos de xxv. substituantur.

38. Quod obsides et cartae reddantur, quae liberatae fuerunt regi in securitatem.

39. Ut illi qui fuerint extra forestam non veniant coram justiciariis de foresta per communes summonitiones, nisi sint in placito vel plegii fuerint; et ut pravae consuetudines de forestis et de forestariis, et warenniis, et vicecomitibus, et rivariis, emendentur per xii. milites de quolibet comitatu, qui debent eligi per probos homines ejusdem comitatus.

40. Ut rex amoveat penitus de balliva parentes et totam sequelam Gerardi de Atyes; quod de cetero balliam non habeant; scilicet Engelardum, Andream, Petrum, et Gyonem de Cancellis, Gyonem de Cygoniis, Matthaeum de Martiny, et fratres ejus; et Galfridum nepotem ejus et Philippum Mark.

41. Et ut rex amoveat alienigenas milites stipendiarios balistarios, et ruttarios, et servientes qui veniunt cum equis et armis ad nocumentum regni.

42. Ut rex faciat justiciarios, constabularios, vicecomites, et ballivos, de talibus qui sciant legem terrae et eam bene velint observare.

43. Ut barones qui fundaverunt abbatias, unde habent cartas regum vel antiquam tenuram, habeant custodiam earum cum vacaverint.

44. Si rex Walenses dissaisierit vel elongaverit de terris vel libertatibus, vel de rebus aliis in Anglia vel in Wallia, eis statim sine placito reddantur; et si fuerint dissaisiti vel elongati de tenementis suis Angliae per patrem vel fratrem regis sine judicio parium suorum, rex eis sine dilatione justiciam exhibebit, eo modo quo exhibet Anglicis justiciam de tenementis suis Angliae secundum legem Angliae, et de tenementis Walliae secundum legem Walliae, et de tenementis marchiae secundum legem marchiae; idem facient Walenses regi et suis.

45. Ut rex reddat filium Lewelini et praeterea omnes obsides de Wallia, et cartas quae ei liberatae fuerunt in securitatem pacis,

46. Ut rex faciat regi Scottorum

de obsidibus reddendis, et de libertatibus suis, et jure suo, secundum formam quam facit baronibus Angliae,...

nisi aliter esse debeat per cartas quas rex habet, per judicium archiepiscopi et aliorum quos secum vocare voluerit.

47. Et omnes forestae quae sunt aforestatae per regem tempore suo deafforestentur, et ita fiat de ripariis quae per ipsum regem sunt in defenso.

48. Omnes autem istas consuetudines et libertates quas rex concessit regno tenendas quantum ad se pertinet erga suos, omnes de regno tam clerici quam laici observabunt quantum ad se pertinet erga suos.

49. Haec est forma securitatis ad observandum pacem et libertates inter regem et regnum. Barones eligent xxv. barones de regno quos voluerint, qui debent pro totis viribus suis observare, tenere, et facere observari, pacem et libertates quas dominus rex eis concessit et carta sua confirmavit; ita videlicet quod si rex, vel justiciarius, vel ballivi regis, vel aliquis de ministris suis, in aliquo erga aliquem deliquerit, vel aliquem articulorum pacis aut securitatis transgressus fuerit, et delictum ostensum fuerit iiiior baronibus de praedictis xxv. baronibus, illi iiiior barones accedent ad dominum regem, vel ad justiciarium suum, si rex fuerit extra regnum, proponentes ei excessum : petent ut excessum illum sine dilatione faciat emendari; et si rex vel justiciarius ejus illud non emendaverit, si rex fuerit extra regnum, infra rationabile tempus determinandum in carta, praedicti iiiior referent causam illam ad residuos de illis xxv. baronibus, et illi xxv. cum communa totius terrae distringent et gravabunt regem modis omnibus quibus poterunt, scilicet per captionem castrorum, terrarum, possessionum, et aliis modis quibus poterunt, donec fuerit emendatum secundum arbitrium eorum, salva persona domini regis et reginae et liberorum suorum; et, cum fuerit emendatum, intendant domino regi sicut prius; et quicumque voluerit de terra jurabit se ad praedicta exsequenda pariturum mandatis praedictorum xxv. baronum, et gravaturum regem pro posse suo cum ipsis; et rex publice et libere dabit licentiam jurandi cuilibet qui jurare voluerit, et nulli umquam jurare prohibebit; omnes autem illos de terra qui sponte sua et per se noluerint jurare xxv. baronibus de distringendo et gravando regem cum eis, rex faciet jurare eosdem de mandato suo sicut praedictum est. Item si aliquis de praedictis xxv. baronibus decesserit, vel a terra recesserit, vel aliquo modo alio impeditus fuerit, quo minus ista praedicta possint exsequi, qui residui fuerint de xxv. eligent alium loco ipsius pro arbitrio suo, qui simili modo erit juratus quo et ceteri. In omnibus autem quae istis xxv. baronibus committuntur exsequenda, si forte ipsi xxv. praesentes fuerint et inter se super re aliqua discordaverint, vel aliqui ex eis vocati nolint vel nequeant interesse, ratum habebitur et firmum quod major

pars ex eis providerit vel praeceperit, ac si omnes xxv. in hoc consensissent; et praedicti xxv. jurabunt quod omnia antedicta fideliter observabunt et pro toto posse suo facient observari. Praeterea rex faciet eos securos per cartas archiepiscopi et episcoporum et magistri Pandulfi, quod nihil impetrabit a domino papa per quod aliqua istarum conventionum revocetur vel minuatur, et, si aliquid tale impetraverit, reputetur irritum et inane et nunquam eo utatur.—(Blackstone's Charters, pp. 1-9.)

A.D. 1215. GREAT CHARTER OF LIBERTIES.

The whole of the Constitutional History of England is a commentary on this charter; the illustration of which must be looked for in the documents that precede and follow.

JOHANNES Dei gratia rex Angliae, dominus Hyberniae, dux Normanniae et Aquitanniae, comes Andegaviae, archiepiscopis, episcopis, abbatibus, comitibus, baronibus, justiciariis, forestariis, vicecomitibus, praepositis, ministris et omnibus ballivis et fidelibus suis salutem. Sciatis nos intuitu Dei et pro salute animae nostrae et omnium antecessorum et haeredum nostrorum, ad honorem Dei et exaltationem sanctae ecclesiae, et emendationem regni nostri, per consilium venerabilium patrum nostrorum, Stephani Cantuariensis archiepiscopi totius Angliae primatis et sanctae Romanae ecclesiae cardinalis, Henrici Dublinensis archiepiscopi, Willelmi Londoniensis, Petri Wintoniensis, Joscelini Bathoniensis et Glastoniensis, Hugonis Lincolniensis, Walteri Wygornensis, Willelmi Coventrensis, et Benedicti Roffensis episcoporum; magistri Pandulfi domini papae subdiaconi et familiaris, fratris Eymerici magistri militiae templi in Anglia; et nobilium virorum Willelmi Mariscalli comitis Penbrok, Willelmi comitis Saresberiae, Willelmi comitis Warenniae, Willelmi comitis Arundelliae, Alani de Galweya constabularii Scottiae, Warini filii Geroldi, Petri filii Hereberti, Huberti de Burgo senescalli Pictaviae, Hugonis de Nevilla, Mathei filii Hereberti, Thomae Basset, Alani Basset, Philippi de Albiniaco, Roberti de Roppelay, Johannis Mariscalli, Johannis filii Hugonis et aliorum fidelium nostrorum ;

1. In primis concessisse Deo et hac praesenti carta nostra confirmasse, pro nobis et haeredibus nostris in perpetuum, quod Anglicana ecclesia libera sit, et habeat jura sua integra, et libertates suas illaesas; et ita volumus observari; quod apparet ex eo quod libertatem electionum, quae maxima et magis neces

saria reputatur ecclesiae Anglicanae, mera et spontanea voluntate, ante discordiam inter nos et barones nostros motam, concessimus et carta nostra confirmavimus, et eam optinuimus a domino papa Innocentio tertio confirmari; quam et nos observabimus et ab haeredibus nostris in perpetuum bona fide volumus observari. Concessimus etiam omnibus liberis hominibus regni nostri, pro nobis et haeredibus nostris in perpetuum, omnes libertates subscriptas, habendas et tenendas, eis et haeredibus suis, de nobis et haeredibus nostris;

2. Si quis comitum vel baronum nostrorum, sive aliorum tenentium de nobis in capite per servitium militare, mortuus fuerit, et cum decesserit haeres suus plenae aetatis fuerit et relevium debeat, habeat haereditatem suam per antiquum relevium; scilicet haeres vel haeredes comitis de baronia comitis integra per centum libras; haeres vel haeredes baronis de baronia integra per centum libras; haeres vel haeredes militis de feodo militis integro per centum solidos ad plus; et qui minus debuerit minus det secundum antiquam consuetudinem feodorum.

3. Si autem haeres alicujus talium fuerit infra aetatem et fuerit in custodia, cum ad aetatem pervenerit, habeat haereditatem suam sine relevio et sine fine.

4. Custos terrae hujusmodi haeredis qui infra aetatem fuerit, non capiat de terra haeredis nisi rationabiles exitus, et rationabiles consuetudines, et rationabilia servitia, et hoc sine destructione et vasto hominum vel rerum; et si nos commiserimus custodiam alicujus talis terrae vicecomiti vel alicui alii qui de exitibus illius nobis respondere debeat, et ille destructionem de custodia fecerit vel vastum, nos ab illo capiemus emendam, et terra committatur duobus legalibus et discretis hominibus de feodo illo, qui de exitibus respondeant nobis vel ei cui eos assignaverimus; et si dederimus vel vendiderimus alicui custodiam alicujus talis terrae, et ille destructionem inde fecerit vel vastum, amittat ipsam custodiam, et tradatur duobus legalibus et discretis hominibus de feodo illo qui similiter nobis respondeant sicut praedictum est.

5. Custos autem, quamdiu custodiam terrae habuerit, sustentet domos, parcos, vivaria, stagna, molendina, et cetera ad terram illam pertinentia, de exitibus terrae ejusdem ; et reddat haeredi, cum ad plenam aetatem pervenerit, terram suam totam instauratam de carrucis et wainnagiis secundum quod tempus wainnagii exiget et exitus terrae rationabiliter poterunt sustinere.

6. Haeredes maritentur absque disparagatione, ita tamen

quod, antequam contrahatur matrimonium, ostendatur propinquis de consanguinitate ipsius haeredis.

7. Vidua post mortem mariti sui statim et sine difficultate habeat maritagium et haereditatem suam, nec aliquid det pro dote sua, vel pro maritagio suo, vel haereditate sua quam haereditatem maritus suus et ipsa tenuerint die obitus ipsius mariti, et maneat in domo mariti sui per quadraginta dies post mortem ipsius infra quos assignetur ei dos sua.

8. Nulla vidua distringatur ad se maritandum dum voluerit vivere sine marito, ita tamen quod securitatem faciat quod se non maritabit sine assensu nostro, si de nobis tenuerit, vel sine assensu domini sui de quo tenuerit, si de alio tenuerit.

9. Nec nos nec ballivi nostri seisiemus terram aliquam nec redditum pro debito aliquo, quamdiu catalla debitoris sufficiunt ad debitum reddendum; nec pleggii ipsius debitoris distringantur quamdiu ipse capitalis debitor sufficit ad solutionem debiti; et si capitalis debitor defecerit in solutione debiti, non habens unde solvat, pleggii respondeant de debito ; et, si voluerint, habeant terras et redditus debitoris donec sit eis satisfactum de debito quod ante pro eo solverint, nisi capitalis debitor monstraverit se esse quietum inde versus eosdem pleggios.

10. Si quis mutuo ceperit aliquid a Judaeis, plus vel minus, et moriatur antequam debitum illum solvatur, debitum non usuret quamdiu haeres fuerit infra aetatem, de quocumque teneat; et si debitum illud inciderit in manus nostras, nos non capiemus nisi catallum contentum in carta.

II. Et si quis moriatur, et debitum debeat Judaeis, uxor ejus habeat dotem suam, et nihil reddat de debito illo; et si liberi ipsius defuncti qui fuerint infra aetatem remanserint, provideantur eis necessaria secundum tenementum quod fuerit defuncti, et de residuo solvatur debitum, salvo servitio dominorum; simili modo fiat de debitis quae debentur aliis quam Judaeis.

12. Nullum scutagium vel auxilium ponatur in regno nostro, nisi per commune consilium regni nostri, nisi ad corpus nostrum redimendum, et primogenitum filium nostrum militem faciendum, et ad filiam nostram primogenitam semel maritandam, et ad haec non fiat nisi rationabile auxilium: simili modo fiat de auxiliis de civitate Londoniarum.

13. Et civitas Londoniarum habeat omnes antiquas libertates et liberas consuetudines suas, tam per terras, quam per aquas. Praeterea volumus et concedimus quod omnes aliae civitates, et burgi, et villae, et portus, habeant omnes libertates et liberas consuetudines suas.